منفرد: فراوانی قهرمان و داستان در کشورما، باعث سردرگمی فیلمسازان برای انتخاب سوژه شده است

گعده مجازی «راه‌نما» با نقد و بررسی بخش «فیلم ما» نهضت تولید محتوای مردمی ، باحضور سیدرسول منفرد، رییس حوزه هنری استان گیلان و ابوالفضل نصیرزاده، کارگردان مستند تفنگ عکاس برگزار شد.

به گزارش «عمار فیلم»، گعده مجازی «راه‌نما» به همت دبیرخانه جشنواره فیلم عمار با نقد و بررسی بخش «فیلم ما» نهضت تولید محتوای مردمی باحضور سیدرسول منفرد، رییس حوزه هنری استان گیلان و ابوالفضل نصیرزاده، کارگردان مستند تفنگ عکاس بصورت زنده از صفحه اینستاگرامی و همچنین تارنمای اکران مردمی برگزار شد.

یکی از اولویت‌های جشنواره فیلم عمار، پرداختن به مشکلات مردم است

منفرد اظهار داشت: یکی از اولویت های جشنواره مردمی فیلم عمار، پرداختن به مسائل و دغدغه‌های مردم بود و همیشه در تلاش بوده تا از مسائل اصلی غافل نشود. توجه این جشنواره به روستاها و شهرستان‌های کمتر برخورداری که ممکن بود تاکنون دوربین‌های تلویزیون و سینما به آن مناطق نرفته باشد، بیانگر همین مسئله است.

نهضت تولید محتوای مردمی، محلی برای پرداختن به قهرمانان کشور

وی درخصوص نهضت تولید محتوای مردمی «فیلم ما» گفت: تعابیری مختلفی درباره این بخش شده است؛ در جشنواره مردمی فیلم عمار، عمده اتفاقات محصول برجسته کردن تجارب واقعی بوده است تا اینکه از اول برای آنها قرارداد خاصی تعریف کرده باشیم. این تجارب بکارگیری شده است تا برای دیگران تبدیل به قالبی شود و بتوانند از آن استفاده کنند. بخش «فیلم ما»، ناظر به چندین فرصت بوده است؛ انبوه رویدادها و قهرمانانی که در نقاط مختلف کشورمان وجود دارند و ماجراهایی که از همه آنها مطالب و اسنادی ثبت نشده و در دسترس مردم نیستند. بسیاری از این موارد شایستگی تولید آثار فاخر دارند اما به این قهرمانان و سوژه ها پرداخته نشده است. در هر استان کشورمان، چندین هزار شهید داریم که جز چند مورد، برای هیچ‌کدام فیلم یا اثری ساخته نشده است. تولید آثار هنری مستلزم جزئیات و یافتن ابعاد شخصیتی سوژه هاست و ما نمی‌توانیم پس از گذشت چندین سال، تازه به فکر پژوهش برای زندگی شهدا یا قهرمانان بیفتیم.

منفرد ادامه داد: تا زمانی که این رویدادها، قهرمانان و شهدا را برای ساخت اثر، در نوبت قرار دهیم و به ترتیب به آنها بپردازیم، یک جریان مردمی و فراگیر مانند نهضت تولیدمحتوای مردمی«فیلم ما» می‌تواند در مقیاسی کوچک تر به آنها بپردازد و این موضوعات را تبدیل به فیلم کند تا دیده و ثبت شوند. اگر افرادی قصد داشته باشند با محوریت رویدادها و قهرمانان محل زندگی خود، اثری تولید کنند، می‌توانند در قالب نهضت تولید محتوای مردمی «فیلم ما» این کار را انجام دهند. جشنواره مردمی فیلم عمار باعث سازماندهی این آثار شده است.

«فیلم ما»؛ بستری برای دیده‌شدن آثار و کشف استعداد فیلمسازان جوان

وی خاطرنشان کرد: بخش «فیلم ما» نباید ذیل سینمای حرفه‌ای برود زیرا این آثار به تنهایی دارای موضوعیت هستند. بسیاری از فیلم‌ها و کلیپ‌هایی که مخاطب میلیونی پیدا می‌کنند، لزوما اثری حرفه‌ای نیستند و یک تولید محتوای ساده و مردمی با دوربین تلفن همراه بوده‌اند که سازندگان آن‌ها قصد فیلمسازی نداشته اند.

منفرد با اشاره به اینکه بسیاری از کارگردانان، فیلمسازی‌شان را از چنین رویدادهایی آغاز کرده‌اند، گفت: نهضت تولید محتوای مردمی «فیلم ما» به نوعی کار کشف استعداد را هم انجام می‌دهد. همه کارگردانان و فیلمسازان علاوه بر دانش و مطالبی که آموخته‌اند، نیاز به بستری برای ارائه و دیده شدن آثارشان دارند که بخش «فیلم ما» به خوبی این کار را انجام داده است. ضمن کشف استعداد و دیده شدن آثار کارگردانان جوان، نباید از ضرورت اصلی بخش تولید محتوای مردمی «فیلم ما» که روایتگری موضوعات توسط مردم است، غافل شویم.

مردم همیشه با داستان‌های واقعی، ارتباط بهتری برقرار کرده‌اند

وی با بیان اینکه بسیاری از آثار ماندگار و پرمخاطب سینمای ایران مانند شیار ۱۴۳، ۲۳نفر به روایتگر سوژه‌ای واقعی بوده‌اند، اظهار داشت: مردم هرگاه داستان زندگی یک نفر از خودشان را دیده‌اند، اقبال بیشتری نسبت به آن نشان داده‌اند و ارتباط بهتری با آن آثار برقرار کرده اند؛ تجربه سینمای ایران ثابت کرده که این سوژه‌ها نوعی فرصت هستند؛ نحوه استفاده یا عدم توجه ما از این فرصت‌ها بستگی به خودمان دارد.

جمع‌سپاری، باعث پای کار آمدن نیروی مخلص مردمی می‌شود

منفرد جمع سپاری در تولید آثار فرهنگی را یکی از ایده‌های بسیار خوب دانست و گفت: امروزه سپردن کار به توده مردم در نقاط مختلف دنیا انجام می‌شود؛ این مسئله در فرهنگ ما نیز وجود دارد و نیاز نیست برای آموختن آن به جهان غرب مراجعه کنیم. نمونه بارز و تاریخی آن را درخصوص جنگ خندق شینده‌ایم که پیامبر اکرم(ص)، برای انتخاب شیوه مقابله با کفار، از خرد جمعی استفاده فرمودند و پیشنهاد سلمان پارسی مبنی بر حفر خندق را با کمک تمامی مردم، اجرایی کردند. نمونه‌های دیگر این موضوع هم این است که امامین انقلاب اسلامی، همیشه با توده مردم سخن گفته‌اند. این کار به نوعی فناوری جمع سپاری است و باعث می‌شود گروه‌های مردمی که معمولا مخلص تر هستند، پای کار بیایند.

بخش «فیلم ما»، یکی از نقاط قوت جشنواره مردمی فیلم عمار است  

ابوالفضل نصیرزاده، یکی از کارگردانان جوان جشنواره مردمی فیلم عمار اظهار داشت: در حال حاضر ۱۷ سال دارم و ورودم به عرصه فیلمسازی نیز با مدرسه و تحصیلم مرتبط است؛ درخواستی از مدیر مدرسه‌مان داشتم درخصوص دیدن یک فیلم داشتم و تماشای همین فیلم جرقه ساخت نخستین کارمان را زد. پس از دریافت بازخوردهای خوبی که از فیلم اول‌مان داشتیم، به ساخت آثار بعدی نیز ترغیب شدیم. کارهایی که ساخته‌ام با محوریت قهرمانان و شخصیت‌های محل زندگی‌ام یعنی استان کرمان بوده است. بخش «فیلم ما»، یکی از نقاط قوت جشنواره مردمی فیلم عمار است که به فیلمسازان جوانی مانند من، فرصت می‌دهد تا کارهایمان بهتر دیده شوند. 

وی در ادامه گفت: مستندمان را با کمترین امکانات ممکن تولید کردیم و تنها یک دوربین از طریق مدرسه در اختیار ما گذاشتند که همان دوربین نیز کیفیت بالایی نداشت؛ فیلمبرداری این اثر هم با کمک هم‌کلاسی ام انجام شد. پیش از ساخت این فیلم سراغ افراد بسیاری رفتیم تا ما را برای تولید این اثر کمک کنند اما اعتنایی به خواسته ما نداشتند؛ پس از اینکه فیلم تولید شد و نتیجه اش نسبتا خوب بود، افراد بسیاری آمدند و به ما گفتند که چرا برای ساخت این اثر از تجهیزات ما استفاده نکردید یا چرا فیلمبردار و تدوینگر نگرفتید؟ این فیلم مجموعا با هزینه دویست هزارتومانی جمع و جور شد.

نصیرزاده افزود: این فیلم حدود ۲ سال بدون استفاده باقی‌مانده بود اما وقتی این اثر که با دوربین یک تلفن همراه معمولی ضبط شده بود به جشنواره مردمی فیلم عمار و پرده سینما راه یافت بسیار خوشحال کننده و امیدبخش بود و عقیده قلبی ام این است که خود این شهید به ما کمک کرد. توصیه ام به هم‌سن و سال‌هایم این است که هیچ‌گاه از گام برداشتن در مسیر اهداف و آرزوهایشان ناامید نشوند.

فراوانی قهرمان و داستان در کشورما، باعث سردرگمی فیلمسازان برای انتخاب سوژه شده است

منفرد در ادامه با تایید صحبت های نصیرزاده گفت: امثال دهقان فداکار، شهید محمدحسین فهمیده و… هرکدام مربوط به گوشه‌ای از ایران هستند و قهرمانان بسیار زیادی در جای جای میهن ما وجود دارند؛ این موضوع که نقطه قوت کشور ماست، گاهی تبدیل به نقطه ضعف می‌شود. زیرا فیلمسازان ما دچار سردرگمی بین موضوعات و سوژه‌های مختلف می‌شود. این نهضت تولید محتوای مردمی «فیلم ما»، تدبیر وتمهیدی برای پاسخ به نیاز پرداختن به سوژه‌های مردمی است.

وی با بیان اینکه تا زمانی که اثر یک فیلمساز دیده نشود، او سراغ تولیدات بعدی خود نخواهد رفت؛ خاطرنشان کرد: بارها این مسئله را از زبان فیلمسازان مختلف شنیده‌ایم که دیده شدن و بازخورد خوب گرفتن آثارشان باعث شده تا کارهای بعدی را بسازند؛ البته عکس این قضیه نیز صادق است. بالاخره ورود فیلمساز به پله‌های بعدی نیازمند موفقیت او در گام‌های قبلی‌اش است.

امروزه دچار ضعف در خودشناسی هستیم

منفرد فلسفه «فیلم ما» را شناخت بهتر خود و دنیای پیرمون مان برشمرد و گفت: در احادیث ما آمده است کسی که خودش را بشناسد، می‌تواند پروردگار خویش را بهتر بشناسد. خودشناسی در مبانی معرفتی ما دارای جایگاه ویژه ای است. امروزه اگر خودمان را نشناسیم، دیگران ما را به خودمان می‌شناسانند. همیشه این جریان حق در مقابل باطل وجود داشته و «فیلم ما» تلاشی برای خودشناسی بهتر است. بسیاری از سوژه‌هایی که در این بخش جشنواره به آن پرداخته شده است، الهام بخش بوده است؛ برای مثال نقش اصلی یکی از مستندها، پیرمردی نابینا بود که با سخت‌کوشی و بسیار امیدوارانه زندگی می‌کرد.

وی ادامه داد: جنگی بر سر خودشناسی شکل گرفته است که ما باید بتوانیم روایت و تعریف خودمان را از توانایی‌ها و چالش‌هایمان پیدا کنیم. چرا در نسل‌های قبل، مشکلات بسیار بیشتر بود اما امیدواری بیشتری وجود داشت؟ بارها شنیده‌ایم که در گذشته چه مشکلاتی وجود داشته است اما مردم با صبر و حوصله با آن‌ها مقابله و آن‌ها را حل می‌کردند. امروزه شاهد ضعف در خودشناسی هستیم و هنگامی که این مشکل وجود داشته باشد، دیگران ما را به خودمان معرفی خواهند کرد.

باید مراقب باشیم تا «فیلم ما» دچار ایستایی شود

منفرد در پایان گفت: باید مراقب باشیم تا بخش «فیلم ما» در جشنواره مردمی فیلم عمار، دچار ایستایی نشود و به صورت روزآمد حرکت کند تا نسبت به مسائل و وقایع جامعه و مردم، به‌روز باشد. یک آسیب دیگر هم در راه ادامه فعالیت بخش «فیلم ما» این است که شاید برخی افراد بگویند تمام کسانی که مسئولیت‌های فرهنگی دارند، دارای دغدغه‌ نسبت به امور انقلاب اسلامی هستند و شاید نیازی به وجود چنین بخشی در جشنواره مردمی فیلم عمار نیست؛ این صحبت غلط است زیرا ارزش روایت اینگونه آثار به مردمی بودن آن است و سهم مردم از وضعیت مطلوب را دولت به تنهایی نمی‌تواند ایفا کند و مردم بایستی از قدرت خود استفاده نمایند؛ نمونه این کار را هم در تولید سرود مردمی «سلام فرمانده» شاهد بودیم.