ملکی: تربیت انسان انقلابی، مهم‌ترین محصول اردوهای جهادی است/ طرفیانی: کار رسانه‌ای، حلقه مفقوده اردوهای جهادی بوده‌است

گعده مجازی «راه‌نما» با نقد و بررسی مستند «بالا بمان» به کارگردانی امیر طرفیانی، با حضور مسعود ملکی، مدیر مدرسه سینمایی اندیشه و هنر «ماه» برگزار شد.

به گزارش «عمار فیلم»، گعده مجازی «راه‌نما» به همت دبیرخانه جشنواره مردمی فیلم عمار با نقد و بررسی مستند «بالا بمان» به کارگردانی امیر طرفیانی، با حضور مسعود ملکی، مدیر مدرسه سینمایی اندیشه و هنر «ماه» بصورت زنده از صفحه اینستاگرامی و همچنین تارنمای اکران مردمی جشنواره برگزار شد.

 

بالابمان، مستندی بامحوریت فعالیت اردوهای جهادی در خوزستان

طرفیانی اظهار داشت: مستند بالابمان، با محوریت فعالیت‌های یک گروه جهادی در شمال استان خوزستان ساخته شده است. اعضای این گروه ۳۰ نفره مشتکل از تمام شهرهای کشور بودند که به مدت یک سال و نیم در استان خوزستان بودند. این افراد در ارتفاعات بالای دو هزار متر، اقدام به حمل و نصب لوله‌های عظیم کرده بودند تا روستاهای بالاتر دارای آب باشند؛ پیش از این اقدام نوجوانان روستا بایستی مسیری طولانی را برای حمل آب طی می‌کردند.

مردم‌نگاری، پاشنه آشیل حوزه روایت در رسانه است

ملکی گفت: مردم نگاری و پرداختن به مسائل اجتماعی، پاشنه آشیل حوزه روایت در فرهنگ و رسانه است؛ پرداختن به روستاها، مناطق محروم و گروه‌های جهادی، از مهم ترین کارهایی است که باید در ساخت اینگونه مستندها مورد توجه قرار گیرد.

وی افزود: مستند بالابمان از کارهای منحصر به فرد این ژانر بود؛ برای ساخت آن تلاش زیادی شده بود و از نظر پرداختن به نحوه فعالیت این گروه جهادی، در زمره کارهای ممتاز بود.

ملکی با بیان اینکه نسبت به ادبیات و فضایی که درخصوص گروه‌های جهادی شکل گرفته، انتقاد دارم، خاطرنشان کرد: ترویج اردوهای جهادی به شکل کنونی را کارآمد نمی‌دانم. اما نسبت به فعالیت‌ها و جریان‌های دیگر، اردوهای جهادی حتی با فرمت حال حاضرشان، جلوتر و بهتر هستند.

تربیت انسان انقلابی، مهم‌ترین محصول اردوهای جهادی است

وی افزود: مهمترین اتفاقی در اردوهای جهادی رخ می‌دهد، بحث‌های عمرانی نیست؛ بلکه تربیت انسان‌های انقلابی است. فردی که صبر و تلاش را در مسیری مجاهدت‌گونه است. تولید، بازتولید و تربیت انسان انقلابی، مهم‌ترین محصول اردوهای جهادی است؛ اهمیت کنش‌گر پیشرفت به مراتب بالاتر از خود آن است. اردوهای جهادی برای ساخت زیست‌بوم جهان پیشرفته و جدید جمهوری اسلامی، یک مسئله مهم و اساسی است‌.

کار رسانه‌ای، حلقه مفقوده اردوهای جهادی بوده‌است

طرفیانی با بیان اینکه تیم سازنده، هر روز برای ضبط مستند بالابمان، مسیری ۸ ساعته از اهواز را طی می‌کردند، گفت: برای ساخت این اثر، سختی را به جان خریدیم و گاهی اوقات به دلیل مشکلاتی که داشتیم از ادامه پروژه ناامید می‌شدیم. تیم ما متشکل از بچه‌های مستعد خوزستانی بود که به واقع کاربلد بودند. دغدغه ما تبیین کارهایی بود که توسط گروه‌های جهادی انجام می‌شود؛ کار رسانه‌ای و تبیین فعالیت‌ها، حلقه مفقوده این گروه‌ها بوده است. ترویج و بیان کارهایی که توسط گروه‌های جهادی، صورت می‌گیرد باعث ایجاد امید در جامعه خواهد شد.

وی افزود: یکی از انتقادات من به گروه‌های جهادی، نپرداختن به بحث رسانه است؛ اگر هم برخی گروه‌ها، مستندی تهیه کردند، بیشتر در قالب کلیشه بوده است در حالی که مقام معظم رهبری بارها تاکید داشته اند، کاری که در قالب هنر انجام شود، ماندگار تر خواهد بود. ما برای ساخت یک پلان ۷ ثانیه‌ای، ۲۳ ساعت داخل کوه صبر کردیم؛ برای یک دوربین، مجبور به حمل ۱۷ باتری بودیم و جالب اینجاست که روستایی که در آن مستند می‌ساختیم فاقد برق بود درحالی که کابل‌های فشار قوی از کنار آن عبور می‌کرد.

طرفیانی خاطرنشان کرد: سعی کردیم طوری مستند را تهیه کنیم که تصاویر با مخاطب ما سخن بگویند؛ برای روایت کارهایی که توسط این گروه جهادی انجام شده‌است، از دختربچه ۱۱ساله از اهالی همان روستا کمک گرفتیم؛ یافتن همین سوژه ۳ ماه به طول انجامید.

وی افزود: ما قبول داریم که ثواب کار خیر در گمنامی بیشتر است اما بازتاب دادن این فعالیت‌ها باعث امیدواری مردم کشور عزیزمان خواهد شد؛ ما بسیاری از پلان‌ها را طوری فیلمبرداری کردیم که خود گروه جهادی نیز متوجه آن نشدند.

ماهیت جهاد سازندگی با اردوهای جهادی متفاوت است

ملکی در ادامه اظهار داشت: اردوهای جهادی هیچ‌گاه قصد نداشتند جایگزین جهاد سازندگی شوند، زیرا این دو مقوله دارای ماهیت‌های متفاوتی از یکدیگر هستند. هر دو به مناطق محروم می‌پردازند اما جهاد سازندگی، حرکت عظیم تر، با مبانی و اهداف دیگری بوده است. تنها نقاط اشتراک این‌ها، موقعیت مکانی فعالیت‌شان است. البته هر دو حرکت منشا خدمات بسیاری برای کشورمان بوده‌اند.

استفاده از فضای فرهنگی و هنری باعث تثبیت و تقویت جریان‌های جهادی خواهد شد

وی با تایید گفته‌های طرفیانی مبنی بر لزوم استفاده بهتر از ظرفیت رسانه در اردوهای جهادی، ادامه داد: یکی از انتقادات همیشگی به فعالان جهادی و انقلابی، دور بودنشان از فرهنگ و هنر است؛ زیرا بیشتر تمرکزشان را بر روی کنشگری سیاسی گذاشته اند و تبعات این دوری را در حوزه های دیگر خواهیم داد. البته این وضعیت نسبت به ۱۰ سال گذشته بسیار بهتر شده است.

ملکی با اشاره به اینکه مصرف و تولید در فضای هنر، بین فعالان انقلابی بسیار رونق داشته است، خاطرنشان کرد: استفاده صحیح از فضای فرهنگی و هنری برای تثبیت جریان‌های مردمی ضروری بوده و امروز این مسئله جزو بدیهیات است؛ فضای فرهنگی و هنری می‌تواند جریان‌های جهادی در میدان را تقویت و تثبیت نماید.

مستند بالابمان، عزت را به روستا برگرداند

ملکی درخصوص مستند بالابمان گفت: با تماشای این کار، متوجه نمی‌شوید که قصد سازندگانش پرداختن به موضوع عروج هادی باشد و در ضمن کار به این داستان نیز پرداخته شده است. این مستند در ظاهر به یک روستا پرداخته اما در عمل جمهوری اسلامی ایران را نشان می‌دهد؛ پلان حماسی مستند که بالگردی با لوگو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منبع آب را به داخل این روستا می‌آورد، سرشار از نکات و ظرایفی است که تبدیل به شعار نشده است.

وی افزود: در سایر [پلان‌های] مستند بالابمان نیز کلیشه زدایی‌های بسیاری صورت گرفته است؛ اینکه مستند کنار دختر خانم نوجوانی از اهالی روستاست و حس و حال او را نشان می‌دهد، کار را از سایر مستندهای مشابهی که درباره اردوهای جهادی ساخته شده، متفاوت کرده است. به عقیده من این مستند قصد برگرداندن عزت به روستا را داشته که این موضوع فراتر از بحث اردوهای جهادی است.

اگر مشکل برق حل شود، کسی به فکر مهاجرت از روستا نخواهد بود

طرفیانی اظهار داشت: یکی دیگر از دغدغه‌های ما این بود که مخاطب در حین تماشای مستند، خسته نشود؛ خوشبختانه با بازخوردی که از اساتید دریافت کردیم، متوجه شدیم که به این هدف رسیده‌ایم.

وی افزود: ما سعی کردیم در کنار سوژه به فضای روستا بیشتر بپردازیم و زیبایی‌های آن را به تصویر بکشیم؛ از نخستین پلان تا آخرین صحنه سعی داشتیم صفا و صمیمیت میان اهالی روستا را نمایش دهیم. همچنین برای طراحی سناریو بسیار فکر کردیم تا حق مطلب بهتر ادا شود و البته مخاطب نیز پذیرای آن باشد.

طرفیانی با بیان اینکه سختی‌های زیادی برای ساخت مستند بالابمان و داستان آن متحمل شدیم، گفت: از اینکه مخاطبان تاکنون از دیدن آن لذت برده‌اند، خوشحالیم. ما سعی کردیم امیدی که در عین سختی و مشقت در چهره و تفکر اهالی روستا وجود دارد را منعکس کنیم. در تمام لحظات کار، کمک خدا را در کنار خودمان حس می‌کردیم.

توسعه صنعت کشور، بدون توجه به روستاها امکان پذیر نمی‌باشد

ملکی گفت: مسئله‌ای که در دنیا وجود دارد، توجه به روستاست؛ ما همیشه گول این موضوع را خورده‌ایم و توسعه صنعتی را مبتنی بر توسعه کشاورزی نمی‌دانیم. در حالی که توسعه صنعت کشور بدون توجه به روستا و صنعت کشاورزی، امکان پذیر نیست. در کشور ما متاسفانه نسبت به اینگونه مسائل تحلیل به‌روزی وجود ندارد و درخصوص روستا تنها به مسئله محرومیت زدایی اکتفا می‌کنیم در حالی که این باید کف مطالبات ما باشد.

وی خطاب به مستندسازان جوان اظهار داشت: لایه‌های فیلمسازی هنر، اندیشه و رسانه است؛ از نظر هنری و رسانه‌ای پیشرفت‌های خوبی در حوزه فیلمسازی انقلاب اسلامی داشته‌ایم اما ضعف‌های در بحث اندیشه وجود دارد. زاویه اندیشه، کار را متفاوت می‌کند و اگر فیلمسازان ما تحلیلی فلسفی بتوانند از پدیده‌ها ارائه دهند، کار هنری بهتری خواهند ساخت.