به گزارش «عمار فیلم»، گعده مجازی «راهنما» به همت دبیرخانه جشنواره مردمی فیلم عمار با نقد و بررسی مستند «ریشه در آب» به کارگردانی سجاد نظری، با حضور سید محمدحسین هاشمی گلپایگانی، تهیهکننده برنامه تلویزیونی میدون و داور جشنواره مردمی فیلم عمار برگزار شد.
ریشه در آب، به معرفی فعالیت های اقتصادی و اختراعات یک کشاورز میپردازد.
نظری در ابتدا اظهار داشت: اینکه فیلم مستند ما لایق شرکت در جشنواره عمار بوده و همچنین به عنوان نامزد برترین فیلم شناخته شده است، افتخار بزرگی برای ما محسوب میشود.
وی افزود: سوژه اصلی مستند ریشه در آب که فعالیت های اقتصادی و اختراعات یک کشاورز در روستای بیشه دراز استان ایلام است که پیش از تولید نخستین کارم، با آنها آشنایی نداشتم و سال ۹۳ که برای ضبط به روستایی که دارای چند آثار تاریخی و آسیاب آبی است رفتم و به طور اتفاقی با کارهای فوقالعاده ای که در آن منطقه صورت میگرفت آشنا شدم و ایده ساخت مستند ریشه در آب نیز آنجا در ذهنم شکل گرفت.
برای تولید مستند ۳۰ دقیقه ای، بیش از هزار دقیقه فیلمبرداری داشتیم
نظری با بیان اینکه سال ۹۹ کار اصلی برای ساخت مستند ریشه در آب آغاز شد، گفت: برای ضبط از تمامی مراحل کاشت، داشت و برداشت کشاورزی بایستی ۸ ماه تمام را همراه با کشاورز سپری میکردیم که در واقع امکان این کار وجود نداشت؛ تصمیم گرفتم اصولی از کار فیلمبرداری را به پسر این کشاورز آموزش بدهم و دوربین در اختیار او بگذارم تا مراحل مختلف کارشان را برای مستند ریشه در آب ضبط کند؛ در نهایت هزار و ۲۰۰ دقیقه فیلم ضبط شده به دست ما رسید که پس از جمعبندی آن را به مستندی ۳۰ دقیقهای تبدیل کردیم.
قشر عمده ای از مردم کشور ما، در تولیدات رسانه ای به ویژه سینما و تلویزیون مورد غفلت قرار گرفته اند
گلپایگانی ضمن خداقوت به کارگردان مستند ریشه در آب،درخصوص این اثر گفت: به عقیده بنده مدلی که این مستند ساخته و به موضوع پرداخته بود بسیار جالب بود؛ یعنی اینکه دوربین در اختیار پسر همان کشاورز قرار گرفته و او از فعالیت تقریبا یکساله خود، فیلمبرداری نماید، باعث نزدیکی به سوژه بود و مستند را واقعی تر کرده بود.
وی افزود: موضوعی که مستند ریشه در آب به آن پرداخته بود، مربوط به قشر عمدهای از مردم کشورماست که در همیشه در سینما و تلویزیون مغفول بوده اند. شما اگر هزار فیلم مختلف را بررسی کنید، ۸۰درصد آن مربوط به مناطق برخوردار تهران است و کمتر شاهد اثر یا آثاری که به مناطق روستایی و صعبالعبور که حتی فیلمبردار به سختی میتواند به آنجا برود، هستیم. این کار و پرداختن به این موضوع بسیار ارزشمند و جذاب بود.
نپرداختن به روستاییان در تولیدات رسانه ای، سبب هویت زدایی خواهد شد
گلپایگانی با بیان اینکه رسانه و جشنواره های ما در بسیاری از موارد تحت تاثیر هستند، گفت: وقتی به رسانه یا جشنواره ای لقب ملی داده میشود باید همه مردم در آن سهم برابر داشته باشند؛ در کشور ما بین ۳۰ تا ۴۰ درصد جمعیت را افراد روستایی تشکیل میدهند اما در سینما و تلویزیون و جشنواره هرگز چنین سهمی از آثار تولیدی نداشته اند و به زندگی این افراد به چشم افراد فرعی جامعه نگاه میشود؛ در حالی که زندگی روستایی ها سرشار از داستان های متنوع و فراز و نشیب و جذاب است. برای مثال اختراعی که سوژه مستند ریشه در آب انجام میدهد میتواند بسیار ارزشمندتر از اختراع یک شخص در دانشگاه با آن همه امکانات مختلف باشد.
وی افزود: با حذف داستان زندگی افرادی مانند روستاییان، ما هویت خود را از بین میبریم؛ و شخصی که در روستا زندگی میکند، کم کم احساس بیهویتی خواهدکرد و اصل را در سبک زندگی دیگری شبیه به زندگی غربی، خواهد دانست. در مسابقه تلویزیونی میدون ما همیشه از افراد شهرستانی یا روستایی درخواست داریم اصالت و لهجه و گویش خود را حفظ کنند. و همیشه هم بازخوردهای خوبی دریافت کرده ایم.
مستند ریشه در آب، میتواند به معرفی ظرفیت های اقتصادی موجود در روستاهای کشور کمک کند
نظری در ادامه اظهار داشت: هنگامی که فعالیت های این کشاورز را دیدم، با خود گفتم حیف است این کارهای اررزشمند معرفی نشوند و دغدغه اصلی ام معرفی فعالیت ها و اختراعات او بود. آرزو دارم این فیلم از تلویزیون پخش شود تا مسئولین نگاه ویژه ای به چنین فعالیت هایی داشته باشند.
وی افزود: یاسر برخوداری و پدرش که به عنوان کشاورز و مخترع دستگاه کودپاشی و همچنین مبدع روشی برای آب رسانی به روستاهایی بالایی و روش های برای جلوگیری از سیلاب هستند، اگر در برنامه ای مانند میدون دیده شوند، قطعا میتوانند در آینده ای نزدیک دارای یک کارگاه تولیدی بزرگ از ابزارآلات کشاورزی داشته باشند؛ تنها مشکل این کشاورز در حال حاضر، نداشتن سرمایه لازم برای راه اندازی یک کارگاه تولیدی است. امیدوارم مسئولین یا فردی از بخش خصوصی پای کار بیاید و در همان روستا این کارگاه تولید ابزارآلانت کشاورزی راهاندازی شود. آقای بختیاری دستگاه هایی ساخته که نمونه آن ها وجود ندارد.
باید به درستی از ابزار رسانه برای تببین اهمیت مسائل اقتصادی بهره ببریم
گلپایگانی در خصوص اهمیت ساخت مستندهایی با محوریت موضوعات اقتصادی، از جمله اقتصاد مقاومتی و کارآفرینی گفت: ما باید قبول کنیم که در عصر رسانه زندگی میکنیم؛ پس نوع حرکت و فعالیت و ذهنیت ما در جنبه های مختلف زندگی تحت تاثیر همین رسانه های است که زمان زیادی را صرف آن میکنیم.
وی افزود: اگرما رسانه را ابزاری برای تببین اهمیت مسائل اقتصادی از جمله اقتصاد مقاومتی و کسب کار قرار ندهیم، طبیعتا مردم نیز اقتصاد را جدی نخواهند گرفت و جوانان ما نیز به سمت اشتغال حرکت نخواهند کرد و اهداف دیگری برای خود تعریف میکنند؛ کشاورزی که در این مستند میبینیم، میتواند یک سلبریتی باشد و معرفی او وظیفه و رسالت رسانه های ماست تا او را الگویی برای دیگران قرار دهد. باز هم تاکید میکنم اگر در این جنگ اقتصادی، به درستی از ابزار رسانه استفاده نکنیم، محکوم به شکست هستیم.
گلپایگانی خطاب به مستندسازانی که قصد ساخت آثار با موضوعات اقتصادی دارند، گفت: در برنامه میدون هدف ما نیز به تصویر کشیدن کارآفرین هایی بود که سرمایه چندانی نداشتند و بعضا درهمین فضاهای روستایی مشغول به فعالیت بودند؛ درحالی که پیش از آن، کارآفرین افراد خیلی بزرگ و خاصی بودند که سرمایه های کلانی داشتند و بسیار اتو کشیده و مرتب بودند و دارای کارخانه های بسیار بزرگی بودند. اما یک سری افراد دیگر در سراسر کشور در حال تلاش هستند تا چرخ اقتصاد بچرخد؛ اگر بتوانیم این افراد را به عنوان یک شخص موفق و یک ستاره اقتصادی معرفی نماییم، قطعا شاهد اتفاقات ویژه ای خواهیم بود و سبب ایجاد انگیزه برای همه مردم به خصوص روستاییان عزیز خواهیم شد.
نظری ضمن تشکر از جشنواره عمار، درپایان گفت: همین مستند ریشه در آب به نوعی یک کار اقتصادی محسوب میشد زیرا برای ساخت آن هزینه خاصی پرداخت نکردیم. جالب است بدانید نزدیک ۵هزار نفر در استان ایلام از طریق کار گلیم نقش برجسته که کاری ابداعی و بدون مشابه در سایر نقاط کشور است، امرار معاش میکنند؛ پس شرایط برای کار وجود دارد و آدم های موفق بسیاری وجود دارند که میتوانند الگویی برای همه ما باشند. این مستند نشان داد برای گندمی که سر سفره ما تبدیل به نان شده است، چقدر زحمت کشیده شده است و بایستی قدردان زحمات کشاورزان عزیز باشیم.