یادداشتی بر مستند خواب زمستانی به کارگردانی یوسف جعفری

خواب زمستانی فیلمی به کارگردانی و تهیه کنندگی یوسف جعفری با حضور نیکو احمدی وشاداب عسگری می باشد.

محور اصلی فیلم تحقیق در رابطه با علل وعوامل سقوط رژیم پهلوی است.با اینکه کاراکتر اصلی فیلم یک نفر بیشتر نیست و اصولا چنین فیلم هایی که یک شخصیت بار اصلی گروه را به دوش می کشد،چالش بر انگیز است،فلذا مواردی را پیگیری می کند که به خوبی باورپذیر می باشد.چون موضوعات بیان شده امکان تطبیق با مستندات خارجی را دارد وکار تولید شده نه تنها یک فیلم، بلکه تحقیقی قابل عرضه است وتاثیر بسزایی در احساس مخاطب دارد.

با توجه به اتفاقاتی که در فیلم می افتد،کنش وواکنش هایی برای روشن شدن سوالات قهرمان اصلی فیلم صورت می گیرد و نکته مثبت کارآنجاست که فیلم به خوبی چفت وبند دارد،یعنی در نهایت مخاطب سردرگم نیست ودر کل تماشای فیلم برای مخاطبان جذاب می باشد وضمن بالابردن سطح آگاهی،علت های سقوط حکومت مستبد پهلوی توسط عوامل خود رژیم به درستی بیان می گردد.

شاید در نگاه اول تکرار برخی سکانس های مشابه توی ذوق بزند ولی فلش بک هایی که به دوران پهلوی دارد باعث شده است که فیلم اصلا وابدا یکبار مصرف نباشد بلکه در خواب زمستانی ما با درامی تاثیر گذار روبه رو باشیم.

از شاخصه های مهم فیلم دقت روی نکات روایی است.چرا که فیلم پر از خرده روایت است که برخی از آنها از دیگری پر رنگ تر هستند.در واقع برخی عوامل رژیم نطقشان باز شده واز آرزوهای واهی و مشکلات شاه ودربار سخن به میان آورده اند.

زیبایی کار آنجاست که ترس از سانسور برخی قسمتها نبوده و همه چیز به درستی به تصویر کشیده شده است.

اما بازیگر وقهرمان اصلی فیلم که سنش به شاهدان ماجرا نمی رسد،شنیده ها را در کنار تحقیق وپرس وجو قرار داده است و همچنان تا پایان فیلم برای بدست آوردن پاسخ سوالاتشگ2 دست به عصا،لکن با هیجان وانرژی جلو می رود.

از دریچه ی دوربین ،زیباییهایی در محل وقوع ماجرا نشان داده می شود که با زاویه دید شخصیت اصلی فیلم قابل رویت است و چشم هر بیننده ای را خیره می سازد.برخی نگاتیوها و عکسهای آویزان بر در ودیوار به دوره ی پهلوی و قبل از آن برمیگردد که می توان آنها را یکی از نقاط پر رنگ حس وحال فیلم دانست.ویترینی که مخاطب دوست دارد همراه با وقایع فیلم آنها را تماشا کند و لذت ببرد.

به راحتی می توان گفت مخاطبین فیلم یا کاملتر بگویم دوست داران خواب زمستانی،کسانی هستند که به تاریخ سیاسی ایران علاقه مندند.البته توصیه می شود کسانی که زیباییها و خوبیها را در دوران پهلوی خلاصه می کنند وخودشان را به خواب زده اند ،خواب زمستانی را از دست ندهند.چرا که فیلم، هنرمندانه، تلفیقی از تاریخ شفاهی ومستند روایی است که پلان ها هرکدام تکمیل کننده ی پلان قبل می باشند وزنجیر وار به هم متصل هستند وبیننده می تواند برای همیشه تکلیفش را با خودش روشن کند و موضعی صحیح برای خودش معتقد باشد.

اگر فیلم مورد حمایت داخل قرار گرفته وبه درستی اکران شود،ریشه های تاریخ شفاهی در سینمای ایران بیش از پیش مستحکم خواهد شد وکارگردانان وتهیه کنندگان بیشتری به سمت تولید چنین محتواهایی روی خواهند آورد.

راضیه سادات حیدریه؛ کارشناسی فلسفه اسلامی