خانه » اخبار » رضایی: مشکلات اقتصادی کار در حوزه بین الملل را مشکل کرده است

به گزارش «عمار فیلم»، برنامه کرسی مستند با موضوع مقاومت جهانی با حضور کارگردانان و محققان حوزه بین الملل در حسینیه هنر برگزار شد. در ابتدای جلسه «علی ناصری» پژوهشگر حوزه بیداری اسلامی گفت: «به نظر بنده در حوزه مستند سازی بیداری اسلامی سطح آثار مستند نسبت به سال‌های گذشته تغییر چندانی نداشته است در این جلسه قصد داریم درباره دغدغه کارگردانان حوزه بیداری اسلامی و چالش‌های این مسیر گفتگو کنیم.»

حس کردم در خارج بهتر به انقلاب ما عمل می‌شود

«حسین احمدی» سازنده مستند «گلهای خوشبوی لکنهو» و «ابراهیم» در بیان دغدغه خود برای ورود به حوزه بیداری اسلامی گفت: «من انقلاب را ندیده‌ام اما بر اساس آنچه خواندم و شنیدم احساس کردم آنچه از انقلاب اسلامی فهمیدم در ایران و بین مسئولین ما وجود ندارد و در خارج بهتر به آن عمل می شود و قصد کردم این مساله را به تصویر بکشم. اما در حال حاضر دغدغه ذهنی که برای بنده ایجاد شده، واکنشی است که پس از نمایش عمومی آثار بیداری اسلامی از مخاطبین خاکستری آثار این حوزه گرفتم کسانی که پس از دیدن مستند «ابراهیم» می گفتند: ما در کشور در فقر و فلاکت زندگی میکنیم و جمهوری اسلامی به شیخ زکزاکی پول میدهد! و احساس میکنم این شکل پرداخت غلط است و این شد که تصمیم گرفتم به شخص نپردازم و در اثر آخرم به این سمت و سو رفتم ولی در حال حاضر هم این سوال برایم مطرح است که چطور میتوان پرتره ساخت ولی ذهن مخاطب به آن سمت و سو پیش نرود؟»

احمدی در ادامه بیان کرد: «در حال حاضر مساله مخاطب مشکلات اقتصادی کشور است. این که اسلام در خارج از کشور هست یا خیر برایش اهمیت چندانی ندارد. از سوی دیگر این مستندها به خود مردم آن کشور کمک چندانی نمی‌کند مثلا در نیجریه مردم توقع دارند ایران در عرصه بین المللی به آن ها کمک کند و در دادگاه لاهه شکایت مطرح کند ولی مستند ما چنین کاربری را ندارد.»

توجه به مخاطب در ساخت مستند

«مصطفی فتاحی» سازنده مستند «حصارالمسیح» در ادامه صحبت های حسین احمدی گفت: «به عقیده بنده مشکل از پرتره نیست و مساله از جمهوری اسلامی و از خود ما است که نمی‌توانیم خود را معرفی کنیم. وقتی ما نمی‌توانیم کارهایی که داریم انجام می‌دهیم را بیان کنیم مردم این‌چنین ذهنیتی پیدا می‌کنند. به نظر بنده این مشکل زیر بنایی است و از سطح مسئولین کشور هم شروع می‌شود. ما اگر خودمان را با همه کاستی ها و نقص های موجودمان رویت نکنیم ما را جور دیگر روایت می‌کنند.»

فتاحی در ادامه با اشاره به اهمیت توجه به مخاطبان مستند گفت: «باید در ساخت مستند مخاطب را مشخص کنیم، مخاطب داخلی است یا خارجی، حزب الهی است یا غیر حزب اللهی ؟ بعضی اوقات مستند ساخته شده و کار قوی هم هست اما جای نادرستی پخش میشود به عنوان مثال الان در اذهان مردم سوریه کمک های ایران بعد از کشور روسیه و چین قرار دارد و مقصر این وضعیت ما هستیم.»

مشکلات اقتصادی کار در حوزه بین الملل را مشکل کرده

در ادامه جلسه «یحیی رضایی» سازنده مستند «مردان زندگی» با بیان تغییر دغدغه فیلم سازان گفت: «به نظر بنده تب جامعه تاثیر زیادی بر انتخاب اولویت های ساخت مستند دارد. از طرفی فیلم سازی ما خواهی نخواهی وابسته به نفت است و در حوزه مستند نیز این مساله مضاعف است و مستند نمی‌تواند هزینه های خودش را تامین کند از این رو ناچاریم که با بودجه دولتی کار کنیم الان هم که متاسفانه با توجه به مشکلات اقتصادی بودجه دولتی وجود ندارد و افزایش قیمت دلار ساخت مستند در حوزه بین الملل را بسیار مشکل کرده و تقریبا غیر ممکن شده است. افزایش مشکلات موجود در داخل کشور هم می‌طلبد عده ای از مستند سازان در داخل مشغول شوند و به موضوعاتی مانند مشکلات هفت تپه و معدن یورت بپردازند.»

مسئولین کار شعاری را بهتر می‌پسندند

«حسن وزیرزاده» سازنده مستند «آقای معاون» در بیان عدم اقبال مخاطب به مستندهای این حوزه گفت: «فیلم‌هایی که در سوریه گرفته می‌شود اعلام حربی و گزارشی هستند و از این نوع فیلم‌ها نمی‌توان مستند تولید کرد. فیلمبردار مجبور است از فرماندهی اطاعت کند و هرجا که او می‌گویند برود. مثلا در مستند مردان زندگی، خود یحیی کارگردان بود و باعث شد کار خوبی تولید شود. فیلم‌هایی که از مناطق گرفته شده است گزارشی است و فیلمبردارها کارگردان نیستند. به نظر من مشکل اصلی ما بودجه و امکانات نیست مشکل اصلی ما دید مسئولین است که کارهای شعاری را بهتر می‌پسندند و دید آن مسئول سبب می‌شود که به جای فرستادن کارگردان به فرستادن فیلمبردار اکتفا شود. عمار باید در تغییر این نگاه ورود کند.»

وزیرزاده در ادامه گفت: «سابقا مستندهای این حوزه عملیات محور بود که به نظرم اشتباه بود و بعد از ساخت مستند «بدون مرز عشق» ساخته «وحید فراهانی» قهرمان محور شد و این باعث شد مخاطب بهتر با اثر ارتباط برقرار کند زیرا مخاطب عملیات در ذهنش نمی‌ماند ولی به خوبی جذب چهره‌ها و قهرمان‌ها می‌شود. وقتی بحث عراق و سوریه می شود همه می‌گویند از جنگ، مستند بسازیم ولی هیچ کس نمی‌گوید برویم از نقشه آمریکا در عراق و بهره‌برداری از نفت عراق مستند بسازد.»

در ادامه این گفتگو مصطفی فتاحی گفت: «فیلمی مانند گلوله باران که تولید سال ۹۴ است ولی بنابر مصالحی سال ۹۸ پخش شد و اگر آن زمان پخش می‌شد بیشتر استقبال می‌شد زیرا الان از داغی موضوع افتاده است. الان مساله مستند سازی در سوریه تغییر کرده و مساله جنگ تا حدودی پایان یافته و موضوعات جدیدی مثل فرصت اقتصادی سوریه در ایران یا روانشناسی کودکان سوری ایجاد شده که ضرورت پرداختن دارند.»

 مستندسازها فقط در فرم موثر هستند

حسین احمدی کار تاریخ شفاهی بین الملل را قبل از ساخت مستند دانست و گفت: «اگر پژوهشگرهایی هستند و سوژه شناسی می‌کنند برای کارگردان‌ها این دغدغه را ایجاد کنند تا ما هم آن دغدغه را از مدیرانمان مطالبه کنیم و گاهی این ارتباطات سوژه‌های ما را پخته می‌کند. و گاهی ما سوژه نپخته‌ای داریم و به این طریق پخته می‌شود.»

احمدی در ادامه گفت: «متاسفانه مستندسازها فقط در فرم موثر هستند و ردپای شخصی مستندساز در اثر پیدا نیست و مدیران هدایت کننده هستند و نمی‌گذارند مستندساز آنچه می‌خواهیم بسازد حتی اگر طرحی هم ارائه شود متناسب با نظر مدیران تغییر داده می‌شود.»

اکران های مردمی، بزرگترین داشته جشنواره عمار

یحیی رضایی با اشاره به ضرورت ارتباط مستمر کارگردانان این حوزه گفت: «به نظر بنده کاری که دفتر مطالعات می‌توانید انجام دهد به وجود آوردن این چنین جلساتی است تا ما یکدیگر را بشناسیم و کارهای هم را ببینم و این ارتباط می‌تواند منجر به ایجاد دغدغه و حتی ایجاد تیم شود. از طرفی دفتر مطالعات می‌تواند در زمینه های پژوهشی به ما کمک کند و از نظر سازمانی با ایجاد تعامل مسیر ساخت را فراهم کند.»

رضایی با اشاره به اکران های مردمی جشنواره عمار گفت: سال ۸۳ وحید جلیلی در بسیج دانشجویی صدا و سیما می آمد و در این چنین جمعی با هم صحبت میکردیم و از آن دوران ایده بردن فیلم ها در دورافتاده ترین نقاط و روستاها را به وجود آورد. این نوع سینما ساختن و دسته جمعی فیلم دیدن باعث تشدید احساسات می‌شود و این بزرگ‌ترین داشته جشنواره عمار و یک فرهنگ سازی بزرگ است.

مستند باید قصه‌گو باشد و قصه تاریخ مصرف ندارد

«محمد مهدی بهرامی نژاد» کارگردان مستند «ماهرخ» با اشاره به رویکرد ساخت مستندهای حوزه بیداری اسلامی گفت: «متاسفانه در کشور نگاه کلان به ساخت مستند، مناسبتی است در حالی که مستند باید قصه‌گو باشد و قصه تاریخ مصرف ندارد و این نگاه غلط سبب می‌شود که تعداد زیادی سوژه در سوریه و عراق با قابلیت پرداخت وجود دارد ولی چون در حال حاضر در سطح کلان مدیریت ما اراده ای برای پرداخت به آن ها وجود ندارد ناخودآگاه بودجه به آن سمت نمی‌رود.»

کمبود ادبیات سازی در حوزه بین الملل

«سجاد اسلامیان»، مسئول بخش بین الملل دفتر مطالعات جبهه فرهنگی، ضمن گزارش برخی از فعالیت‌های بخش بین الملل گفت: «سال گذشته در این مجموعه ۱۲ جلسه سخنرانی با موضوع مدافعان فرهنگی حرم برگزار شد و افرادی که در زمینه‌ها فرهنگی، اقتصادی، علمی، اجتماعی در روسیه کار کرده بودند دعوت شد و فعالیت‌هایی که در سوریه می‌توان انجام داد به بحث گذاشته شد. سردار قاسم سلیمانی در جمعی گفته بودند امروز ما برای سه جنس مخاطب یعنی مخاطب داخلی، مخاطب منطقه‌ای و مخاطب مشخص سوری کار کنیم.»

اسلامیان در ادامه با بیان کمبود ادبیات سازی در حوزه بین الملل گفت: «این مساله سبب شده تا ساخت مستند مقاومت در برابر مشکلات داخلی قرار گیرد. علاوه بر این به نظر می‌رسد در حوزه بین الملل به جز آن مساله‌ای که به شدت پمپاژ می‌شود به مسائل مهم پیرامونی پرداخته نمی‌شود. به عنوان مثال در حال حاضر ایران بابت حمایت از فلسطین متهم می‌شود اما مستندهای با موضوع فلسطین بسیار کم هستند. و یک مساله به روز نبودن کارهاست مثلا همین الان اردوغان آب فرات را به روی مردم حسکه بسته است و این کجای مستند ساز و رسانه است؟ البته یک مشکل هم در کشور ما منفک بودن رسانه از مستند است.»