خانه » اخبار » حاج نادر قوت قلب مستندسازان جوان بود

حاج نادر قوت قلب مستندسازان جوان بود

خیلی از ما نادر طالب‌زاده را به عنوان یک مستندساز و البته بنیان‌گذار جشنواره عمار می‌شناسیم. او که تحصیلات خود را در دانشگاه کلمبیا تکمیل کرده بود، پس از انقلاب اسلامی به ایران بازگشت و ماندگار شد. پس از آن نیز با گذاشتن سنگ بنای جشنواره عمار، روحی را در سینمای مستند انقلاب اسلامی دمید.

به بهانه سالروز درگذشت او، صحبتی با چند تن از مستندسازان این جشنواره داشتیم که روزگاری با نادر طالب‌زاده همکار و هم‌صحبت بودند. نقطه عطفی که در حرف‌های همه این مستندسازان به چشم می‌خورد، یک جمله‌ است؛ «او قوت قلب مستندسازان جوان بود.»

نقد درون گفتمانی اعتقاد حاج نادر بود

امیرحسین نوروزی کارگردان مستند پل در مصاحبه‌ای گفت: «اولین فیلمی که از من برای ایشان جذاب بود مستندی بود به نام «شاعر سپیده» درباره مرحوم حمید سبزواری شاعر انقلاب و سرودهایی که بر اساس اشعار ایشان ساخته شده بود. آن زمان ایشان برنامه راز را اجرا میکردند. یکی از برنامه‌ها درباره موسیقی و انقلاب بود که به واسطه همین مستند من مهمان برنامه‌شان بودم. از آن به بعد ارتباط ما صمیمی‌تر شد.»

نوروزی در این مصاحبه مطرح کرد: «مستندهایی مثل پل را در جلسات نقد و بررسی که در خانه مستند برگزار می‌شد دیدند. آنجا هم خیلی احساساتی شدند و حسابی من را مورد لطف قرار دادند. مستندهای دیگر من را هم از تلویزیون، جشنواره عمار یا گاهی در دیدارهای شخصی می‌دیدند و تبادل نظر میکردیم. ایشان درباره یکی از مستندهای من که پخش آن دچار مشکل شده بود هم خیلی همراهی کردند.»

وی همچنین درمورد ویژگیهای حاج نادر توضیح داد: «حاج نادر طالب‌زاده درباره مستندهای متفاوت و روشنگر دیدگاه بسیار شجاعانه‌ای داشت. به نقد درون گفتمانی معتقد و پذیرای مخاطراتش بود. چیزی که به نظرم این روزها در توصیف و تبیین شخصیت ایشان مغفول است همین اعتقاد ایشان به نقد درونی و ایجاد ظرفیت داشتن رسانه‌ای باز با امکان گفتگوی بین عقیده‌های گوناگون بود.»

محمدهادی نعمتی: خاکی و متواضع بود

کارگردان مستند تروکاژ گفت: « اولین خاطره مواجه من با ایشان بود که باعث شد مستندسازی را ادامه بدهم. یادم هست به موضوع جشن آب پرداخته بودم که در اسرائیل برگزار می‌شد و در ایران نیز چندسالی باب شده بود. اوایل کارم بود. وقتی حاج نادر این مستند را دید جمله‌ای به من گفت که من این جمله را با طلا در ذهن خودم حک کرده‌ام. او گفت این روحیه جهادی را حفظ کن اما حرفه‌ای شو.»

وی در ادامه افزود: «حاج نادر طالب‌زاده یک برنامه مفصل برای تروکاژ کار کرد. می‌گفت این مستند باید دیده شود و در برنامه‌ای راجب آن صحبت کنیم. بعد از این برنامه بود که همه شبکه‌های معاند  حرف‌های ایشان را بازتاب داده بودند. حاج نادر خیلی پای تروکاژ ایستاد و برایش تبلیغات کرد چرا که خودش با گوشت و پوست و استخوان این فضا را درک کرده بود. اینکه به هنرمندی که منافعش با امریکا یکی باشد و ضد ایران کار کند، توجه می‌شود.»

نعمتی اشاره کرد: «حاج نادر استاد بزرگ ما بود. به شدت خاکی و متواضع بود. ما از صفر شروع کرده بودیم وقتی با خیلی‌ها صحبت می‌کردیم جوری بالا به پایین رفتار می‌کردند که انگار هرگز قرار نیست مستندساز بشویم. حاج نادر کاری می‌کرد که ادم قوت قلب می‌گرفت.»

حاج نادر؛ نور راه فیلمسازان جوان

محسن اسلام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زاده در رابطه با اولین فیلمش خاطره‌ای را بیان کرد: «اولین خاطره‌ای که از حاج نادر دارم، موثرترین نقش ایشان در زندگی حرفه‌ای من بود. اولین فیلم من در سال ۱۳۸۳ فیلمبرداری و تولید شد. وقتی برای نهایی کردن کارم آمدم تهران، فیلم را به همه اساتید نشان می‌دادم و یکی از این اساتید، حاج نادر بود.»

وی در ادامه گفت: «با ایشان تماس گرفتم و با وجود همه مشغله‌ها گفتند بروم دفترشان. برای پایین نیامدن کیفیت فیلمم، کیس کامپیوتر را زدم زیر بغلم و رفتم. حاج نادر با دقت خاصی فیلم را می‌دیدند و حتی تیتراژ را هم با دقت دیدند. وقتی تمام شد، من را تشویق کردند و جمله‌ای گفتند که خیلی من را منقلب کرد. ایشان گفتند من را یاد سیدابراهیم اصغرزاده انداختی. آن زمان چهارسال بود که سیدابراهیم شهید شده بود و برای ما اسطوره بود.»

اسلام‌زاده در پایان با تاثر گفت: «حاج نادر در ناامیدترین و تاریک‌ترین روزها نور راه من شد. میتوانم بگویم من تا ابد مدیون حاج نادر هستم. شاید اگر او نبود، من همان‌روزها مستندسازی را رها کرده بودم. برای من خیلی ماندگار هستند. همیشه تلاش میکنم در مواجهه با مستندسازانی که تازه وارد کار می‌شوند، مثل ایشان برخورد کنم و این را نوعی میراث و امانت می‌دانم.»