حمیدرضا حیدری کارگردان مستند «اولین برخورد» در گفتگو با «عمار فیلم» پیرامون برگزاری جشنواره مردمی فیلم عمار و اثری که برای حضور در این رویداد سینمایی درنظر گرفته سخنانی را گفت که در ادامه میخوانید.
آقای حیدری مستند «اولین برخورد» کار اول شما است؟
نه قبلاً کار هایی رو هم به عنوان کارگردان و هم به عنوان عوامل حضور داشتم ولی خب این اولین کاری بود که دیده شد و یک مقداری قابل توجه قرار گرفت.
ایده این مستند چگونه به ذهن شما رسید؟
موضوع بحث درباره توان نظامی ایران در خلیج فارس است. من یک کاری را در گذشته درباره شهید نادر مهدوی دیده بودم و احساس کردم که یک بخشهایی از روایت ناقص است و میطلبد کارهای دیگری نیز درباره این شهید ساخته شود و درباره پیرامون حضور نظامی ایران در خلیج فارس هم توضیح بدهیم. این مستند در واقع یک بازسازی بود از کاری که قبلاً دیده بودم. ما با پر کردن نقاط ضعف کار قبلی توانستیم مستند اولین برخورد را بسازیم.
چه شد که به فکر ارسال این مستند به جشنواره عمار افتادید؟ با عمار قبلاً هم کار کرده بودید و یا اولین کار شما در عمار بود؟
من اولین سالی نبود که برای عمار فیلم ارسال کردم سالهای قبل هم در جشنواره فیلم داشتم. هرسال تولیدات خودمان را برای عمار ارسال میکنیم، برای ما مهم است کار ما حداقل در جشنواره عمار حضور داشته باشد. بحث جایزه یک بحث ثانویه است برای ما صرف حضورمان در عمار مهم است. از دوستان هم دعوت میکنیم که بیایند و در اکران مردمی جشنواره فیلم را تماشا کنند شاید این فیلم را جای دیگری نتوانند ببینند.
جشنواره عمار متعلق به بچههای انقلابی و حزب اللهی است. ما از فرصت جشنواره عمار باید برای رشد تولیدات جبهه انقلاب استفاده کنیم و به نظر من بدیهی است که ما کار خودمان را برای عمار ارسال کنیم.
آقای حیدری به نظر شما جشنواره عمار توانسته جایگاه خودش را در جامعه پیدا بکند؟
عمار در حال حاضر برای مردم کاملا شناخته شده است، شاید ندانند که ساز و کار جشنواره چگونه است یا در مورد چه موضوعی است یا اصلاً اشخاص منتخب با چه عنوانی جایزه دریافت میکنند.
ممکنه عامه مردم درباره این موارد آگاهی نداشته باشند اما به خاطر تبلیغات خوبی که در تلویزیون انجام شده در حال حاضر یک بدنه قابل توجهی از مردم میدانند که جشنواره عمار وجود دارد و جنس آن با سایر جشنوارهها متفاوت است اما این مقدار کافی نیست و تازه کف کار است. یکی از مزیتهای عمار این است که خودش را بین مردم شناسانده البته مسیر زیادی را باید طی کند تا تبدیل به یک جشنواره ایده آل شود اما دست اندر کاران این جشنواره نباید خسته بشوند بلکه باید کارشان را با قوت ادامه دهند.
آیا تامین مالی مستند با کمکهای مردمی انجام شده؟
خیر. اثر ما را موسسه روایت فتح خریداری کرد و تصور کنم تاکنون دو یا سه بار این مستند از تلویزیون پخش شده، یعنی کلاً کار را برای تلویزیون از ما خریداری کردند، ما تاکنون نه اکران مردمی و اصلا برنامهای هم برای اکران مردمی نداشتیم و صرفاً یک مستندی برای پخش تلویزیونی بود.
البته یک نقد وجود دارد و آن هم اینکه ما تولیداتمان در این حوزهها کم است و به خاطر همین تولیدات ساخته شده به مقداری تکرار شده اند که مردم آنان را از بَر کرده اند.
اگر ما تولیداتمان مثلا در حوزه ۱۳ آبان کم باشد چی اتفاقی رخ می دهد؟
گفتمان رقیب که بیکار نمینشیند و در این زمینه محتوا تولید میکند اما ما برای ایام مناسبتی مان هم تولیداتمان کم است. در جنگ رسانهای وقتی طرف مقابل تولید انجام میدهد ما قطعا باید بیشتر از آن تولیدات داشته باشیم و آن را پخش کنیم.
به نظر شما مردم از تولیدات ما استقبال می کنند؟
بستگی دارد بعضی مواقع یک ماجرا یا داستان را به گونهای روایت میکنی که انگار مخاطب شاهد ماجرا بوده یا با یک زاویه دید خاصی جزئیات ماجرا را روایت میکنیم، یک موقع برای مخاطبی حرف میزنیم که دهه هشتادی است وقتی داری با این قشر از مخاطبین درباره اتفاقی که در دهه ۶۰ اتفاق افتاده صحبت میکنید دیگر باید با یک لحن دیگری حرف بزنید، نه اینکه بیاید موضوع را مبتذل کنید. ولی باید درباره جزئیات موضوع برایش صحبت کنید که این اتفاقات برایش قابل فهم باشد، این علیه تولیدات ما است که بی بی سی میآید و مستند در مورد انقلاب ما میسازد و تمام جزئیاتی را که بیننده به آن نیاز دارد به او میدهد. آن وقت ما می آییم خیلی از جزئیات را برای بیننده حذف و یک روایت کلی بیان می کنیم.
اگر شما کار خوب بسازید مردم حتماً از آن استقبال میکنند مردم انقلاب و تولیدات انقلابی را دوست دارند. تحت تأثیر قرار میگیرند و مهم تر از تحت تاثیر قرار گرفتن، این است که مردم تحت تأثیر جریان حق قرار میگیرند شما هر زمان بیایید از حق صحبت کنید هر شخصی در جامعه با هر عقیدهای که دارد از آن استقبال میکند چون مردم فطرتاً گرایش به حق دارند.
به نظر شما عمار توانسته تا حدودی این تصویر را برای مردم ایجاد کند؟
حضور بچههای انقلابی و حزب الهی بعد از فتنه ۸۸ در حوزه هنر و رسانه یک شدتی پیدا کرده که حلقه وصل آنان جشنواره عمار است. اما اگر بخواهیم بعد از ۱۰ سال نتیجه بزرگی بگیریم این یک تحلیل غیر واقعی است.
ببینید جریان روشنفکری ۱۲۰ سال است که در این مملکت دارد کار میکند و از بیرون کشور نیز کاملاً حمایت میشود در داخل هم هر دولتی که بر سرکار میآید از آنان حمایت کرده ولی عمار هنوز در حاشیه است و واقعا نتوانسته آن طوری که کار کرده تأثیرگذار باشد.
در جامعه ایرانی یک درصد از پول نفتی که جریان روشنفکری خرج تولیداتشان کرده اند بچه های عمار خرج تولیداتشان نکرده اند، نباید انتظار داشت بعد از ۱۰ سال یک اتفاق خیلی بزرگی بیفتد و رسانه ما منظم شده و همه نیازها را پاسخ بدهد و این انتظار از عمار به نظرم اشتباه است.
به نظر شما مستند اولین برخورد چه چیز مهمی داشته که برای جایزه فانوس جشنواره عمار انتخاب شده؟
به نظر خودم پژوهش آن، اولین برخورد تحقیقش مهم بود، از نظر جنبههای فنی در حد متوسط بود و ما، خودمان هم که در حال ساخت این مستند بودیم به چشم مستند برتر که دارای تصاویر جذابی است و از نظر بصری خوش ساخت باشد نساختیم. ما این مستند را برای یک کار تلویزیونی درست کردیم منتهی با یک تحقیق گسترده.
ما آمادگی این را داشتیم که یک فیلم درباره نیروی دریایی بسازیم در حال حاضر هم این آمادگی وجود دارد اما حمایت نمیشویم.
یک بخش کوچکی از تحقیقی که انجام دادیم به مستند «اولین برخورد» تبدیل شد.
کار جدیدی دارید؟
ما در حال ساخت یک کاری هستیم که خیلی دوست داشتیم آن را به عمار برسانیم اما خیلی زمان میبرد تا آماده بشود، موضوع مستند هم در مورد روابط ایران و آمریکا از ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ تا برجام است.