خانه » اخبار » «تروریسم»؛ در قاب دوربین مستندسازان

به گزارش «عمار فیلم» به نقل از خبرگزاری ایکنا، جمهوری اسلامی ایران، هیچگاه از ضربه‌های جبران‌ناپذیر تروریسم در امان نبوده و همیشه از سال‌های ابتدایی طلوع خورشید انقلاب تا به امروز مخالفت خود را با وجود چنین گروه‌هایی اعلام نموده و در راستای مبارزه با اینگونه فعالیت‌ها گام‌های بزرگی برداشته است.

امروز، هشتم شهریورماه، مصادف با سالروز شهادت مظلومانه شهیدان باهنر و رجایی در عملیات کم‌سابقه تروریستی در دهه ۶۰ است که به دست عوامل ضد انقلاب وابسته به گروه‌های جاسوسی و اطلاعاتی غرب و با هدف مقابله با اراده انقلابی ملت ایران و فروپاشی نظام نو پای جمهوری اسلامی ایران انجام شد و در میان سایر عملیات‌های تروریستی به دلیل شهادت مسئولان طراز اول دستگاه اجرایی یک کشور، بی‌سابقه بود، بر همین اساس، این روز «مبارزه با تروریسم» نام گرفت.

اما هستند کسانی که از قاب دوربین و از زاویه‌ای دیگر به پوشش مبارزات علیه تروریسم می‌پردازند، افرادی که با توجه به خطر ربایش، اسارت، اصابت ترکش و با دستانی خالی در میدان‌های جنگی که شاید در چند صد متری آن‌ها دشمن کمین کرده، حضور پیدا می‌کنند تا تروریسم حقیقی را از قاب دوربین خود به جهانیان نشان دهند.

محسن اسلام‌زاده، مستندساز و کارگردان اثر«روز ناتمام من و فرمانده» که در زمان تهیه این مستند، در کشور عراق نیز به شدت مجروح شد، در گفت‌وگو با خبرگزاری ایکنا با اظهار به اینکه امروز باید به تصاویر و تحلیل‌های غربی نگاهی بدبینانه داشته و خودمان به دنبال روایت مستقیمی از حوادث پیرامون کشور باشیم، گفت: حضور و استقرار فیلمسازان و گروه‌های هنری در این مناطق لازمه نگاه و ریشه‌یابی عمیق‌تر نسبت به این مسائل است.

وظیفه مستندساز فراتر از تهیه یک گزارش خبری است

اسلام‌زاده با بیان اینکه وظیفه یک مستندساز فراتر از تهیه یک گزارش خبری است، تصریح کرد: بیننده تنها روبنایی از جنگ را در یک مستند بحران مشاهده می‌کند، امروز مستندسازان و هنرمندان ما باید یک گام فراتر بگذارند و با نگاهی موشکافانه، جنگ را از زوایای دیگر به نمایش گذاشته و به نوعی شرایط را برای مخاطب تحلیل کنند.

وی دغدغه شخصی و راه‌اندازی موج دوم «روایت فتح» در نسل امروز و مناطق بحرانی دنیا را از عوامل ورود خود به عرصه مستندسازی عنوان کرد و افزود: مستند جنگ و نمایش مبارزات علیه تروریسم به نوعی مستند «بحران» تعریف می‌شود، زمانی که برای ساخت یک اثر از کشور خارج می‌شویم دیگر به ارتباطات و چیزهای بدیهی موجود در منطقه خود دسترسی نداریم، برای مثال در سفر به سوریه و تهیه مستند از این منطقه خطرات زیادی از جمله ربایش، اسارت، زخمی شدن و… عوامل مستندسازی را تهدید می‌کند.

این مستندساز با اشاره به عوامل مختلف تشکیل گروه‌های تروریستی در مناطق مختلف، ادامه داد: تمامی گروه‌های تروریستی یکی نیستند و باید با تحلیلی مناسب و نگاهی عمیق به هر یک از این گروه‌ها، دلیل سلاح در دست گرفتن هرکدام را ریشه‌یابی کنیم، برای مثال در سوریه در حال حاضر گروه‌های تروریستی مختلفی از جمله داعش، النصره و… در حال فعالیت هستند که باید تفکر هر یک از این‌ها مورد بررسی قرار گیرد.
اسلام‌زاده در خصوص انتخاب موضوع و مباحث مورد بررسی در مستندهای خود ،عنوان کرد: بسیاری از مسائلی که به آن‌ها می‌پردازم دغدغه‌های شخصی است اما در کنار همه این‌ها ارتباط تنگاتنگی با کارشناسان جنبش‌های اسلامی و NGOهای فعال داریم تا همیشه در این زمینه‌ها اطلاعات بروزی داشته باشیم.

وی با بیان اینکه عدم شناخت درباره یک موضوع، گاهی ضربه‌های بدی به فیلمسازان به ویژه در عرصه مستند وارد می‌کند، افزود: افرادی که علاقه‌مندند در این حوزه به فعالیت بپردازند باید به موضوع مورد بررسی اشراف کامل داشته باشند تا بتوانند از زوایا و ابعاد مختلف آن مسئله را مورد ارزیابی قرار دهند.

جنگ امروز، جنگ رسانه است

محمد مهدی خالقی، یکی دیگر از کارگردانان باسابقه در حوزه‌های متفاوت مستندسازی، از جمله حوزه جنگ و تروریسم و کارگردان مستند «آهنگر»؛ داستان جانبازی که برای مبارزه با گروه تروریستی داعش، کنار نیروهای مردمی عراق در کارگاه خانگی خود موشک می‌سازد، در گفت‌وگو با ایکنا اظهار کرد: بیشتر جنگ‌های امروز در دنیا رسانه‌ای است، با توجه به تجربه چندین ساله‌ام در کشورهای سوریه و عراق، می‌توانم به جرأت بگویم بیشتر پیشروی‌ها و اتفاقات میدانی تروریست‌ها با پشتوانه رسانه‌ای است و حتی آنچه که در میدان جنگ وجود ندارد، بزرگنمایی شده تا باعث تضعیف روحیه طرف مقابل شود.

این مستندساز افزود: ما باید در برابر این تکنیک‌های رسانه‌ای واکنش نشان دهیم و فعال و پویا باشیم.

وی مستندهای جنگی و آثاری از جمله کارهای انجام شده در سوریه و عراق را زیر مجموعه‌ای از مستند بحران توصیف کرد و گفت: مستند بحران گونه‌ای از مستند است که از وقایع درحال اتفاق، غیرقابل پیش‌بینی و نامعلوم ساخته می‌شود که در صورت بکار گرفتن همه تجربه و توان مستندساز می‌تواند نه تنها یک محصول رسانه‌ای جذاب برای زمان حال، که یک منبع قابل بررسی علمی برای آیندگان باشد.

خالقی، مستند جنگ را یکی از قله‌های فیلم‌سازی مستند دانست و افزود: یکی از مهم‌ترین حوزه‌هایی که فیلمسازان برای ورود به آن در کنار احاطه کامل بر تکنیک مستندسازی، باید شجاعت، جسارت، صبر و خطرپذیری بالایی داشته باشند، مستند جنگی است.

این مستندساز در خصوص خطرات و مشکلات تهدید کننده مستندسازان حوزه جنگ، ادامه داد: مستندسازان جنگ مسلح نیستند و سلاحشان در میدان تنها دوربین است، اصابت گلوله، احتمال رفتن بر روی مین و تله‌های انفجاری، قرارگرفتن در معرض ترکش سلاح‌های سنگین، اسیر شدن و … از جمله خطراتی است که در میدان جنگ و در حین تصویربرداری برای هنرمندان این عرصه وجود دارد، در کنار این مخاطرات، هماهنگی برای ورود به مناطق و گاهی حمایت نکردن برخی دستگاه‌های مربوطه برای تهیه مستند و درگیر شدن با پروسه‌های طولانی از این دست، از دیگر مشکلات سازندگان مستند حوزه جنگ به شمار می‌رود.

وی بیان کرد: منشأ انگیزش برای فعالیت در این حوزه، شور و انگیزه‌ای بود که حضرت امام خمینی(ره) و رهبر انقلاب در دل جوانان جهان اسلام در مبارزه با شیاطین ایجاد کردند، فیلمسازانی هم که با انگیزه‌های الهی مثل رزمندگان به فیلمسازی می‌پردازند، مستثنای از این شور و احساس تکلیف نیستند.

این مستندساز اضافه کرد: افرادی که علاقه‌مندند تا به حوزه مستندهای بحران وارد شوند، باید از کارهایی سبک‌تر مانند بحران‌های طبیعی مانند سیل، زلزله، یا وقایعی مثل راهپیمایی‌ها، نماز جمعه‌ها، انتخابات و …آغاز کنند تا بتوانند به آمادگی بیشتری در این زمینه برسند، البته یادگیری حداقل دو زبان عربی و انگلیسی نیز برای ورود به این عرصه بسیار مهم است.