منوچهر رمضانی:

نیروی هوایی به شدت مهجور است / مستند، صریح‌ترین قالب فیلمسازی

منوچهر رمضانی درباره مستند «تنها، نترس، بدون سلاح» که مربوط به یک گردان شناسایی نیرو هوایی است با ستاد خبری جشنواره عمار گفتگو کرد که مشروح آن را می‌توانید در اینجا بخوانید.

به گزارش عمار فیلم؛ منوچهر رمضانی کارگردان مستند «تنها، نترس، بدون سلاح» که به ناگفته‌های مربوط به نقش گردان شناسایی نیروی هوایی در عملیات آزادسازی خرمشهر می‌پردازد، توضیحاتی درباره این مستند ارائه کرد.

رمضانی در ابتدای امر به توضیحاتی در باب پیدایش ایده ساخت مستند «تنها، نترس، بدون سلاح» پرداخت و گفت: موضوع پرواز از کودکی برایم جالب بود. سال 98 به ذهنم رسید که در این مورد کاری انجام دهم و به سراغ موسسه شهید آوینی و ارتباط برقرار کردن با نیرو هوایی رفتم و در این حوزه به سوژه عملیات شناسایی رسیدم یک گردانی که قبل و بعد عملیات‌ها، شناسایی انجام می‌دادند و این ماجرا فقط مربوط به زمان جنگ نیست در زمان صلح هم هست مثلا تهدیدات بالقوه‌ای که ممکن است روزی بالفعل تبدیل شود، را مد نظر قرار می‌دادند در واقع با عکس‌برداری و کسب اطلاعات قبل عملیات همه موارد را در نظر می‌گرفتند و برایم جالب بود چون تا قبل از این به این مقوله برخورد نکرده بودم و فکر کردم درباره گردان شناسایی در نیرو هوایی یک مستند بسازم.

او در ادامه گفت: این فعالیتی که نیروی هوایی انجام می‌داد خیلی مهجور مانده بود و توجهی در رسانه به آن نمی‌شد، ارتش مهجور است و نیرو هوایی از ارتش هم مهجورتر است البته کار تبلیغاتی خودشان هم ضعیف بوده‌است و من خودم هم اصلا شناختی نسبت به گردان شناسایی نداشتم و نمی‌دانستم که اصلا همچین گردانی هست که قبل از عملیات و بعد از عملیات می‌رفتند و شناسایی می‌کردند، همان سیستم عکسبرداری هم جالب است که بعد از عکسبرداری باید به مرحله چاپ و ظهور برسد و بعد مورد بررسی و شناسایی قرار بگیرد.

از نگاه کارگردان این مستند بیشترین مانع یا سختی که در ساخت وجود داشت مربوط به نبود آرشیو مناسب بود، او در توضیح بیشتر گفت: این گردان مربوط به نسلی می‌شد که بیشتر خلبانانش یا در ایران نبودند یا حاضر به مصاحبه و گفت‌وگو نمی‌شدند یا حتی فوت شده بودند در آخر فقط توانستم از آن معدود نفرات باقی مانده مصاحبه بگیرم، در زمینه کمبود منابع باید به خطوط قرمز و امنیتی نیرو هوایی اشاره کرد با همه این تفاسیر تلاش کردم هر چه که به دست آوردم را در مستندم بیارم. در این مستند گفته شده بیشترین شناسایی‌هایی که انجام شده برای آزادسازی خرمشهر بوده‌است نکته جالب و سخت ماجرا اینست که این گردان هیچ سلاحی ندارند و تنها و بدون سلاح برای عکسبرداری و شناسایی می‌رفتند و به همین علت اسم مستند را «تنها، نترس، بدون سلاح» گذاشتم چون اگر چند نفری می‌رفتند خیلی زود لو می‌رفتند و درگیری ایجاد می‌شد و ابدا قصد درگیری نداشتند آن‌ها حتی تا بغداد هم می‌رفتند و عکس می‌گرفتند و برمی‌گشتند با اینکه پدافند هوایی عراق در آن زمان زبانزد بود ولی این نیروها انقدر شجاع و نترس بودند که به دل دشمن می‌زدند اطلاعات جمع می‌کردند و برمی‌‎گشتند.

رمضانی در پایان درباره هنر و سوژه‌های فیلمسازی گفت: یک مشکلی که جشنواره‌ها دارند این‌‌است که هنر در خدمت آن‌هاست در صورتی که هنر باید آزاد باشد مستند به عنوان صریح‌ترین قالب فیلمسازی باید آزاد باشد. نباید مثلا بگیم امسال سال فلان موضوع است و بیشتر آثار فلان موضوع مورد توجه قرار بگیرد فیلمساز یا هنرمند خودش باید به جمعبندی به یک سوژه برسد و اقدامات لازم برای ساخت را شروع کند  نه اینکه به او بگویند امسال بیا درباره این موضوع فیلم بساز اصلا اینجوری خوب نیست و هنرمند خودش با انتخاب کند تا اثر خوبی شود و بازخورد درست و موثر داشته باشد.