محسن اسلام‌زاده:

مردم سیستان از رسانه حذف شده‌اند

«محسن اسلام‌زاده» کارگردان مستند «میراب» گفت: با وجودی که معضل آبی سیستان یک معضل چند وجهی است و رفع این مشکل هم چندان آسان و در دسترس نیست، اما دیده شدن سیستان و مردم محجوبش در رسانه ملی‌، مردم این منطقه را امیدوار کرد.

به گزارش عمارفیلم؛ «محسن اسلام‌زاده» کارگردان مستند «میراب» در گفت‌گو با خبرنگار عمارفیلم اشاره کرد: با وجودی که معضل آبی سیستان یک معضل چند وجهی است و رفع این مشکل هم چندان آسان و در دسترس نیست، اما دیده شدن سیستان و مردم محجوب‌اش در رسانه ملی‌، مردم این منطقه را امیدوار کرد.

محسن اسلا‌م‌زاده کارگردان مستند میرآب، در خصوص نحوه انتخاب موضوع این مستند گفت: من در حوزه افغانستان کارهای متعددی کردم، در سال 1400 هم چند باری به افغانستان رفتم، یکی از دفعاتی که برای تولید یک مستند به این کشور سفر کردم، از طریق برخی دوستان سیستانی متوجه شدم بحث آب رودخانه هیرمند منحرف شده است. اتفاقا همان روزها در جلساتی که در سفارت ایران داشتیم، متوجه شدم قضیه آب بسیار جدی و پیچیده‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کردم. کارها و مستندهایی که در دست ساخت داشتم را متوقف کردم و مستند میراب را دست گرفتم.

این کارگردان ادامه داد: خودم را به مناطق جنوبی افغانستان و استان نیمروز جایی که کمتر مستندساز ایرانی رفته بود، رساندم. قصد داشتم به بند کمال خان بروم و از رودخانه هیرمند بازدید کنم که درگیر یک سری ماجراها شدم. از آنجا بود که استارت مستند میراب زده شد، طی چند هفته‌ای که درگیر این ماجراها در نقاط مرزی ایران و افغانستان بودم به ریشه‌هایی از اختلافات آبی بین دو کشور رسیدم، تصمیم گرفتم در این مستند به این مسائل بپردازم تا هم مسئولین هم مردم در جریان این اتفاقات قرار بگیرند. مسئله آب در افغانستان به دلیل شرایط ویژه اجتماعی و سیاسی این کشور بسیار جدی و پیچیده است.

وی افزود: به همین دلیل مستند میراب پژوهش خوبی را به لحاظ تاریخی در این زمینه انجام داده است، ضمن اینکه میدان را در دو طرف مرز بررسی می‌کند. از این جهت این مستند منحصر به فرد است. تا پیش از این همیشه از بی‌آبی سیستان و بلوچستان عزیز و خشک شدن هامون صحبت می‌شد اما اینکه چه ریشه‌ها و اتفاقاتی منجر به این اختلافات آبی و خشک شدن دریاچه شده، مورد توجه نبود. علت و چرایی این وضعیت همیشه در ذهن من یک سوال بزرگ بود.

اسلام‌زاده با اشاره به اینکه مستند میراب حرف تازه‌ای برای زدن دارد، عنوان کرد: مسئله دیگری که این مستند را منحصر به فرد می‌کند این است که بر خلاف سایر مستندها در این حوزه، تولید این مستند تنها در ایران صورت نگرفته و بخشی از تولید در افغانستان انجام شده است.

این کارگردان مستندساز در خصوص بازخوردهای بینندگان، اظهار داشت: مستند میرآب در تهران با حضور کارشناسانی از وزارتخانه‌ها و نهادهای مختلف، شخصیت‌های دانشگاهی و مردم محلی اکران و رونمایی شد. الحمدلله در این اکران‌ها بازخوردهای خیلی خوبی را از مخاطبان دریافت کردیم. بعد از اکران تهران این کار در شهرهای زاهدان و زابل هم رونمایی و اکران شد. پس از آن چند نوبت در تلویزیون هم پخش شد و در همه پخش‌ها و اکران‌ها هم بازخوردهای خوبی داشت.

وی با بیان اینکه مستند میرآب جزء مستندهای جریان‌ساز شد، افزود: اتفاق خوبی که افتاد، این بود که مردم زاهدان هم از این فیلم راضی بودند. نکته مهم این مستند این است که نگاه از بالا به پایین و تحقیرآمیز نسبت به مردم سیستان ندارد، نگاهی مطالبه‌گرانه دارد و حق مردم را با صراحت بیان می‌کند.

اسلام‌زاده عنوان کرد: ما در این مستند به واکاوی مشکلات این حوزه آبریز و علل خشک شدن هامون عزیز می‌پردازیم. متاسفانه مردم سیستان از رسانه حذف شده‌اند، این مردم محجوب و آرام اصلا دیده نمی‌شوند. در شهرهای دیگری که مشکلات آبی دارند، می‌بینیم که مسائل‌شان خیلی زود رسانه‌ای و خبری می‌شود اما درباره سیستان این اتفاق نمی‌افتد. مردم سیستان یکی از مظلوم‌ترین مردمان هستند.

این کارگردان فیلم‌ساز و مستندساز، ادامه داد: هر چند گره آبی سیستان گره کوری است اما دیده شدن سیستان و مردمش در رسانه ملی، مردم این منطقه را امیدوار می‌کند. الان در سیستان دیگر فقط مشکل آب نیست، مشکلات چند وجهی به وجود آمدند؛ بعد مسافت، طوفان، شغل و معیشت مردم همه تحت تاثیر مسئله آب قرار گرفته و هر کدام تبدیل به یک معضل شده است.

وی افزود: معضل آبی سیستان فقط مشکل ایران نیست بلکه هر چه می‌گذرد وسیع‌تر می‌شود و به صراحت می‌توان گفت امروز این معضل دامن افغانستان را هم گرفته و گرد و غبارهای این منطقه تا مناطق مرکزی افغانستان هم می رود.

اسلام‌زاده با اشاره به مشکلات زیست محیطی بی‌آبی سیستان، اظهار داشت: یکی از مواردی که ما در مستند میرآب بررسی کردیم، مسئله زیست محیطی معضل سیستان است، می‌توان گفت این مسئله حتی نسبت به سایرمسائل این منطقه در اولویت قرار دارد. فقط در یک مورد بادهای معروف 120 روزه سیستان به 180 روز افزایش پیدا کرده که این وحشتناک است.

این کارگردان در پایان مطرح کرد: مستند میراب نمونه موفق یک مستند جریان‌ساز است. ابتدا این مستند بحثی را مطرح می‌کند، پس از آن در حضور شخصیت‌ها و مسئولین از سازمان‌ها و نهادهای مختلف اکران می‌شود، کارشناسان و صاحب نظران درباره آن حرف می‌‌زنند و این مطالبه‌گری در سطوح مختلف مطرح می‌شود. به این خاطر است که می‌گوییم مستند میراب یک مستند جریان‌ساز است.

در چهاردهمین دوره جشنواره عمار همانند دوره‌های پیشین، فرصتی فراهم شده‌است تا علاقه‌مندان بتوانند منتخب فیلم‌های این جشنواره را به‌صورت رایگان و با اینترنت نیم‌بها در سامانه عماریار تماشاکنند. اکران برخط مستند «میراب» در سکوی عماریار (ورود از اینجا) 24 ساعت پس از اکران در سینما فلسطین تهران انجام خواهدشد.