خانه » اخبار » مردمی که رنگ سینما و تئاتر را به عمرشان ندیده‌اند!

به گزارش «عمار فیلم» به نقل از جوان آنلاین، بر اساس نتایج رسمی یک نظرسنجی در ایران بیش از ۶ /۸۸ درصد از مردم تا به حال تئاتر نرفته و از سوی دیگر بیش از ۳۰ درصد از ایرانی‌ها حتی یک بار هم پایشان را به سینما نگذاشته‌اند. این آمار نشان می‌دهد برخلاف دعوا‌های رسانه‌ای درباره اهمیت سینما یا موقعیت تئاتر به عنوان یک هنر مردمی، بسیاری از مردم ایران هیچ دغدغه‌ای درباره آن‌ها نداشته و حتی به عنوان سرگرمی هم به تئاتر و سینما نگاه نمی‌کنند.

مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در اسفندماه، نظرسنجی‌ای را برگزار کرده است که بر اساس نتایج آن، ۲/۳۰ درصد مردم ایران تا به حال به سینما نرفته‌اند. همچنین ۲۲ درصد از پاسخگویان اعلام کرده‌اند که آخرین باری که به سینما رفته‌اند کمتر از یک سال پیش بوده است. ۴ /۱۰ درصد نیز آخرین بار بین یک تا سه سال پیش سینما رفته‌اند و ۰۵/۳۷ درصد هم گفته‌اند که بیش از سه سال از آخرین باری که به سینما رفته‌اند می‌گذرد. این آمار نشان می‌دهد که با در نظر گرفتن بیش از ۸۱ میلیون ایرانی، بیش از ۲۴ میلیون ایرانی عملاً سینما رفتن را از برنامه زندگی حذف کرده‌اند. این افراد حتی اگر می‌خواستند در طول سال فقط یک بار به سینما بروند با احتساب بلیت ۱۵ هزار تومانی سینما، درآمدی بیش از ۳۶۰ میلیارد تومان را برای سینما به ارمغان می‌آوردند. رقمی که هنوز هم بیش از ارزش اقتصادی بازار سینما در ایران است.

چند سال پیش یک سایت خبری نظرسنجی‌ای را از مخاطبانشان برگزار کرد. این نظرسنجی به دلایل سینما نرفتن ایرانیان پرداخته بود و مدعای آن این بود که ممیزی آثار سینمایی بیش از دیگر گزینه‌ها مورد توجه شرکت‌کنندگان در نظرسنجی قرار گرفته و نزدیک ۴۸ درصد بر این باور بودند که این مسئله و فشار‌ها برای افزایش همین ممیزی کنونی، منجر به افت فروش فیلم‌ها و عدم استقبال مردم شده است. اما به نظر می‌رسد واقعیت چیز دیگری است.

کاهش کیفیت آثار سینمایی مخاطب‌پسند نیز دومین عامل مهم در این افت مخاطب و نمودار رو به پایین سینمای کشور به شمار می‌رفت و پس از این دو عامل، افزایش بهای بلیت سینما‌ها و خروج سینما از سبد اولویت‌های اقتصادی خانوار‌ها و همچنین توسعه ابزار‌های رقیب سینما نظیر عرضه فیلم با بهای پایین در شبکه خانگی و تماشا در ابزار‌های باکیفیتی نظیر سینمای خانگی، ویدئوپروژکشن و… بیشترین علت افت فروش سینما‌ها ارزیابی شده بود.

البته اکنون با تغییر سیاست‌های سینمایی و کاهش حجم ممیزی فیلم‌های سینمایی و رفع توقیف فیلم‌های توقیف شده، حتی می‌توان به جرئت گفت: مسئله ممیزی تأثیری در بی‌رغبتی به سینما ندارد و علت سینما نرفتن مردم به دلایل دیگری مربوط است. برخلاف ادعای بسیاری از اهالی سینما که معتقدند مردم به سینما توجه دارند، آمار و ارقام نکته مقابلی را نشان می‌دهد. در سال ۹۶ فقط ۱۹ درصد از مردم به سینما رفته‌اند. آمار حدود ۲۰ درصدی بینندگان ثابت سینما تقریباً در همه نظرسنجی‌ها تکرار شده است. همه سرمایه‌گذاری‌هایی که در سینما انجام می‌شود نیز معطوف به نگه داشتن همان آمار است. کیومرث پوراحمد درباره اینکه مردم چرا به سینما نمی‌روند، می‌گوید: «فیلمی که برای مردم جذاب باشد دهان به دهان می‌گردد و سبب تبلیغ آن می‌شود و بالعکس. بخشی از آدم‌هایی که در جشنواره فیلم فجر به تماشای فیلم‌ها می‌نشینند در طول سال به سینما نمی‌روند و این مسئله می‌تواند برای این افراد نیز مؤثر و مفید باشد.» و احتمالاً با این منطق یکی از دلایلی که ۳۰ درصد مردم هرگز به سینما نمی‌روند این است که فیلم خوبی در سینما نیست که مردم دیدن آن را به یکدیگر توصیه کنند.

تئاتر هنر اقلیت

ایرانی‌ها در سال ۲۰۱۲ یک‌دوازدهم امریکایی‌ها به سینما رفته‌اند. این رقم بسیار قابل تأمل است ولی زمانی که صحبت از تئاتر رفتن می‌شود، آمار تئاتر رفتن ایرانی‌ها بسیار کمتر می‌شود. بر اساس نظرسنجی «ایسپا»، ۶/۸۸ درصد ایرانی‌ها هرگز به تئاتر نرفته‌اند. در این نظرسنجی فقط ۳ درصد از مردم گفته‌اند که حداقل سالی یک بار به تئاتر می‌روند. ۳/۱ درصد نیز گفته‌اند که هر چند ماه یک بار به تئاتر می‌روند و نیم درصد هم گفته‌اند که هر ماه یکبار به تئاتر می‌روند. با توجه به اینکه اجرا‌های تئاتر در ایران حدود یک ماه به طول می‌انجامد، مخاطب پیوسته و وفادار تئاتر در حد همان نیم‌درصد است. در حالی که اهالی تئاتر همیشه مدعی‌اند که تئاتر هنری مردمی است، ولی در عمل حتی یک درصد از مردم هم حاضر نیستند در ماه برای تماشای تئاتر وقت بگذارند. البته این موضوع را نیز نباید از نظر دور داشت که در بسیاری از شهر‌های کشور تئاتر اجرا نمی‌شود و بیشتر اجرا‌ها معطوف به تهران و یکی دو شهر بزرگ دیگر است.

اقتصاد باعث تحریم هنر

قیمت بلیت سینما و تئاتر به دلیل شرایط بد اقتصادی می‌تواند یکی از دلایل قهر مردم از سینما و تئاتر باشد. تا چند روز آینده تکلیف قیمت جدید بلیت سینما‌ها مشخص می‌شود و به احتمال زیاد از سال آینده شاهد بلیت‌های ۲۰ هزار تومانی سینما‌ها خواهیم بود. در تئاتر نیز که همیشه قیمت بلیت‌ها چیزی بیش از ۲۰ هزار تومان بوده است در سال جاری با افزایش قیمت بلیت در مواردی شاهد فروش بلیت‌های چند صد هزار تومانی برای تئاتر‌های لاکچری بوده‌ایم. این نمایش‌ها با استقبال قشر خاصی از مخاطبان که حاضرند هر قیمتی را برای تماشای تئاتر پرداخت کنند، موجب می‌شود که دیگر گروه‌های تئاتری نیز وسوسه شوند و به افزایش قیمت بلیت فکر کنند. انتشار نتایج نظرسنجی درباره میزان استقبال از تئاتر و سینما، می‌تواند برای مدیران فرهنگی، یک هشدار بزرگ باشد. زمانی که مردم خود را از محصولات فرهنگی داخلی دور کنند، قطعاً برای پر شدن این خلأ به دنبال جایگزین‌هایی خواهند بود و احتمال اینکه آن را با محصولات خارجی پر کنند بسیار زیاد می‌شود. این اقدام همان چیزی است که سال‌ها از آن به عنوان تهاجم و نفوذ فرهنگی یاد می‌شود و نهاد‌های بسیاری بودجه می‌گیرند تا با آن برخورد کنند.