خانه » اخبار » سعیدی: عقب ماندگی رسانه‌ای باعث شده، غالبا مدافع باشیم/ نعمت الهی: ویژگی «من و مرتضی» توجه به جزئیات است

به گزارش «عمار فیلم»، هفدهمین گعده هفتگی فیلم‌سازان جوان سینمای انقلاب به همت دبیرخانه جشنواره مردمی فیلم عمار با نقد و بررسی مستند «من و مرتضی» به کارگردانی حمید شعبانی صمغ آبادی، با حضور نعمت الله سعیدی، مهدی نعمت اللهی و محسن اردستانی به عنوان مجری کارشناس در حسینیه هنر برگزار شد.

به دنبال پاسخ به شبهه بودم

حمید شعبانی صمغ آبادی کارگردان مستند «من و مرتضی» در ابتدای این برنامه در سخنانی، گفت: سوژه این مستند سه سال پیش به ذهنم رسید. با این شبهه هایی که در بحث های مدافعان حرم و فاطمیون مبنی بر پول گرفتن در برابر اعزام به سوریه و عراق ایجاد شده بود به دنبال این بودم چگونه می توانم با ساخت یک کار جواب این مطالب را بدهم.

این کارگردان ادامه داد: درنهایت با دوستان خود در بنیاد شهید و امور ایثارگران و سپاه هم صحبت کردم. زیرا می خواستم از دید آنها سوژه هایی که قابلیت کارکردن دارند را به من معرفی کنند. در این میان سوژه شهید خدادادی به نظرم موضوع خوبی آمد. قبل از اینکه سر فیلمبرداری بروم با خانوده او صحبت کردم. آنها به دیدار حضرت آقا رفتند که بعدا فیلم های آن را هم تهیه کردم و در نهایت چنین شد که به سمت ساخت این مستند رفتم.

عقب ماندگی رسانه‌ای باعث شده، غالبا مدافع باشیم

نعمت الله سعیدی که به عنوان کارشناس در این برنامه حضور داشت در سخنان ابتدایی خود با بیان اینکه «من و مرتضی»، کار درجه یکی است گفت: یک سری بدیهیات است که معمولا فراموش می شوند. این سوژه ای که مستند «من و مرتضی» بر اساس آن ساخته شده آنقدر بدیهی است امکان دارد ما آن را خوب نبینیم، بنابرین خیلی اهمیت دارد که کارگردانی، چنین سوژه ای را برای ساخت فیلم انتخاب کرده است.

این کارشناس ادامه داد: صحبت های خود را با طرح این سوال آغاز می کنم که موضوع مقاومت و سوریه چه سهمی در دیپلماسی خارجی، سیاست خارجی و سیاست داخلی ما دارد؟ و حتی چه سهمی در درگیری ما در پرونده برجام دارد؟

سعیدی خاطرنشان کرد: هر فرد منصفی، با مقدار اطلاعات سیاسی که می داند متوجه است که موضوع مقاومت و سوریه برای ما خیلی مهم است و یکی از بزنگاه های اصلی انقلاب و جمهوری اسلامی است. دیپلماسی خارجی، دستگاه سیاسی و حتی انقلاب ما هم خیلی درگیر این ماجرا است. اما ما در بخش رسانه ای این حوزه عقب هستیم.

وی اضافه کرد: این کمبود و عقب ماندگی کار رسانه ای موجب شده است که در بسیاری از مواقع متاسفانه نقش دفاعی را بازی کنیم. در صورتی که اگر رسانه ها درست عمل می کردند ما در قضیه سوریه از مخالفین طلبکار بودیم و نقش مهاجم و حمله کننده به آنها را داشتیم.

این کارشناس یادآور شد: همانگونه که همه می دانند هزاران نوع کار می توان ساخت. اما زمانی که یک کارگردان در اولویت بندی های خود صرف اینکه می آید و چنین کاری را انتخاب می کند باید تحسین شود.

وی اظهار داشت: اگر بخواهم به جنبه مثبت، ساختار و تکنیک آن بپردازم باید به این نکته اشاره کنم که اگر شما صدای این مستند را ببندید و فقط تصویر را ببینید، کار بسیار جالب و دیدنی است. از طرف دیگر هم اگر تصویر را نبینید و همانند نمایشنامه های رادیویی صدای آن را فقط گوش کنید باز هم قابلیت هایی دارد.

این کارشناس تصریح کرد: این موضوع نشان می دهد که صداها، دیالوگ ها و گفتارها بسیار خوب است و تصاویر هم عالی است. ازجمله این موارد می توان به حرکت های دوربین اشاره کرد. ضمن اینکه قاب بندی ها و هلی شات ها هم بسیار خوب از آب درآمده است.

رابطه موسیقی و دیالوگ ها در این مستند عالی است

سعیدی خاطرنشان کرد: موسیقی مستند «من و مرتضی» بسیار مناسب است و حتی می توان گفت که رابطه موسیقی و دیالوگ ها به صورتی است که گویی راوی، سازی را به دست گرفته و آن را می نوازد و همزمان دیالوگ می گوید. ضمن اینکه کارگردان شکار لحظه ها را برای تامین تصاویر مورد نیاز برای ساخت این مستند هم بسیار خوب و عالی انجام داده است و او از این نظر خوش شانس بوده است.

مهدی نعمت الهی نیز با بیان اینکه مستند «من و مرتضی» اثری روان و ساده است، خطاب به کارگردان گفت: به عنوان یک کارگردان بسیار بی ادعا به بیان قصه پرداخته اید. ماجرایی که در جنس کار شما برای من جالب بود این بود که شما یک سری جزئیاتی که شاید خیلی ها به آنها اهمیت نمی دهند و به نظر آنها پیش پا افتاده باشد را مورد استفاده قرار دادید.

نعمت الهی خاطرنشان کرد: این امر شاید به این دلیل بود که شما شانس آورده بودید و همه اینها را حول همان جلسه دیدار با مقام معظم رهبری تنظیم کرده بودید. بر این اساس کارگردانان و مستندسازان باید یاد بگیرند که بعضی وقت ها قصه های کوچیک می تواند دستمایه کاری بسیار خوب شود.

مستندساز در ساخت اثر با مخاطبان صادق باشد

وی اضافه کرد: ما باید یادبگیریم همانند بسیاری از نقاط مختلف دنیا همیشه از جزء به کل برسیم. این موضوع همان حلقه مفقوده ای است که کمبود آن بین بچه حزب الهی ها بسیار احساس می شود. نکته دیگر اینکه اگر مستندساز در ساخت اثر خود با مخاطبان صادق باشد این موضوع اثر وضعی خود را بر روی مخاطب می گذارد و ضعف های احتمالی کار را نیز مرتفع می کند. «من و مرتضی» تمامی این ویژگی ها را دارد.

حمید شعبانی کارگردان مستند «من و مرتضی» در بخش دوم این برنامه در سخنانی، گفت: این مستند قبل از اینکه در جشنواره عمار به نمایش گداشته شود از تلویزیون پخش شده بود. در جریان اکران های مردمی نیز با استقبال بسیار خوب مردم روبرو شده است. ولی تا امروز نگاه جدی به کار نشده بود و این گعده می تواند برای ما نقشه راهی را ایجاد کند.

«من و مرتضی» خسته کننده نیست

محسن اردستانی کارگردان و مستندساز نیز که در این برنامه حضور داشت در سخنانی، گفت: همان لحظه نخست که مستند «من و مرتضی» را تماشا کردم آن را کار خوبی دیدم. این مستند به لحاظ قاب بندی، دکوپاژ و تدوین بسیار خوب است. مستند، ریتم تند دارد و از دیدن این اثر خسته نمی‌شویم.

سعیدی نیز در سخنانی گفت: من در نقد و بررسی این مستند این سوال را مطرح می کنم که اگر شهید این مستند را برداریم و یک فردی که از بلژیک به داعش پیوسته و کشته شده است را جای آن قرار بدهیم این مستند چه فرقی می کند؟ اگر بخواهیم بدبینانه به داستان نگاه کنیم متوجه می شویم که شاید ۸۰ درصد کار هیچ تغییری نکند.

وی افزود: باید نشست و به این موضوع فکر کرد که باید چه کار کنیم که یک داعشی نتواند شخصیت اصلی این مستند را با یک کشته داعشی عوض کند. ما در فضای مقاومت و جهاد تعلیق نداریم. این فیلم هم تعلیق ندارد و اگر هم داشته باشد بسیار کم است. به عبارتی بهتر تعلیقی در آن شکل نگرفته است و قبل از اینکه سوالی در آن شکل بگیرد شاهد پاسخ گویی آن هستیم.

این کارشناس خاطرنشان کرد: در مخاطب شناسی کارهای هنری، مشکل عمده ای که در بچه های حزب الهی وجود دارد این است که به سوال مخاطبان که چرا این مستندها را در سوریه و درمورد جنگ های آن می سازند پاسخ داده نمی شود. این قبیل مستندها برای مخاطبان خودی و آنهایی که قبلا صید شده اند ساخته شده است.

مهدی نعمت اللهی نیز در بخش دوم این برنامه در سخنانی، گفت: جامعه سوالات جدی درمورد حضور ما در کشور سوریه دارد. در این بین باید به این نکته اشاره کنم که با توجه به تاخیری هم که در پاسخگویی به این سوالات ایجاد شده حتی اگر بهترین پاسخ ها را هم بدهیم امکان دارد بخشی از جامعه آن را متوجه نشود و قبول نکند.

چرخه تولید صنعتی در سینما و مستند نداریم

وی افزود: به نظرم بچه حزب الهی ها در این عرصه با وجود اینکه هیچ ادعایی نداشتند اما زحمت خودشان را هم به خوبی کشیده اند. اما اینکه چرا این اتفاق آن ثمری را که ما به دنبال آن هستیم یا مدیران کلان فرهنگی و حزب الهی انتظار آن را داشتند بروز نکرده است به دلیل نداشتن چرخه تولید صنعتی خوبی در این عرصه است.

نعمت الهی اضافه کرد: ما هنوز نمی دانیم در حال ساخت مستند تلویزیونی هستیم و یا در حال تولید مستند سینمایی هستیم. این وضعیت موجب می شود که در فرم دچار یک سرگردانی و حیرت عجیب بشویم که این وضعیت دامنگیر مستندسازان است.

این کارشناس یادآور شد: مدتی است در شبکه های تلویزیونی دوره افتادم که بتوانم باکس ثابت پخش برای این قبیل آثار پیدا کنم. چرا؟ چون اگر باکس ثابت پیدا کنیم می توانیم یک فرم و گرافیک ثابت برای آن طراحی کنیم. اگر اینگونه شود بسیاری از مشکلات بچه ها در این زمینه حل می شود. زیرا خیالشان راحت می شود و می دانند که باید در این عرضه چگونه قدم بردارند.

پرداختن به شهدا در آثار مستند مشکل است

نعمت الهی تصریح کرد: پرداختن به شهدا در آثار مستند مشکل است. به عبارتی بهتر در کارهایی اینچنینی مستقیما پرداختن به شهدا به دلایل مختلف مشکلات زیادی دارد. زیرا ما هنوز تصویر درستی از شهادت از بزرگانی همچون آیت الله جوادی آملی دریافت نکرده ایم.

سعیدی در ادامه این برنامه در سخنانی، گفت: مستند «من و مرتضی» ویژگی بسیار خوبی که دارد این است که مستقیما به سراغ شهدا نرفته است. یکی از دلایلی که این کار دلنشین است و مخاطبان آن را به راحتی می پذیرند این است. در این مستند شاهد هستیم که همسر شهید درباره او صحبت می کند. در واقع این فیلم همسر شهید است.

مهدی نعمت الهی نیز با اشاره به پلان های مربوط به دیدار خانواده شهدای مدافع حرم با رهبری در مستند ادامه داد: بدون تعارف عرض می کنم اگر این پلان های مرکزی وجود نداشت اصلا شاهد هیچگاه آقای شعبانی این مستند را نمی ساختند. امیدوارم که برای سایر فیلمسازان و مستندسازان از طرف مسئولانی که چنین دسترسی هایی دارند با توجه به همه اقتضائات امنیتی و ملاحظات چنین فرصتی فراهم شود.