خانه » اخبار » “نبرد خلیج فارس ۲”؛ تنها حرف‌مان با ایالات متحده از زبان انیمیشن

به گزارش «روابط عمومی جشنواره عمار» به نقل از فرهنگ نیوز، در چند سال گذشته نام گروه انیمیشن سازی حضرت فاطمه الزهراء (علیها السلام) به دلیل تولید آثار انیمیشن کوتاه با محتوای شاخص ضد استکبار و صهیونیزم ستیزی و طرح نمودن آرمان ها و شعار های انقلاب اسلامی و حتی ترسیم آینده ای که در آن مدینه فاضله حرکت انقلاب اسلامی به ثمر نشسته است بر سر زبان ها افتاده است. گروهی نه چندان آشنا برای مخاطبان که در مشهد مقدس واقع شده اند و با وجود فاصله زیاد تا پایتخت و امکانات موجود در آن توانسته اند تولیدات و طرز فکر هنری خویش را به خوبی به مخاطب خویش معرفی نمایند. نباید از این نکته غافل شد که مشهد مقدس اکنون بعد از تهران تبدیل به مرکز انیمیشن کشور شده است و حتی نسبت به تولید آثار سینمایی انیمیشن نیز به گونه ای موفقیت آمیز روی آورده اند.

انیمیشن سینمایی «نبرد خلیج فارس ۲» دنباله ای بر انیمیشن کوتاه «نبرد خلیج فارس ۱» می باشد. در نسخه اولی آن، داستان نبرد هوایی میان جنگنده های نیروی هوایی ارتش با هواپیما های جنگنده عربستان سعودی در زمان جنگ تحمیلی (دفاع مقدس) روایت شده بود. در نسخه دوم داستان در زمان آینده نزدیک رخ می دهد که طی آن آمریکا با استفاده از یک ناو گروه مستقر در خلیج فارس متشکل از ۱۳ ناو و ناو شکن و ناو هواپیمابر مجهز، به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی ایران حمله ای را انجام می دهد. در پاسخ نیروی دریایی سپاه با استفاده از ناو ولایت و الوند که در منطقه خلیج فارس حاضر هستند اقدام به مقابله با این تهاجم آشکار می کنند.

در این نبرد نا برابر اتفاقاتی هیجان انگیز رخ می دهد. این روند تا جایی پیش می رود که پیش بینی نمودن پلان های بعدی برای تماشاگر را سخت یا غیر ممکن می کند. بر خلاف تصور داستان اثر و مسیر رخدادها رابطه ای منطقی و بر اساس نظام علت و معلولی هستند. به نحوی که هر اتفاق زمینه ساز و توجیه کننده اتفاق بعدی است. مثلا فرمانده ناو ولایت نمی تواند از حضور تعداد و استعداد نفرات دشمن در خلیج فارس مطلع شود زیرا آنها در نقطه ای کور واقع شده اند و او باید برای رفع این مشکل دست به ابتکار بزند. مسئله ای از این دست امری مغفول در بسیاری از فیلم های ژانر دفاع مقدس می باشد.

نحوه کنش و واکنش سردار قاسم فرمانده ناو ولایت با دشمن یا همان ژنرال آمریکایی باور پذیر و واقعی است و دیالوگ های رد و بدل شده میان آنها در قامت دو ژنرال میدان نبرد می باشد که هر کدام بر قدرت خویش حساب می کنند و دشمن را کوچک می شمارند. رفتار سردار قاسم به عنوان یک فرمانده جنگی نیز رفتاری معقول و با طمأنینه است. شخصیت او تا اواسط فیلم در همین ابعاد می ماند اما در نیمه انتهایی فیلم تماشاگر که تا کنون تنها شاهد سرسختی این شخصیت بوده است با بُعد دیگر شخصیت سردار قاسم آشنا می شود و بدین واسطه بلوغ می یابد. توکل و استمداد او از غیب و خداوند متعال و همچنین ساحت مقدسه صدیقه کبری (علیها السلام) بر خلاف تصور ناگهان تجلی می یابد و شاهد امداد غیبی ایشان به ناو ولایت و فرمانده قاسم هستیم.

تبیین امداد غیبی و تشریح آن که از وقایع پر شمار دفاع مقدس به شمار می رود تا کنون صرفا در قالب روایت، کتاب و خاطره نویسی صورت گرفته است. هنر روایت و بازخوانی یک امداد غیبی به اندازه ای ظریق و مهم است که بر روی لبه باور یا تخریب حرکت می کند. اما حاصل کار فرهاد عظیما در این اثر به اندازه چندین کتاب عالمانه تاثیر دارد و دارای پختگی است. تجلی این امداد غیبی نه دارای غلو بوده و نه دچار شعارزدگی می شود. نمایش ایمان و اعتقاد مداوم سردار قاسم در تمام طول رخداد ها و کمبود های پیش روی او و نیرو هایش به خوبی در طول فیلم حد نهایی قدرت مادی بشر و زرادخانه های پر طمطراق سلاح های ساخته دست بشر را نمایش می دهد. در جایی سردار قاسم خطاب به نیرو هایش می گوید: نبرد امروز رویارویی اسلام در برابر کفر می باشد. شاید تماشاگر این جمله را شعار تلقی کند و از پس درک آن برنیایید اما در جایی که تمام امکانات مادی دیگر جوابگو نیست و تنها با مدد غیبی مشکلات حل می شود ناخوادآگاه به یاد همان جمله می افتد.

روند اتفاقات در فیلم نیز دارای هارمونی وتناسب خوبی است و بر خلاف بعضی آثار سینمایی شاهد افت و سکون در نقطه ای از فیلم و هیجان زیاد در نقطه ای دیگر نیستیم. جدا از این مطالب این انیمیشن دارای ابعاد فنی نیز میباشد. در رندر و ساخت این انیمیشن از موتور رندر V-Ray و نرم افزار ۳ds Max استفاده شده است. از نظر کاراکتر و تعداد آن این فیلم تعداد نسبتا کمی کاراکتر را دارا می باشد که در نتیجه فضای بهتری به فیلم ساز برای تمرکز بر بخش های جلوه های ویژه، سینماتوگرافی یا فیلمبرداری داده است که نتیجه آن در نهایت بسیار خوب و حرفه ای شده است. فیلمبرداری یا انیمیت دوربین از کیفیت شبیه به رئال برخوردار می باشد که حاصل تجربه و تبحر عظیما در آثار قبلی خویش می باشد. کادر بندی نماها و رعایت تناسب در اصول کلی بصری نیز از دیگر نقاط قوت فیلم برداری است و در تمام پلان های سوژه یا شخصیت اصلی اعم از کاراکتر یا آبجکت در مرکز تصویر قرار دارد. استفاده از افکت های لنزی چون DOF نیز قابل قبول بوده و در سطحی حرفه ای قرار دارد.

گذشته از این نکات جلوه های ویژه فیلم از نقاط قوت فیلم هستند. پلاگین Fume FX از قدرتمندترین افزونه های ایجاد جلوه های ویژه از قبیل دود، ابر، انفجار و غبار و از این دست می باشد و در طول سالهای متمادی حضور خویش به دلیل سهولت در استفاده و کاربری آسان در محیط ۳ds Max توانست نظر کاربران زیادی را به خود جلب کند و رقبای خود را کنار بزند. استقبال از این افزونه به جایی رسید که نسخه نرم افزار Maya این نرم افزار نیز چند سالی است که منتشر شده است. جلوه های ویژه این انیمیشن شامل : غبار، دود، شعله و ابر انفجار، تغییر شکل، انفجار و آب می باشد. در تمامی این موارد اثر کیفیتی خوب و بعضا فراتر از استاندارد را دارا می باشد.

شبیه سازی آب از چالش برانگیز ترین مورد جلوه ها ویژه می باشد و همواره از مشکلات مهم و اساسی سازندگان آثار جلوه های ویژه و انیمیشن به شمار می رود. در میان سیالات آب سخت ترین و مشکل ترین جلوه ی ویژه تصویری است و عدم مدیریت و توانمندی در خلق این افکت می تواند به شکست پروژه بینجامد . در آثار سینمایی هالیوود نیز چنین است.

«نبرد خلیج فارس ۲» دارای شبیه سازی آب با کیفیت تقریبا معمولی می باشد و برای خلق این اثر کارگردان به ایجاد کف های ناشی از حرکت ناو روی آب اکتفا کرده است. یکی از نقاط ضعف این فیلم کیفیت انیمیت کاراکتر یا متحرک سازی شخصیت های آن می باشد. در واقع در برابر کیفیت عالی سینماتوگرافی و متحرک سازی اشیاء در «نبرد خلیج فارس ۲» شخصیت های آن دارای ضعف در متحرک سازی هستند. با این وجود اما ریگ یا مفصل گذاری شخصیت ها خوب بوده و در هنگام استفاده شخصیت از اندام خویش حرکات به خوبی اجراء می شوند و خللی در این زمینه به چشم نمی خورد. کامپوزیت یا تلفیق «نبرد خلیج فارس ۲» حرفه ای بوده و فریم ها یا قاب های تصویری زیبا و بعضا دل انگیزی در دل نبرد خلق کرده است. در مجموع بهره گیری بهینه، واقع گرا و بدون اغراق از افکت های کامپوزیتی و لنزی کیفیت یکدستی و متناسبی به گرافیک یا تصویر داده است.

دوبله و صدا گذاری این فیلم بخوبی هیجان و حس و حال مورد نظر کارگردان را به تماشاگرمنتقل می کند. این تاثیر بخصوص در نیمه پایانی فیلم محسوس می شود و ضرباهنگ فیلم توسط تماشاگر حس می شود. موسیقی تلفیقی و انتخابی فیلم می توانست بهتر از این اینها باشد هر چند با شناختی از که بودجه بسیار کم تولید آثار فرهنگی در کشورمان دارم، خلق چنین اثری در این سطح نیز شبیه یک معجزه می ماند که باید بدان اکتفاء نمود.

رسانه امروز زبان رایج میان ملت ها و دولت ها می باشد. انیمیشن نیز یکی از همین رسانه های فعال و رو به رشد به شمار می رود. «نبرد خلیج فارس ۲» پیام استکبار ستیزی، ایمان و اعتقاد راسخ را در میدان نبرد به خوبی به نمایش می گذارد. مفهوم دشمن عینی و خارجی را به تصویر می کشد و وزن ایمان و اعتقاد را در وزن کشی میان پارامتر های موثر در پیروزی یک نبرد به خوبی نشان می دهد.

امری که امروزه در سایه برجام و اعتقاد به کدخدا به برای برخی از امیدواران به دیپلماسی لبخند کمرنگ شده است. به دلیل اتخاذ سیاست نامناسب در اکران این اثر توسط شرکت بهمن سبز حوزه هنری، و اختصاص حداقل ممکن سالن های نمایش به این فیلم که می توان آن را یک رکورد دانست و ثبت کرد. باعث فروش بسیار کم این فیلم ارزشی و فاخر شده است. البته مشخص نیست چرا حوزه هنری در قبال این انیمیشن فاخر و ارزشی چنین رویکردی را در پیش گرفته است! لیکن آنچه واضح است با ادامه این رویکرد آسیب به اکران این فیلم قطعی است و شایسته است مسئولان شرکت بهمن سبز و حوزه هنری در این خصوص چاره ای بیندیشند. در عین حال با وجود فروش کم در گیشه که می توانست عامل کم توجهی تماشاگر تلقی شود، اما با این وجود این فیلم توجه مخاطب خویش را به خوبی جلب کرده است.

در سالن سینما سپیده تهران که برای دیدن فیلم رفتم با سالنی مواجه شدم که گنجایشی زیر ۵۰ نفر داشت. مساحت پرده نمایش در ابعاد یک ال سی دی نسبتا بزرگ بود که برای یک سالن سینما بسیار کوچک است. البته این سالن تنها همین ظرفیت را داشت و نکته جالب توجه این بود که اکثریت تماشاگران را نوجوانان تشکیل می دادند!

بر خلاف این اوضاع، شبکه CNN، تلویزیون چین، شبکه Bloomberg و خبرگزاری آسوشیتد پرس همگی در چند نوبت خبری به این انیمیشن پرداختند و راجع به آن گزارش تصویری خبری یا ستون خبری اختصاص دادند. تا امروز اکران این فیلم واکنش گسترده ای را در سطح رسانه های خارجی در پی داشته است که با سطح اکران این فیلم تناسبی نداشته است. این امر می تواند موید یک نکته باشد و آن محتوا محور بودن یک اثر و پایبندی به شاخص های مذهبی و آرمان های انقلاب اسلامی باعث غنای محتوای آن و تاثیر آن بر مخاطب خویش می شود. در این خصوص دشمنان کشورمان به خوبی به پیام نهفته این فیلم پی برده اند و نسبت به آن واکنش نشان داده اند. در واقع می توانیم «نبرد خلیج فارس ۲» را ادامه دیپلماسی دفاعی کشورمان در عرصه انیمیشن و جنگ نرم بدانیم.

اثری که با علاقه و همت سازنده اش شروع شد و از حمایت های بسیار اندک دولتی برخوردار شد اما توانست ماموریت خویش را در مخابره پیام سازش ناپذیری ملت ایران به دشمنان خویش انجام دهد. تنها چند روز از حمله موشکی ترامپ به فرودگاه عشیرات سوریه سپری شده است و در این مدت زمان کاسبان تحریم برای بهره گیری از شرایط روی به کاسبی تهدید آورده اند و فضای تهدید و جنگ را تصویر می کنند. اگر کشوری دچار ضعف باشد یا پیام ضعف را ولو در پس لبخند و صلح برای دشمن مسلح ارسال کند با لبخند کروزی دشمن خویش مواجه می شود. در واقع در شرایط کنونی و با در نظر گرفتن لبخند های ارسال شده به امریکا نبرد خلیج فارس ۲ مشت گره کرده جمهوری اسلامی ایران در جنگ نرم علیه دشمن می باشد چیزی که بدان نیازمندیم.

حمید رضا جلالی، کارشناس انیمیشن و منتقد