محور اصلی مستند «پیکرههایی از جنس خاک»، روایت شکلگیری استعمار در جهان است. نویسنده متن، تحقیقات دقیقی برای نوشتن متن انجام داده است. ماجرای فیلم از پایین کشیدن مجسمه کریستف کلمب، توسط مردم سواحل شرقی آمریکا آغاز میشود و نماهای بعدی فلاش بک میشود به ۵۰۰سال قبل، زمان کشف آمریکا توسط کریستف کلمب و روایت ادامه مییابد.
حمله کشورهای پرتقال و اسپانیا به بهانه کشف سرزمینهای تازه و تلاش برای حاکمیت خودشان برآن سرزمینها و پیامد آن، مالکیت بر کل موجودیت آنها دیده میشود. پرتقال و اسپانیا تمام آن سرزمینها را میان خود تقسیم کردند و «استعمار اروپایی» شکل گرفت.
استعمارگران خوب میدانستند که برای حاکمیت قطعی برآن کشورها باید مردم را به بردگی خود درآورند آنها پس از فتح هر کشور جدید، مجسمهای از رهبران استعمار بر بلندترین نقطه شهرها نصب میکردند که مردم استعمارزده بدانند که رهبرشان چه کسی است. در ادامه فیلم، آغاز مبارزات ضد استعماری و تلاش روشنفکران و وطن دوستان برای رهایی از استعمار و رسیدن به استقلال روایت میشود و بهطور موازی استعمار و مبارزات ضد استعماری و پایین آوردن مجسمه رهبران استعمارگر در قارههای جهان نشان داده میشوند.
استعمارگران به این نتیجه میرسند که برای تثبیت حاکمیتشان، باید خود را نژاد برتر اعلام کنند و این را بر مردم القا کنند و برای اثبات این امر، از فرضیههای علمی نیز استفاده میکردند تا بهانهای برای بردهداری داشته باشند.
استعمارگران میخواهند جهان را میان خودشان تقسیم کنند و دراین زمان جنگ جهانی اول و پیامد آن جنگ جهانی دوم شروع میشود. در این میان اشاره ای به ورود استعمارگران انگلیسی به سرزمین ایران و مبارزات مردم جنوب کشورمان در جنگ جهانی نیز میشود. جنگی نابرابر که پای استعمارگران انگلیسی را به سرزمینمان باز میکند.
نکته جالب در این مستند، این است که در دوران مختلف، شکل استعمار تغییر مییابد و مبارزات ضد استعماری نیز به رهبری افراد مبارز ضد استعمار، بیشتر و متشکلتر میشوند. همچنین پیام انتهای فیلم، به نکته بسیار زیبا و درستی اشاره میکند: درطول تاریخ، مجسمههای زیادی ازافراد مختلف ساخته شده؛ اما فقط مجسمههای افرادی همچنان باقی ماندهاند که با استعمار جنگیدهاند و استقلال را برای میهنشان به ارمغان آوردند.
کارگردان در این اثر از منابع تصویری بسیار خوب و باکیفیتی استفاده کرده است، شخصیتپردازی دقیق استعمارگران و مبارزان ضد استعمار و کارگردانی و مونتاژ دقیق، این فیلم مستند را به پربارتر و دیدنیتر کرده است و همچنین انتخاب نام فیلم بسیار هوشمندانه است. این مستند جزو بهترین فیلمهای مستندی است که در زمینه تبیین استعمار و مبارزات ضد استعماری ساخته شده است.
منبع: فارس