در نشست خبری مستند «رزیدنت» مطرح شد؛

سختی کار رزیدنت باید دیده و گفته شود

نشست خبری مستند «رزیدنت» که مربوط به مصائب و مشکلات شغلی و مادی می باشد که پزشکان رزیدنت با آن مواجه هستند، 28 دی‌ماه در ششمین روز از چهاردهمین جشنواره مردمی فیلم عمار در سینما فلسطین تهران برگزار شد.

به گزارش عمار فیلم؛ نشست خبری مستند «رزیدنت» با حضور دکتر «علی سلحشور» یکی از اعضای جامعه پزشکی که برای ساخت این مستند همکاری و همراهی کرده بود به علاوه «امیرمحمد کوچک‌‌زاده» کارگردان اثر و دکتر موسوی به عنوان پژوهشگر حوزه پزشکی در سینما فلسطین برگزار شد.

نشست خبری با سوال مجری برنامه پیرامون چگونگی انتخاب سوژه از کارگردان اثر شروع شد. کوچک‌زاده در پاسخ گفت: انتخاب موضوع رزیدنت بیشتر به این برمی‌گردد که وقتی مردم ما وارد بیمارستان‌های دولتی می‌شوند، اول از همه با رزیدنت‌ها طرف هستند؛ پس باید به این قشر توجه خاصی شود. همان رزیدنتی که زیر فشار کاری به شدت بالایی قرار داشته و مردم توقع برخورد خوب و صبورانه از او دارند.

دکتر سلحشور در ادامه بعد از صحبت‌های کوچک‌زاده گفت:  اگر ما دو تا موضوع را بگوییم که کشور در مورد آن‌ها به خودکفایی رسیده‌است، یکی حیطه دفاعی و یکی هم حیطه پزشکی می‌باشد. اما برخی مسائل وجود دارد که باعث می‌شود خودکفایی از بین برود و آن هم مشکلات روحی و روانی است. یعنی اینکه خدمات آن‌ها دیده نشود، در وزراتخانه هر امکانات رایگانی که ارائه داده می‌شود برای مردم در سطح شهر است ولی خدمات یک پزشک دیده نمی‌شود. برای همین دیده‌نشدن و حس منفی، یا دست به خودکشی می‌زنند یا مهاجرت می‌کنند و مهاجرت لزوما به معنای رفتن از کشور نیست؛ مثلا اینکه پزشکی تخصص را رها می‌کند و وارد کارهای دیگر مثل زیبایی می‌شود هم نوعی مهاجرت محسوب می‌شود.

دکتر موسوی در تکمیل و نقد صحبت‌های مطرح شده گفت: اینکه ما باید پیشگیری قبل از درمان را داشته باشیم، مسئله درستی است اما باز هم باید درمان آسان هم وجود داشته باشد. به نظر من، مستند یک هوشمندی داشته‌است و به یکی از مشکلات حوزه درمان اشاره می‌کند؛ مثل دوران رزیدنتی. دانشجوی تخصصی که می‌خواهد بعد از ۲۴ ساعت کار فشرده، یک بیمار را ببیند، اصلا حوصله کوچک‌ترین سوال بیمار را ندارد. اگر ما بخواهیم بیمار خوب شود، اول باید حال پزشک را بهتر کنیم. نمی‌شود رزیدنت جور استاد را بکشد، درآمد پایین داشته باشد، کیفیت زندگی نامطلوب داشته باشد و از او توقعات دیگر هم داشته باشیم!

وی در ادامه افزود: نقد من به فیلم این است که تصور مردم از بیمارستان دولتی را خراب می‌کند در صورتی که در ایران و بقیه کشورها بیمارستان‌های دولتی از کیفیت بالاتری برخوردارند. نقد دیگر من این است که ث اصطلاح «مافیای پزشکی» که گفته شد، اصلا درست نیست.

کارگردان این اثر برای دفاع از مستند اظهار کرد: ما در روایت مستند تلاش کردیم بی‌طرف باشیم. هم با اساتید هم با رزیدنت‌ها و غیره صحبت شد. ما از عبارت «مافیای پزشکی» استفاده کردیم چون خود جامعه پزشکی این اصطلاح را به کار بردند و امیدواریم این مستند فقط یک فتح‌البابی شود که همه بنشینند، گفت‌وگو کنند تا روند کار بهبود پیدا کند و به راه حل برسیم.

وی در مورد تاثیر بر مخاطب گفت: در مورد مردم باید بگویم قطعا روی مخاطب تاثیر دارد چون می‌فهمد وقتی وارد اورژانس می‌شود با چه قشری و با چه مشغله‌هایی طرف است.

علی سلحشور متخصص بیهوشی در ادامه نشست افزود: مشکلات رزیدنتی ما به دلیل قوانین حال حاضر وزارتخانه است که وقتی پزشک در امتحان رزیدنتی قبول می‌شود اگر در شهر دیگری قبول شود به او خوابگاه نمی‌دهند ولی به محض ورود، دوره رزیدنتی او شروع می‌شود. یعنی کسی که می‌آید تا شب قبل پزشک عمومی است اما او را پزشک کشیک می‌گذارند و در وضعیتی او را قرار می‌دهند که او دانشجو است ولی با او مثل شاغل برخورد می‌کنند اما مزایای شغل مثل ساعت کار، بیمه و درآمد پزشک را ندارد. یکی از مسائلی که بین رزیدنت‌های قشر ضعیف پیش می‌آید این است که اگر رزیدنت بخواهد انصراف‌دهد، یک مبلغ هنگفت جریمه می‌شود علاوه بر این، یک سال هم محروم می‌شود. ما تلاش بسیاری کردیم تا قانون محرومیت برداشته شود ولی کسی توجهی نمی‌کند و اجرا نمی‌شود. شما از کسی که با او رفتارهای غیرانسانی شده‌است، نمی‌توانید توقع داشته باشید با رزیدنت سال پایین خودش یا بقیه رفتار مناسبی داشته‌باشد.

دکتر موسوی بعد از این صحبت گفت: طبق گفته دکتر سلحشور، باید حقوق بهتری به رزیدنت داده‌شود. قطعا باید شرایط بهتری برای خانم‌ها فراهم کرد و تمام این مسائل درست است واقعا فشار کاری دوران رزیدنتی خیلی بالا است. رزیدنت سال پایین، فشار کاری بالایی دارد و رزیدنت سال بالا مسئولیت بیشتری دارد و به دلیل این فشار کار و مسئولیت بالا ممکن است تمرکز و تسلطش روی کار هم کم شود. همانطور که حضرت آقا در دیدار با بانوان مطرح‌کردند، واقعا جذب رزیدنت ما به تعداد کمی است.

سپس صحبت مقام معظم رهبری را در این مورد خواندند: زن در این مشاغل می‌تواند حضور داشته باشد اما باید جوری باشد که به مشغله اصلی مثل خانه‌داری و فرزندآوری برسد؛ حضور او واجب کفایی است. اگر بین مسئولیت اصلی یک معلم یا پزشک از نظر شغلی با خانه‌داری او تعارض پیدا شود، مسئولین باید این‌قدر تعداد جذب رزیدنت را بالا ببرند که مشکلی بابت عدم حضور او پیش نیاید و ساعات کار تقسیم شود. باید دستورالعمل بدهیم مثلا پزشک خانم فقط یک شب در ماه کشیک داشته باشد.

دکتر سلحشور درمورد افزایش ظرفیت رشته پزشکی اظهارکرد: به افزایش ظرفیت نیازی نیست بلکه باید مشکلات رزیدنت‌ها حل شود و کارشان متناسب با سال پایینی یا سال بالایی بودن، یک دستورالعمل اجرایی در یک چارچوب قرار گیرد.

بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با بانوان در دی‌ماه ۱۴۰۲ : «حتّی در بعضی از مشاغل که برای زنان واجب کفائی است، مثل پزشکی. پزشکی زنان واجب است؛ تا حدّی که پزشک زن به قدر کفایت وجود داشته باشد. باید زن‌ها پزشکی بخوانند. خب حالا ممکن است زمانی این واجب کفائی [تعارض پیدا کند] با مسئله‌ی خانه‌داری یا فرزندآوری یا استراحت‌ها و مرخّصی‌هایی که برای یک زن خانه‌دار لازم است یا ساعات کاری که او بتواند کار را انجام دهد و مثلاً به کار خانه هم برسد؛ اگر چنانچه در این زمینه‌ها تعارضی به وجود آمد، مسئولین کشور هستند که بایستی به این فکر کنند؛ یعنی آن‌قدر تعداد را افزایش دهند که اگر چنانچه این معلّم که مثلاً فرض کنید بایستی در هفته پنج روز در مدرسه شرکت کند، مِن ‌باب مثال چهار روز می‌تواند شرکت کند، خلا به وجود نیاید؛ معلّم دیگری وجود داشته باشد که آن خلأ را پُر کند؛ همین‌طور مسئله‌ی پزشکی.» این بیانات رهبر انقلاب در دیدار با اقشار مختلف بانوان حاکی از اهمیت بسیار بالای تربیت پزشک زن در جامعه اسلامی است. اهمیتی که تنها ناظر به سلامت زنان جامعه نیست، بلکه زمینه سلامت جسمی و روانی پزشکان زن را نیز فراهم می‌کند که بدون اضطراب به امور خانوادگی خود مانند ازدواج، همسرداری، فرزندآوری و فرزندپروری بپردازند و زندگی متعادلی را تجربه کنند.

به وجود ظرفیت‌های پذیرش دانشجویان دختر در رشته‌ پزشکی متناسب با جمعیت زنان کشور و متقاضیان دختر توسعه کمی و کیفی داده نشده‌است. در حال حاضر بانوان  ۳۱۰ شهرستان بالای ۵۰ هزار نفر جمعیت، هیچگونه دسترسی به متخصص جراحی عمومی زن ندارند. این وضعیت متاسفانه در مرتبط‌ترین رشته مربوط به زنان یعنی تخصص زنان و زایمان نیز مشهود است، بطوری که 91 شهرستان نیز از دسترسی به پزشک زنان زایمان محروم هستند.