خانه » یادداشت » نگاهی به پویانمایی سینمایی «بنیامین»

به گزارش «عمار فیلم»، انیمیشن در ایران صنعتی نوپاست و سابقه زیادی ندارد اما خوشبختانه هرچه به جلو آمدیم به همت و پشتکار جوانان هنرمند و خلاق کشورمان این صنعت به تکامل و رشد خوبی رسید و نواقص آن به نسبت قبل خیلی کمتر شد؛ به صورتی‌که امروز در جشنواره‌های مختلف داخلی و خارجی تا حدودی ظهور و بروز مطلوبی داشته است و همین جای امیدواری برای ارتقای این صنعت جالب و تأثیرگذار جهانی است البته به دلیل اینکه بازار و بازاریابی توانمندی نداشته‌ایم.

همچنین دولتی بودن، انیمیشن ایرانی نتوانسته آن‌طور که باید و شاید خود را نشان کند، هر چند سال گذشته، انیمیشن‌های گوناگونی تولید شده که توانسته توانایی ایرانیان را به رخ بکشد. مانند فیلم انیمیشنی «شاهزاده روم»، «فیلشاه» و… که اکران‌های موفقی در سالن‌های سینمایی داخلی و خارجی داشته‌اند از جمله فیلم‌های انیمیشنی با تم مذهبی هستند که به زبان کودکانه و ساده توانسته‌اند پیام دینی را در سطحی فراملی به مخاطبان انتقال بدهند و این همان تفاوت عمده انیمیشن‌های ایرانی با انیمیشن غربی است.

چراکه هر چند کارتون‌سازی غربی به لحاظ تکنیک و سرعت عمل، بسیار بالا و قوی هستند اما برای محتوا به ناچار به سمت جذابیت‌های جنسی روی می‌آورند که برای مخاطب کودک، صفر و حتی بدآموزی هم دارد و از همین ابزار، برای جذب مخاطبان بزرگسال استفاده می‌برند تا در ردیف خریداران آنها قرار بگیرند در حالی‌که تولیدکنندگان انیمیشن‌های ایرانی آن هم با تم مذهبی و قرآنی به زبانی ساده و روان می‌توانند پیام مورد نظر خود را پاک و سلامت به بچه‌ها منتقل کنند بدون اینکه خانواده‌ها، دغدغه و نگرانی داشته باشند به‌همین خاطر انیمیشن ایرانی کم‌کم در حال جذب مخاطب جهانی است لذا باید از این ظرفیت به خوبی بهره برد.

یکی از این پویانمایی‌ها، فیلم سینمایی «بنیامین» به کارگردانی محسن عنایتی است که برشی از زندگی مردم قوم بنی‌اسراییل در مصر باستان است و «بنیامین»، داستان پسر بچه‌ای به همین نام است که برای نجات جان مادرش از دست سربازان فرعون مجبور می‌شود به سفر خطرناکی برود، در این سفر اتفاقاتی برای او می‌افتد که دیدگاه او را نسبت به جامعه و زندگی‌اش تغییر می‌دهد و… موضوع این فیلم، کارتونی تاریخی است و چون برعکس فیلم‌های رئال، محدودیت لوکیشن ندارد دست انیماتور برای تخیل‌پردازی باز بوده است.

امتیاز این انیمیشن آن است که به زبانی ساده به بحث منجی و ظهور می‌پردازد موضوعی چهانی که تمام ادیان در طول تاریخ به نوعی درگیر آن بوده و هستند «بنیامین» این موضوع را ایرانیزه کرده و برای مخاطب داخلی و خارجی روایت‌گری می‌کند چه آنکه شعار گروه انیمیشن پویانمایی «ندای موجود» هم «تولید انیمیشن اسلامی ایرانی با بالاترین کیفیت جهانی» است؛ موضوعی که پرداختن به آن اهمیت زیادی دارد. داستان «بنیامین» کودکانه است و شاید در مقایسه با انیمیشن‌های هالیوودی بسیار ساده و سطحی به به نظر بیاید اما توانایی آن را دارد تا دست تماشاگر خود را بگیرد و با شخصیت‌ها همراه کند، این همان هنر رسانه تأثیرگذار است.

در داستان «بنیامین»، قوم بنی‌اسراییل بعد از طی سختی‌های زیاد بنا به گفته «حزقیل»، پیرمرد دانای فیلم به بیابان می‌روند و با دعا و نیایش نزد پروردگار، خواستار ظهور حضرت موسی(ع) و پایان سختی‌ها می‌شوند که در هنگام طلوع صبح با ظهور حضرت موسی دعای آنها اجابت می‌گردد، یعنی مسئله ظهور منجی بشریت است که تمام ادیان به آن اعتقاد دارند.

اما نکته قابل توجه در انیمیشن سینمایی «بنیامین» آن است که داستان یک حرف جهانی و فراملی دارد، مخصوص مسلمانان یا شیعیان نیست می‌توان به زبان‌های مختلف ترجمه و ارائه شود در کنار آن، نگاه کودکانه و قابل هضم داستان است؛ اتفاقاتی که برای «بنیامین» کوچک و دوستش «آشِر» می‌افتد باعث می‌شود تا این روایت از پیامی شعارگونه خارج شود و بچه‌ها با همان دنیای کودکی و بی‌پیرایه خود، ظهور منجی را درک کنند و یاد بگیرند که برای ظهور منجی بشریت باید خوب بود و دعا کرد تا خداوند بستر ظهور را فراهم کند و ظلم و ستم به پایان برسد.

معصومه طاهری؛ نویسنده و روزنامه‌نگار