خانه » اخبار » حل مسئله با ساخت مستند/ صیادها اجازه مصاحبه نداشتند

مستند «دریابست»، از نخستین مستندهایی بود که صید غیرقانونی کشتی‌های چینی در سواحل مکران را سوژه قرار داد. موضوعی که تا مدت‌ها علاقه‌مندان محیط زیست را نگران کرده بود. محمود شهبازی، کارگردان دریابست و برنده فانوس بخش عدالت پانزدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار گفت: «شیلات پای کار نیامد و به صیادها هم گفته بود مصاحبه نکنید. تنها کسی که پای کار آمد، امام جمعه شیعه شهرستان جاسک، زنده یاد حجت الاسلام مناقبیان بود.»

محمود شهبازی بیان کرد: «تجربه دریابست چیزی شبیه به فیلمسازی بحران بود. به خاطر تهدیداتی که وجود داشت مردم می‌ترسیدند و همکاری نمی‌کردند. به همین دلیل شرایط ایجاب می‌کرد با موبایل فیلم بگیرم و یا تجهیزاتم سبک و کوله‌ای باشد. دریابست یک مستند تک‌نفره بود.»

وی در ادامه گفت: «با بچه‌های بلوچ جاسک ارتباط داشتم. یکی از دوستانم تماس گرفت و گفت فضایی اینجا به وجود آمده که کشتی‌های چینی صید می‌کنند و به ما هم خسارت می‌زنند. ابتدا جدی نگرفتم، فکر می‌کردم دعوای شخصی است. اما فیلم‌هایی در فضای مجازی منتشر شد که متوجه شدم ماجرا جدی ا‌ست.»

شهبازی افزود: «به روستای سورگلم رفتم که بهترین صیدگاه جاسک است. تنها کسی که در این روستا با من همراه بود همان دوستم، طاهر بود. بقیه اهالی مخالف بودند و می‌ترسیدند. گفتم من تا ته این قصه می‌روم.»

وی همچنین بیان کرد: «بخش اول کار را در سکوت پیش بردم و به کسی نامه نزدم. هرروز همراه صیادها به دریا می‌رفتم. در همان روزهای اول که صید کم بود متوجه شدیم که این صیدگاه واقعا آسیب دیده است. چند ماه بعد مجددا رفتم. اینبار با نامه به نهادهای گوناگون. تنها کسی که پای کار آمد، امام جمعه شیعه شهرستان جاسک، زنده یاد مناقبیان بود.»

شهبازی در ادامه گفت: «شیلات پای کار نیامد و به صیادها هم گفته بود مصاحبه نکنید. فرمانداری هم به همین شکل سر باز زد. کل بودجه مستند سه میلیون و پانصد تومان بود. اتفاقا در مقطعی بود که شرایط مالی عجیبی داشتم و بخشی از این پول را قرض گرفتم.»

وی افزود: «نمی‌توانستم نسبت به مردم بی‌تفاوت باشم. این یک موضوع ملی بود. جدای از سفره صیادان، آسیب زیست‌محیطی هم مسئله بود و در خلیج عدن نیز این صیدگاه‌ها آسیب‌دیده بود. تخریب این صیدگاه‌ها قطعا پیوست امنیتی داشت. اگر این وضعیت ادامه پیدا می‌کرد قطعا مردم انجا درگیر معضلات فراوانی می‌شدند.»

دغدغه من جشنواره نبود

کارگردان دریابست ضمن اشاره به اینکه این ماجرا ارتباط مستقیمی با دولت چین نداشت گفت: «هنوز مستند درحال تولید بود که این قصه در شورای عالی امنیت ملی مطرح شد و در سفر آقای جلیلی توقیف کشتی‌ها تصویب شد. الحمدالله بعد از آن جلوی این کشتی‌ها گرفته شد. ترمیم صیدگاه‌ها نیز دیگر حاصل این مستند بود. من به این سواحل رفتم و از نزدیک بازخورد گرفتم. صید صیادها به حالت عادی بازگشته بود و در همان صیدگاه سورگلم که صیادها گله داشتند، پس از چندماه اوضاع مالی صیادان رو به بهبود بود‌.»

وی در ادامه افزود: «در سفری که سردار جعفری و سردار تنگسیری به جاسک داشتند، یکی از اهالی با من تماس گرفت و گفت سردار تنگسیری آمده اینجا و گفته من از طرف رهبر مأمورم به شما کمک کنم. بعد از مدتی هم همان بچه‌هایی که معترض بودند، بسیج دریایی را تشکیل دادند. درحالی که پیش از این تخریب‌های عجیبی آنجا علیه حاکمیت صورت گرفته و جو بدی ایجاد شده بود.»

شهبازی ادامه داد: «جالب است که پس از ان اتفاق هر کشتی که وارد دریا می‌شد خود صیادان به ما یا بچه‌های سپاه و نیروی دریایی گزارش می‌دادند. پس از چندسال با آمدن شهید رئیسی یک اتفاق خوب دیگر هم افتاد. در سفر دوم آیت‌الله رئیسی هشت هزار مجوز به صیادانی که در مستند مشکل داشتند، داده شد و هنوز هم این جریان ادامه دارد.»

محمود شهبازی در بخش دیگری از صحبت‌هایش اشاره کرد: «دغدغه من در دریابست جشنواره و جایزه نبود. البته جشنواره عمار در این قصه خیلی کمک کرد و تریبونی در اختیار این کار گذاشت که بتواند دیده شود و اثرگذار باشد. سفر سردار جعفری و سردار تنگسیری هم پس از جشواره عمار اتفاق افتاد.»

وی با تاثر بیان کرد: «حاج نادر طالب‌زاده محکم پای دریابست ایستاد. در جشنواره کار را دیده‌ بودند و در یک نشست خبری درباره این مستند صحبت کردند. بعد از آن هم در چندین برنامه راجب این مستند صحبت شد و باعث شد دیده شود.»

شهبازی مطرح کرد: «به من پیشنهاد رشوه دادند با مبلغ پونصد میلیون. روزی که این پیشنهاد را دادند من صد هزارتومن در کارتم نبود‌؛ اما صیادی را می‌دیدم که پانصد متر تور در دریا می‌ریزد و ۱۰ کیلو ماهی صید می‌کند. اینها جلوی چشمم می‌آمد و نمی‌توانستم بی‌تفاوت باشم.»

وی اشاره کرد: «با خیلی از صیادها ارتباط دارم. از بسیاری از صیادها فرار می‌کنم از بس که محبت و لطف دارند. اینها بهترین سود و منفعتی‌ است که می‌توانستم از این کار ببرم.»