معنای مسجد در مستند «عابدان کهنز»

دیروز با دوستان هنرمند در محل کارمان به تماشای فیلم «عابدان کهنز» نشستیم، فیلمی ساده و عمیق درباره مسجدی که آدم ساخته است.

به گزارش «عمار فیلم»، مسجد مهمترین خانه در هر محله است. شهرهای ما برای ما محل سکونت نمی شوند چون اولین خانه ای که در این شهرها ساخته شده مسجد نبوده است. در هر محله ای اول باید مسجد خوبی ساخت. مسجدی متناسب با نیاز زمانه و مسجدی که بتواند جماعت را به سمت خود بکشد. «عابدان کهنز» فیلم مستندی ست در باب معنای مسجد.

مستند «عابدان کهنز» را باید ببینید اما همین قدر بگویم که از منظر های مختلفی این فیلم اهمیت دارد. اولینش را گفتم که معنا کردن کلمه مسجد است و نقشی که مسجد در آرامش محله و شهر دارد. از اول تا آخر فلسفه تاسیس این مسجد حفظ معنای سکونت آدمیزاد و حفظ امنیت اخلاقی و حفظ امنیت محله و شهر است. اگر در فصلهایی از این فیلم بچه های همین مسجد برای حفظ امنیت تهران و دمشق چاقو و گلوله می خورند هم بخاطر حفظ همان معنای اولیه مسجد است.

در «عابدان کهنز» رویا بسیار مهم است. حضرت ابراهیم رویا دیده است و حضرت یوسف رویا دیده است و همه اولیا اهل رویا بوده اند، پیامبر ما هم شجره ملعونه را در رویا دیده است و هر صبح از اهل مسجد درباره بشارت هایی که در رویا دیده اند می پرسیده است. انگار معلمی که درس می پرسد و انگار که اهل مسجد باید شبها رویاهای بشارت آمیز ببیند و اگر نبینند باید فکر کنند که چرا ندیده اند.

پیر مسجد «عابدان کهنز» رویا می بیند و بانی مسجد رویا می بیند و شورای شهر رویا می بینند شهری که مسجد داشته باشد قبل از مسجد و بعد از مسجد، در خواب و بیداری رویا دارد چرا که خانه اهل مسجد اینجا نیست و دیدنی ها همه در این دنیا نیستند و دنیای بزرگتری هست که باید مدام عطری از آن را در رویا استشمام کنند و به سوی آن بروند.

ما به بهانه واقعی نبودن رویاها را انکار کرده ایم و همین است که بی رویا و بی واقعه مانده ایم رویاها ما را به جگر واقعه ها می برند و از ابتذال واقعیت نجات می دهند. اگر کسی اهل قرآن باشد می داند که رویا مهم است، حضرت آیت الله جوادی آملی می فرمایند نمی شود که نصف زندگی ما در خواب بگذرد و ما در خواب درک و دریافتی از حقیقت نداشته باشیم خواب هم یک کلاس است که باید آنجا هم حاضر باشیم و این حضور شرط و شروط خودش را دارد.

درباره «عابدان کهنز» حرف بسیار است اما همین قدر بگویم که میلاد عرفانپور صبح فیلم «عابدان کهنز» را دید و شب خودش را به آن مسجد رساند و نماز را در مسجد «عابدان کهنز» خواند.من هم امروز یا فردا با بچه هایم می روم تا در آن اقیانوس فیروزه ای شنا کنند. این فیلم را ببینید فیلمی ساده و بی ادعا که شما را به آهستگی در خود غرق می کند.

علی محمد مودب

علی محمد مودب