به گزارش «عمار فیلم»، «گعده نقد و بررسی آثار فیلمسازان جوان سینمای انقلاب» (راه نما) با موضوع نقد و بررسی مستند «آتش به اختیار»، با حضور «نعمت‌الله سعیدی» نویسنده و منتقدِ سینما، «اسماعیل جعفری» کارگردان این اثر و «سید رسول منفرد» مجری کارشناس، به همتِ دبیرخانه جشنواره مردمی فیلم عمار در محل «حسینیه هنرِ تهران» برگزارشد.
در ابتدای جلسه اسماعیل جعفری کارگردان اثر در پاسخ به سؤال سید رسول منفرد در مورد نحوه شروع کار گفت: من مشغول تحقیق برای مستندی در ارتباط با محیط‌زیست و منطقه هزارجریب بهشهر بودم و درروند کار با شخصی به نام آقای رضایی آشنا شدم که این ایده را داشت و قرار گذاشتیم و ملاقاتی باهم داشتیم و چون برایمان جالب بود که چطور اهالی روستایی موشک بسازند که به هدف برخورد کند تصمیم به ساخت مستند گرفتیم.
سید رسول منفرد با اشاره به اتفاقات موجود در این مستند گفت: همین‌که در یک روستا، اهالی آن توانسته‌اند کاری انجام دهند که در دیگر شهرها و حتی در تهران وجود ندارد و از طرف هیچ سازمان رسمی ابلاغ نشده، اتفاق جدیدی است و این موضوع نیز در اینجا قابل‌بحث و گفت‌وگو می‌باشد.
سعیدی، نویسنده و منتقد سینما در تأیید صحبت‌های مجری گفت: بچه انقلابی‌ها معمولاً در پی یافتن مشکلات انقلاب هستند درصورتی‌که باید ابتدا به خود انقلاب پرداخت و ماهیت آن را مشخص کنیم و ابتدا باید این مهم تبیین شود و سپس به ارائه انتقادات پرداخت.
مهمترین حسن مستند «آتش به اختیار» سوژه آن است
وی گفت: در مورد مستند «آتش به اختیار» مهمترین حسن کار سوژه آن می‌باشد که یادواره‌ای با این عظمت و کیفیت از آن دست سوژه‌هایی است که اگر به آن پرداخته نشود مشکل دارد و باید توبیخ کرد که چرا زودتر در مورد آن مستندی ساخته نشده است؟ این یادواره و پرتاب موشک در آن می‌تواند ضریب جهانی داشته باشد و از ارزش خبری بالایی برخوردار می‌باشد و مهمترین نکته در این مستند ضرورت سوژه می‌باشد و ضرورت از اهمیت نیز بالاتر است و ضرورت داشته است به آن پرداخته شود و جای تقدیر دارد.
جعفری در مورد سوژه مستند گفت: در اولین روزهای ساخت مستند که با اهالی روستا معاشرت داشتیم تصمیم گرفتیم تاریخ شفاهی از این منطقه جمع‌آوری کنیم و دریافتیم که در این منطقه حوزه‌های علمیه بسیاری وجود دارد و علیرغم رسیدگی کم مسئولین و محروم بودن منطقه مردم بسیار شاکر نظام و انقلاب بودند و دریافتیم این حال خوش مردم ریشه در ارتباطشان با روحانیت و رفت‌وآمدهای انقلابیون قبل از انقلاب به این منطقه دارد و همچنین درروند تحقیق دریافتیم در دوران دفاع مقدس این روستا محلی برای نیروهای سپاه بندر گز بوده است و در این زمان بود که تصمیم گرفتیم کار جدی‌تری انجام دهیم.
عوامل فیلم دستمزد خود را صرف مردم روستا کرده‌اند
در ادامه جعفری اشاره‌ای به میزان هزینه ساخت مستند داشت و گفت: ساخت این مستند با هزینه بسیار کمی به پایان رسیده است و عوامل فیلم دستمزد خود را صرف مردم روستا کرده‌اند و این خود نوعی نذر محسوب می‌شود.
سعیدی در ادامه صحبت جعفری گفت: در نگاه اول مخاطب به میزان هزینه و مشکلات پشت‌صحنه کاری ندارد و خروجی کار برای او اهمیت دارد و زحمات کارگردان و عوامل فیلم به شرطی اهمیت دارد که به ثمر برسد و مخاطب آن ثمره را در خروجی کار ببیند. البته به این نکته باید توجه کرد که معمولاً تصور می‌شود کار زمانی به ثمر رسیده است که فرآیند تولید و تدوین به پایان و به مرحله پخش برسد درصورتی‌که برخی کارها در حین فرآیند تولید ثمره می‌دهند و همین‌که در محل برگزاری یادواره مخاطبین مراسم ببینند که یک گروه رسانه‌ای برای ضبط وقایع حضور دارند اهمیت زیادی دارد.
بازخواست فیلم سازان به دلیل عدم ساخت این مستند تا امروز
وی با تأکید بر اهمیت سوژه مستند «آتش به اختیار» گفت: این سوژه به‌قدری اهمیت دارد که می‌توانیم تمام فیلمسازان را بازخواست کنیم چرا تا به امروز این کار ساخته نشده است؟ و ازنظر تکنیک کار نیز، شروع کار با تصاویر بکر و زیبا همراه با موسیقی دل‌نشین بسیار قوی می‌باشد و با شروعی آرام و ملایم مخاطب را وارد داستان می‌کند و در ادامه نیز تصاویری که گرفته می‌شود فوق‌العاده می‌باشد اما در ساختار کلی در تدوین، داستان رهاشده است. درحالی‌که برای جذب مخاطب ابتدا باید در ذهن او سؤال ایجاد کرد و تا زمانی که در ذهن مخاطب سؤال شکل نگیرد هر تصویری که ارائه شود مخاطب دچار سردرگمی است. به‌عنوان‌مثال اگر کابل‌های هدایت‌کننده‌ی موشک‌ها از مستند حذف می‌شد در ذهن مخاطب این سؤال ایجاد می‌شد که چگونه به هدف برخورد می‌کند؟
جعفری با اشاره به اتفاقات رخ‌داده در مدت یادواره که مجال پرداختن به آن‌ها در مستند نبوده است گفت: ازجمله این اتفاقات و خلاقیت‌های مردم روستا را زمانی مشاهده کردیم که قصد آماده‌سازی دوغ برای دو هزار نفر داشتند و برای سهولت کار یک تانکر حمل شیر تهیه نمودند و ماست در داخل آن ریختند و راننده ترمزهای متعدد زد تا با تکان‌های شدید در داخل تانکر دوغ تهیه شود یا استفاده از لودر به‌جای نردبان برای نصب بنر نیز از این موارد بود و خروجی کار ما در حد یک گزارش نظر ما را تأمین کرد ولی معتقدیم در ارتباط با آنجا باید کار مفصل انجام داد ولی با این ملاحظه که هدف اصلی مردم روستا تحت‌الشعاع قرار نگیرد.
پایان کار مستند «آتش به اختیار» شروع کارهای دیگری است
در ادامه منفرد، پایان کار مستند «آتش به اختیار» را شروع کارهایی در مورد کیاسر و دیگر مکان‌ها دانست و در همین مورد سعیدی گفت: دو مکتب انتقادی وجود دارد. مکتب غربی که جهان را با ناشکری و انتقاد می‌نگرد و تفکر غربی، انتقادی است چون ناشکر است ولی تفکر دینی ما مخالف با این هست. در تفکر غربی منتقد، رابط بین اثر هنری و مخاطب است و در این دیدگاه اگر منتقد وجود نداشته باشد نقد و اثر هنری از اعتبار می‌افتند ولی در نوع نگاه دینی ما انتقاد مصداق آیه “المؤمن مرآه المؤمن” می‌باشد و منتقد برای اثر هنری و مخاطب اثر هنری نقش آینه را بازی می‌کند.
وی افزود: گاهی اوقات مستندساز می‌خواهد تأثیر گسترده بگذارد و تعداد مخاطبینش زیاد باشد در این صورت عمق تاثیرگزاری کم می‌شود اما اگر بخواهد تأثیر عمیق روی مخاطبین داشته باشد باید از گستردگی مخاطبین کاست و این موضوع ارتباطی به میزان هزینه ندارد و حتی با یک تلفن همراه نیست می‌توان بازدید گسترده‌ای داشت ولی اثری نخواهد داشت پس هرچقدر سطح پوشش بالا رود اثر ضعیف‌تر می‌شود.
در مقابل بالا بردن توقع مخاطبان مسئول هستیم
سعیدی با اشاره به حدیث ” الکریمُ إذا وَعَدَ وَفى” از امام علی (ع) که در مورد وفای به عهد می‌باشد افزود: وقتی توقع مخاطب را بالا ببریم پس در برابر آن مسئول خواهیم بود و معتقدم این مستند از آن دسته آثاری که می‌خواهد سطح پوشش بالایی داشته باشد، نیست و در درجه اول مردم منطقه را پوشش داده کار بزرگی انجام داده و در درجه دوم روی جبهه‌ی اول عمیقاً تأثیر گذاشته است.
سعیدی در پاسخ به سؤال منفرد که اگر مستندسازی بخواهد به سوژه‌ای شبیه به این مستند بپردازد از کجا باید شروع کند، گفت: وقتی به یک سوژه‌ای پرداخته و نمایی گرفته می‌شود اگر خروجی مدنظر را ندهد باید مجدداً گرفت تا زمانی که خروجی مناسب حاصل شود و در پایان که زمان تدوین هست مستندساز می‌بیند خیلی چیزها را کم دارد و خشت‌های طلا مهیاست اما ملات برای چسباندن آن‌ها کنار یکدیگر ندارد.
جعفری در پایان گعده گفت: مردم منطقه با دیدگاه صدور انقلاب اسلامی به جهانیان به موضوع می‌نگرند به‌عنوان‌مثال از خانواده‌های شهدای تیپ فاطمیون دعوت کردند که در یادواره شرکت کنند و رابطه خوبی نیز شکل گرفت و برای به تصویر کشیدن این یادواره نیاز به یک نهضت مردمی است.
«محمدصادق رویگر» دبیر جشنواره مردمی فیلم عمار در استان فارس، استقبال کارگردان مستند «قاعده بازی» در اکران مردمی این استان را جالب و قابل توجه دانست.ادامه
چهاردهمین جشنواره مردمی فیلم عمار استان خوزستان، با حضور خانواده شهدا، اقشار مختلف مردم، اهالی هنر و رسانه، شامگاه ۱۳ بهمن، با اجرای برنامه‌های متنوع و تقدیر از اکران کنندگان…ادامه
بسته اکران مردمی چهاردهمین جشنواره فیلم عمار شامل ۹ اثر داستانی و ۸ مستند از آثار بخش مسابقه و برگزیدگان چهاردهمین دوره است.ادامه
ورود به آرشیو
