حسن وزیرزاده در گفت‌وگو با عمار فیلم:

در فضای مستند برای جبهه مقاومت خیلی جای کار هست/ بدون قضاوت روایت کنیم

ما هنوز نتوانستیم به مخاطبمان بگوییم داستان یمن چه بود، داستان حزب الله چیست؛ ما قائله سوریه را نتوانستیم تبیین کنیم در صورتی که رسانه‌های غربی آن را آنطور که می‌خواستند روایت کرده‌اند؛ این که چرا آمریکا از هزاران کیلومتر آن طرف آمده و در غرب آسیا مستقر شده کاملاً توجیه شده، اما حضورمان در اطراف مرزهایمان را نتوانستیم توجیه کنیم.

حسن وزیرزاده با بیان اینکه بخش فضای مجازی رسانه‌های اصطلاحا کوتاه بُرد جبهه مقاومت، نسبتا موفق عمل کرده و علی‌رغم سایر اوقات توانسته‌اند فضا را کاملا به طرف مقابل واگذار نکنند، گفت: «متاسفانه در بخش مستند این اتفاق نیفتاده است. اکثر کارهایی که در این یک سال انجام شده، اغلب بر پایه‌ی شور و احساسات ساخته شد‌ه‌اند. کارهایی هم بوده‌اند که اشاراتی به وقایع تاریخی داشته‌اند اما آیا کل آن مستند، کار اطلاعات محوری محسوب میشود؟ کاری که اطلاعات متقنی بدهد و چیزی به مخاطب تحمیل نکند؟»

وی افزود: «من در مستندسازی نظری دارم، و تا آنجایی که بتوانم سعی می‌کنم آن را اعمال کنم، نظر من این است که وقتی می‌خواهید به مخاطب خود تحلیلی ارائه کنید، جای آن در سخنرانی یا بحث‌های کارشناسی است، آن‍جا آزاد هستید تحلیل خودتان را به مخاطب عرضه کنید؛ تحلیل‌هایی که بعضاً درست هم هستند، تحلیلی که برآمده از موشکافی و کنکاش حوادث است، اما در مستند، مخاطب می‌خواهد خودش کشف کند، از اسم آن مشخص است؛ مستند. شما باید به مخاطب اطلاعات بدهید، باید داده ارائه کنید، باید برای هر چیزی که به مخاطب ارائه می‌کنید، سند داشته باشید، باید با منطق، مخاطب خودتان را درگیر کنید، نباید صرفا بر شور و احساسات مخاطب سوار شویم.»

مستند سازی بدون پیش‌داوری

وی افزود: «در مستند های تولیدی میتوان از کارشناسان متعددی هم استفاده کرد تا در برخی مقاطع، کارشناس تحلیل خود را هم ارائه کند اما هنر کارگردان و  مستند ساز این است که تحلیل ها را به گونه‌ای کنار هم بگذارد که احساس تحمیل کردن عقاید به مخاطب دست ندهد.»

حسن وزیرزاده با اشاره به اهمیت روایت و قصه در مستند گفت: «در مستند باید روایت‌ها را روی یک خط بچینیم، اگر در مستند بتوان قصه پیدا کرد، قهرمان پیدا کرد، عالی است؛ مستندهای فاخر و اکثر مستندهای جشنواره حول یک قهرمان و یک قصه می‌چرخد، اما اگر به قصه نرسید، روایت شما باید به نحوی باشد که این خلأهای های موجود را پر کند.  در برخی مستندها از ابتدا مشخص است، یکی از بچه‌های جبهه مقاومت آمده این کار را ساخته؛ از متن کلام، لحن کلام و خط روایت این مورد مشخص میشود که قشری از مخاطبتان را پس میزنید کاری که متاسفانه زیاد شاهدش هستیم در صورتی که در اکثر مستندهای حرفه‌ای رقیب مانند شبکه های مستندسازی قدیمی مانند بی بی سی الجزیره و…که در فضاهای مثلاً سیاسی فعال تر هستند به این نکته توجه می‌کنند.»

هنوز نتوانسته‌ایم روایت کنیم

حسن وزیرزاده با گلایه از این که ما در مستندهایمان به مخاطب جوابی نمی‌دهیم و همچنان نتوانسته‌ایم مخاطب را توجیه کنیم که عامل درگیری‌های خاورمیانه جمهوری اسلامی نیست، گفت: «بحث خاورمیانه یا غرب آسیا بحث قدرت طلبی جمهوری اسلامی ایران یا قدرت طلبی طرفین نیست، بحث فراتر از اینهاست ما هنوز نتوانستیم به مخاطبمان بگوییم داستان یمن چه بود، داستان حزب الله چیست؛ آیا حزب‌الله برای حمله به اسرائیل تشکیل شد یا برای دفاع از منافع ملی لبنان؟

وی افزود: «ما قائله سوریه را نتوانستیم تبیین کنیم در صورتی که رسانه‌های غربی کاملا آن را آنطور که می‌خواهند روایت کرده‌اند؛ این که چرا آمریکا از هزاران کیلومتر آن طرف آمده و در غرب آسیا مستقر شده کاملاً توجیه شده، اما ما حضورمان در اطراف مرزهای خودمان را نتوانستیم توجیه کنیم. مخاطب ما نمی‌داند که رژیم صهیونیستی سالیانه حدود ۳.5 میلیارد دلار از آمریکا دریافت میکند البته آمریکا مجموعا بالای چند صد میلیارد دلار به رژیم صهیونیستی کمک کرده، همه این‌ها دلایلی دارد، برای اینها منطقی وجود دارد که آمریکا می‌خواهد در منطقه بماند.»

طوفان‌الاقصی چرا رویداد بزرگی است

وزیرزاده افزود: «ما در این یک سال فقط گفتیم طوفان‌الاقصی حادثه‌ی بزرگی بوده، آیا گفتیم این حادثه بزرگ چرا بزرگ بوده؟ یکی از دلایلش برای مثال این است که، صلح ابراهیم را که دونالد ترامپ پیگیرش بود بر هم زد، عادی‌سازی روابط را برهم زد حالا مرحله بعد این است که بگوییم چرا عادی سازی روابط بد است. ما هنوز نتوانستیم این سوال ها را با منطق جواب بدهیم؛ هنوز نمی‌توانیم به مخاطبمان بفهمانیم چرا زدن تل‌آویو مهم است حتی اگر یک راکت به تل‌آویو برسد، موشک بالستیک که بماند.»

کارگردان مستند قاعده بازی گفت: «در موضوعات سیاسی بیشتر تهیه کنندگان یا دولتی هستند یا نیمه دولتی و متاسفانه اکثرا سلیقه تهیه کنندگان کارهای تحلیلی یا تندتر بگویم شعاری است و امثال ما که راغبیم کارهای آزادتری بسازیم با این سبک و سیاق معمولاً به مشکل برمی‌خوریم، نهایتا به نظرم این رویه ابتدا باید از تهیه کنندگان آغاز بشود.»

کار فاخر؛ مطالبه رهبری

وزیر زاده با بیان خاطره ای از ایام کرونا گفت: «در جمعی حاضر بودیم. یکی از تهیه کنندگان مراکز به شدت معروف مستندسازی هم آنجا حضور داشتند، دوستی مطرح کرد که حضرت آقا فرمودند: «در رابطه با کرونا کارهای قوی تولید کنید مستند تولید کنید.» آن دوست تهیه کننده به شوخی گفت حضرت آقا نمی‌دانند ما تا به حال ۳۰۰ تا کار تولید کردیم. دوست دیگری در لفافه گفت ایشان نمی‌دانند که وقتی حضرت آقا میگویند کار تولید کنید منظورشان این ۳۰۰ تا کار سردستی و تند و سریع نیست؛ حضرت آقا کار فاخر میخواهند. خلاصه مقصودم آن است که نگاه یک تهیه کننده‌ی یک بخش دولتی چقدر متفاوت با نگاه و فرمایش حضرت اقاست.»

رابطه طوفان‌الاقصی و منافع ملی را خوب تببین نکردیم

برنده جایزه ویژه چهاردمین جشنواره عمار افزود: «حضرت آقا در مراسم سالگرد رحلت امام فرمودند یک بازی را برای منطقه ما در نظر گرفته بودند که تمام آن بازی با طوفان‌الاقصی بر هم خورد. آیا من مستند ساز توانستم مطرح کنم که این، چه بازی بوده و چه اتفاقی قرار بوده رقم بخورد، آیا این بازی صرفا مربوط به منافع ایدئولوژیک و مذهبی ماست؟ یا منافع ملی کشور ما هم مورد تهدید بود؟ ما اینها را هنوز نتوانستیم جواب بدهیم.

ضرورت مقاومت را القا کنیم

وزیرزاده با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در نماز جمعه نصر گفت: «کلامشان این بود که شما به مخاطبتان ضرورت مقاومت را القا کنید. اما همانطور که قبل‌تر گفتم، یکی از مشکلات ما این است که تهیه‌کننده‌ها اکثرا سراغ تحلیل و دمیدن شور و احساسات به مخاطب می‌روند.»

وی افزود: «گفتن این حرف خوب نیست اما بعضا اگر از جریان انقلابی و مذهبی هم بپرسیم که چرا باید با اسرائیل مقابله کرد نمی‌توانند جواب منطقی بدهند. انشاءلله جشنواره عمار بتواند با رویه‌هایی که در پیش گرفته است با نقد بخش‌های دولتی و تعامل با تهیه کنندگان که تصمیم‌گیری‌های مهمی را بر عهده دارند؛ خلأهای موجود را جبران کند.»