به گزارش عمار فیلم؛ «محمدصالح نیکنام» کارگردان مستند در گفت‌‌‌و‌گو با خبرنگار عمار فیلم پیرامون موضوع و ابعاد مستند «آلترناتیو» گفت: از ابتدا، آیت‌الله شریعتمداری جزو برنامه ما به عنوان یک سوژه نبود. اما موقعی که روی اسناد لانه جاسوسی کار می‌کردیم، دیدیم که از ایشان بسیار نام برده شده‌است؛ یا اسناد مستقیما به ایشان مربوط می‌شد و یا به وقایعی که بخشی از آن با آیت‌الله شریعتمداری در ارتباط بود، اشاره می‌کرد. وقتی به دنبال این پژوهش به اخبار بین‌المللی، اخبار ایران و حاشیه‌های آن دوران مراجعه‌کردیم، متوجه‌شدیم که ایشان در برهه‌ای، شخصیتی مهم و تاثیرگذار بودند. از سوی دیگر، فضای کلی و شناخت جامعه از ایشان به عنوان مرجع تقلیدی که مقابل امام(ره) ایستاده‌بود، این سوژه را جذاب می‌کرد. بنابراین، متوجه‌شدیم که می‌توان خیلی پیرامون این شخصیت صحبت‌کرد و علی رغم نقش مهمش در دوره‌ای از تاریخ، صحبت در مورد ایشان نشده‌است.
سوژه‌ای در دل اسناد لانه جاسوسی
وی ادامه‌داد: مسئله اول، جایگاه تاریخی ایشان بود که عرض کردم و مسئله دوم، این بود که به دلیل نوع فکر و عمل آیت‌الله شریعتمداری، برخی از جریان‌ها پیرامون ایشان صحبت می‌کنند و بازخوانی پرونده ایشان و بررسی ادعاهایی که امروز مطرح‌است، دارای اهمیت زیادی می‌باشد. همچنین، ایشان چون شخصیت بسیار مهمی بوده‌است، اگر ما به سمت ارائه مستند در مورد ایشان نرویم، دیگرانی حتما به سراغ آن می‌روند. به عنوان نمونه، من چیزی را در بی‌بی‌سی یا من‌وتو دیدم که در حاشیه مستند‌های دیگر، یکی از سوژه‌های فرعی که به آن پرداخته‌بودند، آقای شریعتمداری است؛ روایتی هم که ارائه می‌شود این است که آقای شریعتمداری حضرت امام(ره) را از اعدام نجات‌داد و از آن طرف، جمهوری اسلامی زمانی که قدرتی کسب‌کرد، دیگر به اصطلاح «تاریخ مصرف» ایشان به پایان‌رسید. در صورتی که اسناد زیادی در مورد این قضیه وجوددارد و خود مدارک مستقیم در مورد حقیقت این قضیه، صحبت می‌کنند. البته آقای شریعتمداری، سوژه بسیار مهمی است و تنها یک مستند «آلترناتیو» برای پرداختن به آن کافی نیست و باید به آن در مدیوم‌های مختلف، پرداخته‌شود.
عقب‌افتادن از روایت تاریخ انقلاب
این مستندساز افزود: اشکال اصلی‌ای که وجود دارد این است که می‌توانم بگویم پیرامون سوژه آقای شریعتمداری جز تألیف چند کتاب، اصلا در کشور ما صحبت نشده‌است. بیشتر در مدیوم کتاب و با محوریت اسناد ساواک از ایشان صحبت شده‌است. اما ما در «آلترناتیو» از زاویه آمریکایی‌ها و اسناد لانه جاسوسی به سوژه آیت‌الله شریعتمداری پرداخته‌ایم. همچنین این مستند رخدادهای پیرامون ایشان در حدود بازه سال 42 تا 58 را روایت می‌کند. این دوره در حقیقت، اوج اثرگذاری سیاسی آقای شریعتمداری را شامل می‌شود و ما تلاش‌داشتیم روی این بازه و نسبت ایشان با پهلوی و نسبت ایشان با امام(ره)، انقلاب و آمریکا تمرکز داشته‌باشیم. بنظر خودم فارغ از خوبی یا بدی مستند «آلترناتیو»، این اثر افراد را ترغیب به مطالعه اسناد لانه جاسوسی خواهدکرد.
نیکنام در مورد اهیمت فیلمسازی برای موضوعات مربوط به انقلاب اسلامی خاطرنشان‌کرد: در دوره‌ای تلاش خوبی در زمینه فیلمسازی برای انقلاب صورت‌گرفت. از سال حدود سال 78 به بعد، تلاش‌شد تا تاریخ انقلاب به صورت جدی روایت‌گردد و تا اوایل دهه 90 هم مشهود بود. بعد از آن، هم در آثار داستانی و هم مستند، به صورت کلی به سوی فضای اجتماعی حرکت‌کردیم و بنظرم من از فضای انقلاب، غفلت‌شد. البته که پرداختن به حوزه اجتماعی و سایر حوزه‌ها مهم است اما تولیدات تاریخی هم حائز اهمیت هستند. از طرفی، جبهه مقابل از این سوژه‌های تاریخی عقب‌نکشید و همچنان به آن‌ها پرداخت. بی‌بی‌سی، من‌وتو، ایران اینترنشنال و… به صورت متوالی در این موضوع تولیدات دارند. بنابراین، چندسالی است که ما از روایت تاریخ انقلاب، عقب افتاده‌ایم.
اهمیت روایت تجارب گذشته
نیکنام: الان در فضای سینما، اوضاع کمی بهتر است. امسال برخلاف سالیان گذشته، تولیدات خوبی در فضای تاریخ انقلاب داریم و این امیدوارکننده است. بنگاه‌های مستندسازی هم در این مسئله، نقش مهمی دارند و جا دارد که روی مبحث انقلاب، تمرکز بیشتری داشته‌باشند.
سازنده مستند «تارکد» بر اهمیت روایت تاریخ انقلاب تاکیدکرد: ما در مورد انقلاب و دفاع مقدس حرف نزنیم، دیگران به صحبت‌های خود ادامه می‌دهند و صحبت آن‌ها غیر مستند بوده و فکر نسل جدید را شکل می‌دهد. برای مثال اگر جوانان براساس القائات شبکه‌های معاند پیرامون واقعه سینما رکس، فکرکنند که متولیان این انقلاب کسانی هستند که از سوزاندن چند صد نفر در سینما ترسی ندارند، این یک فاجعه خواهد‌بود و نیاز به روشنگری دارد. بنابراین، مسائل روز با تاریخ، دارای یک اتصال جدی است؛ نوع نگاه ما به تجارب گذشته است که انتخاب امروز ما را می‌سازد.
نیکنام در پایان به جشنواره عمار اشاره‌کرد و گفت: جشنواره عمار در عمل به بسیاری از افراد، امید فیلمسازی در چنین زمینه‌هایی را بخشیده و امکان دیده‌شدن کار آن‌ها را فراهم کرده‌است. در تمام فضاهایی که ما نیاز به صحبت داریم، عزم جشنواره عمار در اینکه ما رو به جلو برویم و بتوانیم تولیدات را بیشتر کرده و هم از زاویه دید بهتری به موضوعات بپردازیم، می‌تواند بسیار یاری‌رسان باشد.
محمدصالح نیکنام متولد 1373 و فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد رشته مدیریت رسانه است. وی مجری طرح و کارگردان مجموعه مستند «تارکد» می باشد. این مجموعه مستند ده قسمتی که یکی از قسمت های آن «آلترناتیو» است، به بررسی پرونده‌های مختلف امنیتی در دوران انقلاب اسلامی می‌پردازد.
در چهاردهمین دوره جشنواره عمار همانند دوره‌های پیشین، فرصتی فراهم شده‌است تا علاقه‌مندان بتوانند منتخب فیلم‌های این جشنواره را به‌صورت رایگان و با اینترنت نیم‌بها در سامانه عماریار تماشاکنند. اکران برخط مستند «آلترناتیو» در سکوی عماریار (ورود از اینجا) 24 ساعت پس از اکران در سینما فلسطین تهران انجام خواهدشد.
عملیات وعده صادق، نماد بغض فروخفته مردم ایران در برابر رژیم کودک‌کش اشغالگر و تجاوزات پانزده ساله آن به کشور بود. بی‌شک ثبت تجربه این نماد اقتدار و غرور ملی،…ادامه
فیلم سینمایی آپاراتچی به کارگردانی علی طاهرفر و تهیه‌کنندگی سجاد نصراللهی نسب که در چهل و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر خوش درخشید و با استقبال مخاطبان در اکران‌های مردمی…ادامه
«محمدصادق رویگر» دبیر جشنواره مردمی فیلم عمار در استان فارس، استقبال کارگردان مستند «قاعده بازی» در اکران مردمی این استان را جالب و قابل توجه دانست.ادامه
ورود به آرشیو
