در گفتگو با کارگردان مستند تحسین‌شده تهران - دمشق مطرح شد؛

هرکس ایران برایش مهم است مخاطب «تهران-دمشق» است

پروژه‌ای که در ایران و در سوریه به‌صورت موازی دارد اتفاق می‌افتد برای ما اهمیت داشت. روزی در سوریه و امروز تلاش می‌کنند این پروژه را در ایران پیاده کنند. پروژه ایجاد اختلافات داخلی و گسست‌های اجتماعی

به گزارش «عمار فیلم» به نقل از جوان آنلاین، سید محمدعلی صدرنیا متولد ۶۹ است و تقریباً از سال ۸۹ به طور جدی در حوزه رسانه فعالیت حرفه‌ای داشته است. او از سال ۱۳۹۱ شروع به تولید مستند کرد و این چند سال تقریباً هر سال یک مستند تولید کرده است. امسال هم آخرین مستند او «تهران-دمشق» بود که به جشنواره عمار راه یافت و جوایزی نیز از این رویداد هنری کسب کرد؛ اثری که می‌رود تا برای اکران عمومی آماده شود.

صدری‌نیا درباره دغدغه ساخت این مستند گفت: شاید درباره جنگ سوریه مستند‌های زیادی تولید شده باشد، اما هرکدام از این مستند‌ها سراغ خط مقدم و خود جنگ، عملیات‌ها و روایت زندگی مدافعان حرم رفته‌اند. در این میان یک روایتی مغفول مانده و آن روایت پشت جنگ است. روایت اجتماعی از پشت جنگ که بنشیند پای صحبت مردم که چطور فکر می‌کنند. مردم ۷ سال پیش چطور فکر می‌کردند و چه شد که درحقیقت این جنگ شروع شد، با چه زمینه‌هایی و بعد اینکه این ۷ سال چطور گذشت و حالا اوضاع سوریه بعد از این مدت در چه نقطه‌ای قرار دارد.

این فیلمساز معتقد است شاید این موضوع باید زود‌تر از این‌ها گفته می‌شد. تجربه مهمی اتفاق افتاده است. در یکی از کشور‌های منطقه یک برنامه‌ای پیاده شده است که دانستن آن یک تجربه مهم و تاریخی برای همه نسل‌های مردم چه در ایران و چه در منطقه است. شاید با خیلی از مردم که صحبت کنیم تصویر دقیقی از اینکه چه شد این جنگ در سوریه شروع شد، نداشته باشند. تصور این باشد که گروه‌های تکفیری صرفاً یکسری نیرو‌های خارجی بودند که از بیرون آمدند و مردم یک طرف بودند و تکفیری‌ها یک طرف و این اتفاقات رقم خورد. در صورتی که به هر حال یک بخشی از مردم همراهی دارند با این گروه‌ها یک شکافی در جامعه سوری به وجود می‌آید که این اختلاف‌ها و شکاف‌ها زمینه‌ساز این ماجرا‌ها می‌شود و باید از این پروژه ایجاد شکاف و پروژه ایجاد اختلاف داخلی در سوریه می‌گفتیم و آن روایت را از زبان خود مردم نقل می‌کردیم. پس بخشی از ماجرا در سوریه و بخشی دیگر هم در ایران روایت می‌شود.

صدری‌نیا در پاسخ به این سؤال که این سوژه چطور به ذهنتان خطور کرد و چطور شد که از این زاویه به موضوع جبهه مقاومت نگاه کردید، توضیح می‌دهد: با مجموع دوستان اتاق فکرمان در این مستند که از سال گذشته بحث می‌کردیم صحبت همین بود که شاید از زاویه‌های دیگر به بحث سوریه پرداخته شده، اما این روایت اجتماعی ثبت نشده است و به خاطر اهمیت این ماجرا و مغفول بودنش به سراغش رفتیم. به نظرم رسید هرچند دیر ولی باید این روایت را منتقل کرد.

برگزیده جشنواره عمار درباره اینکه چقدر کار تولید این مستند از پژوهش تا پایان تدوین طول کشید عنوان کرد: بخش‌های سوریه مستند در تیرماه سال ۱۳۹۶ فیلمبرداری شده است و بخشی از پژوهش به قبل از سفر به سوریه و بخشی به بعد از سفر اختصاص دارد. بخش‌هایی به ایران مرتبط بوده که به بعد از دی ماه پارسال مرتبط می‌شود و تدوین کار تقریباً تا حدود یک ماه پیش طول کشید و هنوز هم تغییرات اندکی خواهد داشت تا از اواسط بهمن‌ماه عرضه عمومی آن آغاز شود.

وی درباره سختی‌های ساخت مستند هم می‌گوید: طبیعتاً فیلمسازی در یک کشور جنگزده که برخی مناطق آن دست دولت و بخش‌هایی هم در دست گروه‌های دیگر است، کار آسانی نیست. بعضاً وارد شهر حلب می‌شدیم بخشی در دست گروهی و بخشی در دست گروه دیگر بود. به هر حال هماهنگی‌ها هم یک کمی سخت‌تر می‌شود و همین که خیلی وقت‌ها مدت زمان فیلمبرداری‌تان دست خودتان نیست و محدودیت‌هایی در تولید مستند دارید که ما تلاش می‌کردیم با وجود همه این مسائل و در نظر گرفتن شرایط بتوانیم این روایت را درست ضبط و ثبت کنیم.

صدری‌نیا درباره بازخورد‌ها در جشنواره عمار نیز به این نکته اشاره کرد که الحمدلله در این اکران ابتدایی بازخورد‌ها خوب بود. یعنی نقد‌ها و نقطه‌نظرات خوب بود. خیلی از آن‌ها که دیدند و یادداشت نوشتند به این اشاره داشتند که مستند حرف روز دارد و حرفش به درد امروز جامعه ایرانی می‌خورد البته نقد‌هایی هم به کار بود که باید به این نقد‌ها توجه کنیم تا از چند هفته دیگر که عرضه عمومی می‌شود بدون ایراد و اشکال منتشر شود.

این فیلمساز درباره نامگذاری مستند می‌گوید: این اثر سفرنامه‌ای را دنبال می‌کند که میان تهران و دمشق در گذار است و این موازی بودن داستان با پروژه‌ای که در ایران و در سوریه به صورت موازی دارد اتفاق می‌افتد برای ما اهمیت داشت. روزی در سوریه و امروز تلاش می‌کنند این پروژه را در ایران پیاده کنند. پروژه ایجاد اختلافات داخلی و گسست‌های اجتماعی و به خاطر این دو وجه اسم مستند تهران- دمشق نام گرفت. درباره تولید کار سعی کردیم که با همه محدودیت‌ها به آنچه در ذهن داشتیم نزدیک باشد ولیکن باید کمی جلو‌تر برویم و روزی که شاید خستگی از تن بچه‌های تولیدکننده دربیاید آن روزی است که این مستند به صورت خوبی اکران و دیده شود. هر کسی که ایران را دوست دارد و فقط در همین یک نقطه با هم اشتراک داریم با هر عقیده و اختلاف نظر سیاسی می‌تواند مخاطب مستند تهران- دمشق باشد و هشدار این مستند را بشنود و ببیند که چه اتفاقی دارد در جامعه ایرانی می‌افتد.

صدری‌نیا درباره ویژگی‌های شاخص مستند تهران- دمشق، توضیح می‌دهد: چندوجهی شدن ماجرای جنگ سوریه شاید کمی نوع نوشتن سناریو را پیچیده و سخت می‌کرد، اما آنچه در این زمان اهمیت دارد نحوه اکران مستند است. بعضاً دوستان مختلف که خبر‌های تهران- دمشق را می‌شنوند از ما می‌پرسند که از چه طریق می‌توانند مستند را ببینند یا اکران کنند. ما الان در سایت «اکران نت دات آی آر» برای اکران‌های مستند ثبت‌نام می‌کنیم و تا الان که هنوز شاید هیچ فضای خبری برای مستند نداشتیم و چند اکران ابتدایی بیشتر نداشته بیش از ۷۰ درخواست اکران ثبت شده است و کسانی که درخواست دارند می‌توانند آن را ثبت کنند و از نیمه بهمن‌ماه ان‌شاءالله اکران‌ها را آغاز می‌کنیم و فکر می‌کنم که به امید خدا بتوانیم در یک فضای خوب این مستند را در سرتاسر کشور اکران کنیم.