خانه » اخبار » برگزیدگان بخش «فیلمنامه» و «تاریخ فرهنگی و اجتماعی» تقدیر شدند / طالب زاده: برخی مستندها مثل یک پدآفند عمل می کنند

به گزارش «عمارفیلم»، ششمین ویژه‌برنامه تلویزیونی یازدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار، شب گذشته با معرفی و تقدیر از برگزیدگان دو بخش مسابقه «فیلمنامه» و مستند «تاریخ فرهنگی، اجتماعی» از شبکه افق به روی آنتن رفت.

بنابر این گزارش، در ادامه این ویژه‌برنامه، بعد از پخش کلیپی از حضور فیلمسازان جشنواره عمار در نفتکش ونزوئلایی و دیدار با کاپیتان این نفتکش، محمدرضا طهماسبی، سروده خود را با موضوع فداکاری‌ها، پیشرفت‌ها و دستاوردهای کشور و براساس دیوارنگاره‌ای با پرچمداری شهید حاج قاسم سلیمانی قرائت کرد.

براساس این گزارش، بعد از این شعرخوانی و پخش برش‌هایی از مستند «کراس» از آثار امسال جشنواره و تیزری درباره مستند تاریخی-سیاسی «۱۹۱۹»، نادر طالب‌زاده و مهدی صلواتچی کارگردان ۲۱ساله این مستند در بخش میز نقد این ویژه برنامه حاضر شدند.

نادر طالب زاده‌دبیر جشنواره مردمی فیلم عمار در سخنانی پیرامون مستند «۱۹۱۹» خطاب به کارگردان گفت: این اثر، کار عجیبی بود زیرا تاریخ را با تصاویر دقیق آرشیوی بازگو کردید که روایتگر بخشی از تاریخ آن هم با تصاویر سیاه و سفید است. البته بسیار مهم است که شما این مستند را با یک زبان جدید و به‌روز تعریف کردید که اثرگذار است.

بعد از پخش کلیپی درباره سوژه مستند «۱۹۱۹»  طالب‌زاده در ادامه سخنانش گفت: موضوعی که این فیلمسازان جوان به دنبال آن می‌روند، موضوع این مستند، تاریخی بود که دفن شده است، وقتی این مسئله را با آرشیو مستند می‌کنید، یک مزه خاص دارد. ما کشوری هستیم که دیگر کشوری مثل انگلیس که چند بار هم تحقیر شده، نمی تواند کاری علیه ما کند.

مهدی صلواتچی کارگردان مستند «۱۹۱۹» نیز در سخنانی عنوان کرد: من و تیم ساخت این مستند، به تاریخ و سیاست علاقمند هستیم و این علاقه و دغدغه موجب شد تا به سمت‌و‌سوی مستندسازی دراین حوزه بیاییم. آموزش فیلمسازی را در موسسه فیلمسازی سفیر‌فیلم دیدیم و ساخت مستند «۱۹۱۹» نیز در اواخر آن دوره آموزشی فیلمسازی بود. البته به نوعی تولید این مستند با حمایت‌هایی بود که سفیرفیلم از ما انجام داده بودند. این مستند را یک تیم سه نفره ساخته است.

وی افزود: ما می‌خواستیم این تفکر را مطرح کنیم که این تعبیر اصلاح ابرو و کور کردن چشم در تاریخ هم بوده است. ما در پژوهش خودمان دنبال مسئله‌ای بودیم که داستان داشته باشد و بتوانیم مستند خود را با پیرنگ داستانی شروع کنیم، به همین دلیل مستند را با ماجرای خودکشی یک کلنل دوره قاجار شروع کردیم.

نادر طالب‌زاده در ادامه این میزنقد گفت: در عصر جدید و دوره حاضر این نوع مستندسازی، یک نوع تولید اثر بر اساس تصاویر آرشیوی است. حتی فیلسازی چون اولیور استون نیز به این صورت مستندی را درمورد تاریخ آمریکا ساخته است. در واقع این نوع از فیلمسازی بعد از حوادث ۱۱سپتامبر جدی شد. مستند «۱۹۱۹» هم چنین کاری است که به شکل بسیار خوبی در آن به این بخش از تاریخ کشور پرداخته شده است.

صلواتچی کارگردان نیز در سخنانش یادآور شد: ما در کل برای تهیه و تولید این مستند، کمتر از سه دقیقه فیلم از دوره قاجار داشتیم. بر این اساس تصمیم گرفتیم تا تصاویر موردنظر خود را برای ساخت مستند آرشیونمایی کنیم. این مستند روایت آخرین قراردادی است که دوره قاجار و بعد از قحطی بزرگ جنگ جهانی اول بسته می‌شود که البته اجرا هم نمی‌شود. این مستند روایت این قرارداد و پشت پرده‌های آن است که ما فقط توانستیم بخشی از این ماجرا را در ۴۰ دقیقه روایت کنیم.

‌طالب‌زاده در بخش دیگری از این گفتگو عنوان کرد: این موضوع برای من بسیار جالب است که شما به صورت کاملا خودجوش آمدید و با یک زبان جدید مستندی را تولید کردید. متنی را هم برای کار خود انتخاب کردید خیلی خوب و با اعتماد به نفس نوشته شده و اثر، خیلی خوب درآمده است.

وی خطاب به کارگردان مستند اظهار داشت: سوژه مستند «۱۹۱۹» تاریخی است و برای من نکته جالب توجه این بود که شما به چه دلیلی به سراغ ساخت آن رفتید. تاریخ دانان می‌گویند وقتی با استفاده از آرشیو، مستندی را تولید می‌کنید این اثر نوعی دیگر از روایت تاریخ است و حال‌وهوای خاص خود را دارد.

صلواتچی نیز در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ما پرچم انگلستان را به این دلیل روی تبلیغات کار گذاشتیم که به مخاطبان و همه تماشاگران بگوییم که پشت تمامی این اتفاقات انگلیسی‌ها هستند. می‌خواستیم بگوییم که تاریخ، شرایط امروز ما را چگونه روایت می‌کند و به همین دلیل هم این‌گونه شد که مستند «۱۹۱۹» را ساختیم. در واقع خواستیم بگوییم که این قبیل حوادث و رویدادها همیشه در تاریخ سابقه داشته است.

در ادامه این ویژه برنامه، پس از پخش تیزری از مستند «خصوصی سوزی» به کارگردانی محسن اسلام زاده، از آثار برگزیده دوره قبل جشنواره و پخش تیزری درباره یمن، مجری برنامه توضیحاتی درباره کشور تحت محاصره یمن به عنوان یکی از کشورهایی که باید مورد توجه هنرمندان قرار گیرد، ارائه کرد.

طالب زاده نیز در سخنانی اظهار داشت: اخیرا چند سالی هست که ما باید به مردم یمن، علاوه بر مشاوره‌ها و کمک‌های دیگر، کمک‌های غذایی هم برسانیم، خبر خوب این هست که یک کشتی حامل گندم با حضور خبرنگاران بین المللی عازم این کشور خواهد شد.

بنابراین گزارش، در ادامه این برنامه، کلیپی از عیسی اللیث، از هنرمندان یمنی زامل خوان(شاعر) درباره شهید حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس پخش شد.

پس از پخش کلیپ‌هایی از فیلمسازان حاضر در این دوره جشنواره، نادر طالب‌زاده و سیدمحمد محمدی سرشت، کارگردان مستند «نفس خوار» در بخش بعدی میز نقد این ویژه برنامه حاضر شدند.

محمدی سرشت در سخنانی درباره اثرش توضیح داد: «نفس خوار»، درباره فسادهای گسترده‌ای است که در ارتفاعات جنوبی مشهد رخ داده و همچنان در حال رخ دادن است، این مستند را به طور مشترک با علی سلمانی ساختیم، مشاور کار هم دکتر سعید شعرباف بودند. ایده این کار از پژوهش‌های ‌آقای سلمانی شروع شد، ولی هر قدر جلوتر رفتیم دیدیم ابعاد کار و فساد گسترده‌تر هست. به واسطه حساسیت موضوع که حتی پای نهادهای نظامی هم در میان بود، حمایتی از ما در ابتدای تولید نشد، البته در اوایل کمی انجمن فیلمسازان مشهد حمایت کرد ولی کار را با هزینه شخصی خودمان تولید کردیم، اما بعد از تولید فیلم، موسسه اومافیلم از ما حمایت کرد.

وی ادامه داد: تولید این مستند، چندین ماه طول کشید مستندی که موضوعش فساد است و رهبر انقلاب هم مصداقی در سخنانش به آن اشاره می‌کند، چنین مستندی هنوز که هنوز است هیچ یک از شبکه‌های تلویزیون حاضر نشدند آن را پخش کنند. در این کار ما با افرادی که ذی‌نفع هم هستند تماس گرفتیم که صحبت کنند ولی جواب ندادند.

محمدی سرشت افزود: ما در این مستند با کسانی مواجه بودیم که خودشان باید ناظر این موضوعات باشند ولی خودشان هم ذی‌نفع بود و پایشان گیر بود یعنی تعارض منافع وجود داشت. در این منطقه‌ای که فساد رخ داده، روستایی هست که هیچ امکاناتی به آنها ارائه نمی‌شود تا آنها مجبور به ترک منطقه شوند.

طالب‌زاده در سخنانی با اشاره به موضوع مستند عنوان کرد: در هیچ جای دیگری غیر از جشنواره عمار، چنین مسائلی بیان نمی‌شود. ولی در واقع، این کارها، کار وزرا و صداوسیماست که این مسائل را نشان بدهند. خیلی واضح است که کوتاهی‌های زیادی در این منطقه شده است.

محمدی سرشت در ادامه، درباره روند تولید مستند «نفس‌خوار» توضیح داد: در ابتدا به ما می‌گفتند شما کار تبلیغاتی می‌کنید ولی کار ما کاملا علمی تولید شده، افرادی که سراغشان رفتیم همه‌شان اساتید دانشگاهی بودند و علمی بحث کردند. ما این مستتد را به جشنواره‌های دیگر هم فرستادیم یکی از این جشنواره‌ها که داعیه انقلابی هم داشت، کار را نپذیرفت، تنها عمار بود که کار را پذیرفت، این کارها را معمولا تلویزیون پخش نمی‌کند.

طالب‌زاده با قرائت بخشی از سختان رهبری درباره فساد در ارتفاعات جنوبی مشهد گفت: کسی که باید برود دنبال این موضوعات، شبکه استانی مشهد است ولی این کار را انجام نمی‌دهد.. در نتیجه فیلمسازان خودجوش به سراغ این موضوع می‌روند و اینهاست که می‌تواند جامعه را پالایش کند.

محدی سرشت در پایان سخنانش توضیح داد: مسئله ارتفاعات جنوبی مشهد، یک جریانی است که عاملان آن، همان کسانی هستند که بافت اطراف حرم را تغییر دادند، اینها یک جریان مشترک هستند که هم رسانه دارند و هم قدرت دارند، یعنی با یک جریان کلان مواجه هستیم.

طالب زاده نیز در پایان سخنانش عنوان کرد: این کار، مثل یک پدافند است، البته با یک کار نمی شود بلکه باید از چند زاویه، به این چنین موضوعاتی پرداخته شود تا به فاسدان فشار وارد شود.

در ادامه این ویژه برنامه با حضور هیات داوران دو بخش مسابقه «فیلمنامه» و «مستند تاریخ فرهنگی، اجتماعی و دفاع مقدس» برگزیدگان این بخش ها معرفی و تقدیر شدند.

بخش «فیلمنامه» متشکل از امین صدیقی، حمیدرضا جعفریان، حجت الاسلام علی جعفری، سعیدخورشیدی و جواد رمضان نژاد در بخش «طرح سریال» لوح افتخار را به اثر «عیوق» به نویسندگی «محمدسجاد نجفی» به علت «توجه به مساله پیشرفت ملی و برخورداری از چشم انداز چشم نواز و رویای ایرانی» اهدا کرد. همچنین در بخش فیلمنامه «نیمه بلند» لوح افتخار به اثر «سرحد» به نویسندگی «محمدحسین سلطانی» به علت «درآمیختن با غیرت ملی در دفاع از تمامیت ارضی ایران و انگیزه های والا در همگرایی میهنی ضد طاغوتی» اهدا شد.

در بخش فیلمنامه «کامل و بلند» نیز هیات داوران لوح افتخار این بخش را به علت «تعهد به تاریخ شفاهی دفاع مقدس به مثابه گنجینه تمام نشدنی و ابر میراث فرهنگی ایرانیان» به اثر «بلتا» به نویسندگی «مجید فراهانی» و اثر «سه چهارم جنگ» به نویسندگی مشترک «داود جلیلی و محسن غضنفری» به علت «برجسته سازی نقش مردم عادی در دفاع مقدس و نگاه متفاوت به جنگ، ساختار روایی قابل قبول و طنزپردازی نوآورانه» اهدا کرد. همچنین فانوس این بخش به اثر «پیشاهنگ» به نویسندگی «مهدی مافی» به علت «نگاه استراتژیک به وقایع تاریخ معاصر ایران و برخورداری از دلالت های بصیرتی در روایت زندگی و زمانه ایران در دهه ۳۰» اهدا شد.

هیات داوران بخش «مستند تاریخ فرهنگی، اجتماعی و دفاع مقدس» شامل گلعلی بابایی، محسن یزدی، سید احمد عبودتیان، امیر مهریزدان و علیرضا دلبریان لوح افتخار این بخش را به علت «روایت بومی و تاثیر گذار از موضوعی بکر و فراموش شده» به اثر «فصل شیدایی» به کارگردانی «احمد احمدپور» و لوح افتخار پژوهش به پژوهشگر اثر «جنایت فراموش شده» به کارگردانی پناه بر خدا رضایی به علت «پژوهش جامع مردمی و بین المللی درباره استفاده صدام از سلاح شیمیایی علیه مردم ایران و عراق» اهدا کرد. همچنین فانوس این بخش به اثر «تفنگچی های پاوه» به کارگردانی مهدی لارویی به علت «توجه ویژه به یک واقعه تاریخی و استفاده به جا از تصاویر آرشیوی و روایت قهرمانانه از مردم کُرد» اهدا شد. جوایز این بخش‌ها توسط پدر شهید حسین آژند امضاء شده بود. امسال به دلیل شرایط شیوع بیماری کرونا و لزوم رعایت دستورالعمل های بهداشتی خانواده های شهدا در این مراسم حضور ندارند.

گفتنی است با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا، براساس اعلام دبیرخانه جشنواره مردمی فیلم عمار، از ۱۱ تا ۱۹ دی‌ماه، آثار منتخب جشنواره در بخش‌های «مستند»، «داستانی»، «پویانمایی»، «نماهنگ»، «فیلم ما» و «کلیپ و موشن‌گرافیک»، از طریق سایت عماریار به نشانی Ammaryar.ir  به نمایش درمی‌آیند. تماشای این آثار که به مدت ۲۴ساعت در سایت، نمایش داده می‌شود، بدون هزینه حق اشتراک و رایگان است و اینترنت مصرفی هم برای مخاطبان نیم‌بها حساب می‌شود.

ویژه برنامه تلویزیونی یازدهمین جشنواره عمار نیز در ایام برگزاری آن، هر شب ساعت ۲۱ از شبکه افق به روی آنتن می‌رود.