فلسطین بر پرده سینما/ فلسطین و موضوع مقاومت در فیلم‌های جشنواره عمار

پس از گذشت حدود 40 سال از انقلاب اسلامی آثار متعددی در کارنامه سینمای ایران می‌توان یافت که با موضوع فلسطین، انتفاضه و مقاومت ساخته شده است.

به گزارش «عمار فیلم» به نقل از خبرگزاری فارس، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار حکومت جمهوری اسلامی، فلسطین و مقوله مقاومت جایگاه ویژه‌ای در میان ملت و حاکمیت ایران یافت و اهمیت این مسئله به گونه‌ای در فرهنگ و هنر این مرز و بوم، به ویژه سینما تبلور یافت.

سینما، به عنوان هنر هفتم، در جایگاه صنعت، هنر و رسانه از استکبارستیزی و ابراز حس انزجار از رژیم غاصب صهیونیستی عقب نماند و اقدام به تولید آثار کوتاه، سینمایی، مستند و انیمیشن در این زمینه کرد و پس از گذشت حدود ۴۰ سال از انقلاب اسلامی آثار متعددی در کارنامه سینمای ایران می‌توان یافت که با موضوع فلسطین، انتفاضه و مقاومت ساخته شده است. به بهانه برگزاری چهارمین دوره اکران‌های جشنواره مردمی فیلم عمار در غزه فلسطین، به بررسی آثار تولید شده درباره این مسئله پرداختیم.

شاید شاخص‌ترین اثر با موضوع فلسطین که در سینمای ایران ساخته شده است را بتوانیم «بازمانده» اثر زنده‌یاد سیف‌الله داد، بدانیم، اثری که این کارگردان در سال ۱۳۷۳ ساخت و تا امروز نیز مخاطبان خود را دارد.

قصه این فیلم که در سال ۱۹۴۸ میلادی در فلسطین می‌گذرد، روایت دکتر سعید است که همراه همسرش لطیفه و نوزادشان فرهان در حیفاء زندگی می‌کنند، دکتر سعید، شمعون، همسایه و همبازی یهودی دوران کودکی خود، را حین بمب‌گذاری در یک قطار می‌بیند. اما مطلع کردن پلیس، آغاز دردسرهای او و خانواده‌اش است.

«آتش پنهان» ساخته حبیب کاوش در سال ۱۳۶۹ از دیگر آثاری است که به طور مستقیم اشغال فلسطین را موضوع قصه خود قرار داده است، کارگردان در این اثر ماجرای ژاکوب، یهودی لبنانی‌الاصل، را روایت می‌کند که در یک مهمانی همراه تعدادی از نزدیکانش به‌دست گروهی که به لباس رزمندگان فلسطینی درآمده‌اند، کشته می‌شود. خواهر و دختر ژاکوب، سارا، از این حمله جان سالم به‌در می‌برند. رزمندگان فلسطینی که درمی‌یابند هدف اسراییلی‌ها از این ماجرا برانگیختن افکار عمومی برای مبارزه با آن‌هاست مسببان اصلی واقعه را افشا می‌کنند.

نواب صفوی با دو فیلم در حوزه فلسطین

از دیگر کارگردانانی که در حوزه ساخت فیلم با موضوع فلسطین پرکار ظاهر شدند، عبدالرضا نواب صفوی است، او در سال ۱۳۷۶ دو فیلم «هفت سنگ» و «قاعده بازی» را با موضوع مظلومیت مردم این کشور کارگردانی کرد.

«هفت سنگ» فیلمی با محتوای ضد اسرائیلی است، این فیلم داستان یک جوان یهودی ضد اسرائیلی به نام دیوید پسر خاخام الیاس شمعون است که پس از سال‌ها اقامت در هلند و پایان تحصیلاتش به قصد دیدار با شیخ کریم رهبر جنبش انتفاضه وارد فلسطین می‌شود اما به وسیله سازمان جاسوسی اسرائیل شناسایی شده و تحت تعقیب قرار می‌گیرد.

در «قاعده بازی» یک هواپیمای ۴۷۴ که از وین عازم تل‌آویو است، توسط نیروهای مبارز فلسطینی ربوده می‌شود و ۳۵۰ نفر مسافر آن به گروگان گرفته می‌شوند. دولت صهیونیستی برای استفاده تبلیغاتی ترجیح می‌دهد که مسافران به نحوی از بین بروند و درصدد نقشه‌ای برای انجام این برنامه برمی‌آید. مبارزان فلسطینی برای نجات جان مسافران سعی می‌کنند نقشه‌ی صهیونیست‌ها را خنثی کنند.

«بیگانگان» ساخته عباس رافعی، «قناری» ساخته جواد اردکانی، «هیام»، ساخته محمد درمنش، «زخم زیتون»، ساخته محمدرضا آهنج از دیگر ساخته شده در سینمای ایران با موضوع فلسطین هستند.

شکارچی شنبه نقطه عطف سینمای استراتژیک ایران

پس از چند سال کم کاری در ساخت آثار سینمایی با موضوع فلسطین در سال ۸۸ از اثری به نام «شکارچی شنبه» به کارگردانی پرویز شیخ طادی رونمایی شد که آن را می‌توان نقطه عطفی برای ساخت آثار استراتژیک سینمای ایران دانست.

قصه این فیلم  در یک بندرگاه رژیم اسراییل اتفاق می افتد، زنی یهودی که پس از مرگ همسرش، با یک مرد مسیحی ازدواج کرده است، کودک ۸-۷ ساله خود را درپی اقدامات حقوقی و اصرارهای زیاد پدربزرگش برای مدت کوتاهی به وی می‌سپارد. پدربزرگ کودک که یکی از سران جریان فکری صهیونیسم است در جواب نگرانی‌های مادر، وعده می‌دهد که او یک‌ماه بیشتر اینجا نمی‌ماند و پس از آن، کودک با اراده خود هر کجا که خواست بماند.

فلسطین و موضوع مقاومت در فیلم‌های جشنواره مردمی عمار

جشنواره مردمی فیلم عمار که طی سه روز، چهارمین دوره اکران های خود را در غزه برگزار کرد، از معدود جشنواره های سینمایی در ایران است که همواره در انتخاب آثارش نگاهی ویژه به موضوع فلسطین و مقاومت در برابر استکبار دارد.

به بهانه اکران فیلم‌های منتخب این جشنواره در غزه تلاش کردیم تا نگاهی داشته باشیم به فیلم‌های ادوار مختلف جشنواره عمار که با موضوعات مقاومت و سینمای فلسطین ساخته شده است.

نخستین فیلمی که به آن می‌پردازیم، فیلم کوتاه «ولد» به کارگردانی امیرعباس ربیعی، از آثار کوتاه و شناخته شده جشنواره فیلم عمار است که به زبان عربی تهیه شده و قصه آن روایت سرنوشت یک مهمان تازه در بیمارستان کوچکی در شهر غزه است که زیر بمباران هر بار قسمتی از آن خراب می‌شود؛ قصه‌ای کوتاه از یک جدال مادرانه با بمب‌های کودک کش.

فیلم کوتاه «ولد» در کنار کسب فانوس پنجمین جشنواره مردمی فیلم عمار، برگزیده بهترین فیلم کوتاه اجتماعی جشنواره فیلم تراسه سینماتوگرافیک ایتالیا و جشنواره بین‌المللی «اوپن فیلم» بنگلادش نیز شده است.

«آنتراکت» انیمیشنی با الهام از یک پست اینستاگرامی

«آنتراکت» برگرفته از Entract  کلمه‌ای فرانسوی و به معنای حد فاصل بین ۲ پرده موسیقی است. فیلم نیز در فاصله بین ۲ قطعه موسیقی روایت می شود. ایده «آنتراکت» از داستان تک تیراندازی اسرائیلی است که در جریان جنگ ۲۰۱۴ غزه با انتشار پستی در صفحه اینستاگرام خود ادعا کرد در یک روز توانسته ۱۳ کودک فلسطینی را هدف قرار دهد.

این انیمیشن ۱۰ دقیقه‌ای به کارگردانی سیدمحمدرضا خردمندان و در باشگاه فیلم سوره تهیه شده است و در بخش بیداری اسلامی و جهانی چهارمین جشنواره مردمی فیلم عمار حضور داشت.

«زمین بازی ما» از رؤیا تا واقعیت

انیمیشن «زمین بازی ما» به کارگردانی سیدمحسن مهاجری، یکی دیگر از آثاری است که می‌خواهیم به آن اشاره کنیم، این انیمیشن داستان یک کودک فلسطینی را روایت می‌کند که بر اثر حمله رژیم صهیونیستی به زمین بازی‌شان، زخمی شده و در خانه مشغول بازی رایانه ای است و در تخیلات خویش در بازی میان تیم منتخب دنیا که مربی آن به صورت نمادین علی دایی است، سعی می کند تیم مقابل را که رژیم صهیونیستی است شکست دهد.

کمک به سرزمین مظلومان با «نامه‌های سنگی»

فیلم داستانی «نامه های سنگی» به کارگردانی محمود عرفانی داستان پسربچه ای را روایت می‌کند که قصد کمک به کودکان مظلوم فلسطینی را دارد اما در این راه مشکلاتی پیش می‌آید و او تلاش دارد تا به هر نحو که شده کودکان فلسطینی را یاری کند. «نامه های سنگی»، لوح افتخار بخش فیلمنامه ششمین جشنواره عمار را در کارنامه دارد.

بگذارید بازی کنیم

«بگذارید بازی کنیم» عنوان انیمیشنی ۵ دقیقه‌ای به کارگردانی روح الله اکبری است که در پنجمین دوره جشنواره عمار به نمایش در آمد، قصه این فیلم ماجرای چند کودک فلسطینی را روایت می کند که با ماشین‌های پلاستیکی به دور درخت زیتونی بازی می‌کنند تا این که دسته ای نظامی به طرف آن ها می آیند و ماجراهایی برایشان پیش می آید.

حمله‌ای که سوژه مستند شد

«غزه ۸۵ مایل» عنوان مستندی بلند به کارگردانی سعید صادقی است که ماجرای حمله اسرائیل به کشتی حامل کمک‌های مردمی غزه را روایت می کند، این مستند که در سومین دوره جشنواره مردمی فیلم عمار حضور داشت در مدت زمان ۶۲ دقیقه توسط سعید صادقی کارگردانی شده است.

«موج بیداری» دیگر مستندی است که به موضوع حمله اسرائیل به کشتی حامل کمک های مردمی غزه می پردازد، این مستند ۳۳ دقیقه ای که توسط شاهرخ کیوان کارگردانی شده است در دومین جشنواره مردمی عمار در بخش مسابقه حضور داشت.

برخورد از نوع نزدیک با کودکان فلسطینی

فیلم کوتاه «برخورد از نوع نزدیک» داستان کشتار کودکان فلسطینی توسط سربازان رژیم غاصب صهیونیستی را روایت می‌کند، داوود جلیلی با کارگردانی این اثر در ششمین جشنواره مردمی فیلم عمار حضور داشت.

نماهنگ‌هایی با موضوع فلسطین و قدس شریف

نماهنگ‌های «دولت کاریکاتور»، «زخم قدس»، «آیات سجیل»، «گرم بنوشید»، «فلسطین، مسئله اصلی» و «خاورمیانه جدید خاورمیانه اسلام» از جمله دیگر آثار جشنواره مردمی فیلم عمار درباره مسئله فلسطین هستند.