چکیدن قطره‌ای از خون هابیل بر پرده نقره‌ای

«دو برادر»، مستند پرتره‌ای درباره شهیدان رضا و جواد تیموری است که کارگردان در آن کوشیده با رفتن سراغ خانواده و دوستان این دو شهید روایتگر بخشی از زندگی آنان باشد.

به گزارش «عمار فیلم» به نقل از روزنامه وطن امروز، در یکی از روزهای گرم اواخر بهار، ناگهان خبری در سطح کشور پخش می‌شود. پارلمان، نماد حاکمیت جمهور بر تقدیرات خود توسط یک گروه تروریستی خارجی مورد حمله مسلحانه قرارگرفته است. تروریست‌ها قصد ورود به صحن اصلی مجلس را دارند و نیروهای امنیتی نیز در کشاکش درگیری با آنها، سعی دارند ضمن ممانعت از رسیدن مهاجمان به اهداف اصلی، مانع افزایش تلفات در این ماجرا شوند.

با روایت این ماجرا برای یک فیلمساز یا نویسنده، طبیعتاً نخستین محوری که به ذهن او می‌رسد، ساخت یک اثر جنایی – پلیسی جذاب و پرشور با قابلیت بالای جذب مخاطب است که هیجان بالای اثر باعث میخکوب شدن مخاطب روی صندلی شود. با گذشت چند ماه از حادثه تروریستی رخ‌داده در مجلس شورای اسلامی، یک مستندساز سراغ ساخت اثری در این باره رفته اما نه با رویکردی که گفته شد. 

محمدسعید غدیریان در «دو برادر» سراغ یکی از قربانیان این حادثه تروریستی که از قضا یک پاسدار جوان حفاظت مجلس است رفته و تلاش کرده زندگی او را زیر ذره‌بین بگیرد. او سراغ فردی رفته که شهادت در این حادثه تنها مزیت او نیست بلکه یک ویژگی جالب دیگر دارد و آن‌هم برادر شهید بودن است. شهید جواد تیموری که در حادثه تروریستی مجلس به شهادت رسید، برادری نادیده داشت که در عملیات مرصاد و در برابر گروه تروریستی منافقین به شهادت رسیده بود و این بار نوبت خودش بود که توسط گروهی دیگر از تروریست‌ها جان خود را از دست بدهد. 

«دو برادر»، مستند پرتره‌ای درباره شهیدان رضا و جواد تیموری است که کارگردان در آن کوشیده با رفتن سراغ خانواده و دوستان این دو شهید روایتگر بخشی از زندگی آنان باشد. مستند با مرور زندگی رضا، برادر بزرگ‌تر شروع می‌شود. خانواده شهید و همرزمانش هر یک از زاویه‌ای زندگی او را شرح داده و از شهید می‌گویند. در ادامه نیز روایت زندگی برادر کوچک‌تر یعنی جواد به همان ترتیب از زبان نزدیکان و دوستان شهید بیان می‌شود. 

مصاحبه‌ها اطلاعات نسبتاً خوبی از این دو شهید به مخاطب ارائه می‌کنند، به طوری که از بدو تولد شروع‌شده و تا زمان شهادت تاریخچه مختصری از زندگی و روحیات شهید از زبان مصاحبه‌شوندگان ارائه می‌شود. کارگردان برای اینکه مصاحبه‌ها خسته‌کننده نشود بین گفت‌وگوها از تصاویر مختلف مرتبط با این شهدا استفاده کرده است، بویژه در نیمه دوم کار که به دلیل گسترش ابزارهای فیلمبرداری، تصاویر بیشتری از شهید جواد تیموری موجود است. 

با وجود این مساله، به نظر می‌رسد شاید اگر در «دو برادر» شاهد به‌کارگیری شیوه دیگری برای پرداخت به این سوژه بودیم مستندی جذاب‌تری می‌دیدیم. در «دو برادر» بدون وجود گفتار متن یا حلقه رابط دیگری شاهد حدود ۴۵ دقیقه گفت‌وگو درباره این دو شهید هستیم و همین  باعث کند شدن ریتم اثر شده است. شاید اگر از مستند داستانی برای روایت زندگی این دو شهید استفاده می‌شد کارگردان در این باره موفق‌تر بود.

با این حال، «دو برادر» یک ویژگی مهم دارد و آن‌هم این است که اولاً در دل یک ماجرای امنیتی سراغ داستانی عاطفی رفته و ثانیاً توانسته است ماده اولیه خوبی برای تولید کارهای متفاوت‌تر در این باره فراهم کند. ایران در طول ۳۸ سال پس از انقلاب هزاران نفر قربانی عملیات تروریستی داشته اما هنر و بویژه سینما تقریباً همه این سوژه‌ها را به هیچ انگاشته و فراموش کرده است. «دو برادر» جبران بخشی از این نسیان در یکی از مهم‌ترین حملات تروریستی علیه کشور است.

علیرضا ملوندی

علیرضا ملوندی