وحید جلیلی:

آوینی حافظه تاریخیِ ما را در برابر ارتجاع روشن فکری حفظ کرد

نشست سالانه انجمن فیلمسازان انقلاب اسلامی در حسینیه هنر مشهد با حضور فیلمسازان برجسته حوزه دفاع مقدس و مدافعین حرم برگزار شد.

به گزارش «عمار فیلم» به نقل از قدس آنلاین، وحید جلیلی مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی گفت: شهید آوینی چه در خبر و چه در تحلیل پس از جنگ «روایت فتح» را با خون دل می‌سازد و در واقع یک حافظه تاریخی ملت را حفظ می‌کند، در واقع او به سمت روایت دفاع مقدس و حفظ ارزش‌هایی که انقلاب اسلامی برای آن به وجود آمده بود رفت و برای او هویت مهم بود.

سید محمد محمدی سرشت دبیر انجمن فیلمسازان انقلاب اسلامی نیز در این مراسم گفت: بیش از ۶ سال است که این انجمن کار خود را آغاز کرده است و این در حالی است که پاتوق‌های این انجمن نیز بیش از سه سال است که به صورت منظم برگزار می‌شود. 

وی ادامه داد: در مواردی چون زلزله خراسان رضوی، کرمانشاه، دهه کرامت، اربعین و سایر مناسبت‌ها، فیلمسازان ما وارد میدان شدند و به صورت مستند یا داستانی فیلم‌هایی را در این راستا تهیه کردند.

دبیر انجمن فیلمسازان انقلاب اسلامی در خصوص موضوعاتی که مستندسازان و فیلمسازان این انجمن به آن پرداخته‌اند نیز خاطرنشان ساخت: اگر بخواهیم به این موارد موضوعی نگاه کنیم آثار به صورت نقد گفتمانی، موضوعات مهم اسلام، دفاع مقدس و تاریخ اسلام است که اولویت‌های انقلاب اسلامی و جبهه فرهنگی در یک گستره وسیع از اولویت‌های ما قرار دارد.

وی اظهار داشت: می‌توان به نقد گفتمانی (مجموعه به سوی تغییر) و حاشیه شهر مشهد، موضوع جهان اسلام (کارهای زیر سایه خورشید) و در حوزه دفاع مقدس فیلم سینمایی (اشنوگل)، در حوزه اقتصادی (زنگ کار) و در بحث تاریخ انقلاب (آقای دادستان) و… اشاره داشت.

محمدی سرشت تصریح کرد: مجموعه زیر سایه خورشید در پنج قسمت مستند با یک بازه جغرافیایی وسیع در آفریقا، شبه قاره هند، افغانستان، میانمار، سوریه و لبنان ساخته شده است.

نگاهی به تاریخچه فعالیت‌های شهید آوینی

در ادامه این مراسم مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی با بررسی دوره‌های زندگی و نگاهی به تاریخچه فعالیت‌های هنری شهید سید مرتضی آوینی بیان داشت: اگرچه ۲۵ سال از شهادت شهید سیدمرتضی آوینی می‌گذرد، اما چه بسا بیشتر از حیات دنیوی‌اش زنده است و آثار وجود با برکت او در فضای هنری و اسلامی کشور محسوس است.

وحید جلیلی تصریح کرد: برای بررسی روحیه شهید آوینی باید سه مقطع زندگی او را به تفکیک بررسی کرد تا بتوان او را بهتر شناخت. از این رو می‌توان یک مقطع از زندگی او از سال ۱۳۲۶ تا پیروزی انقلاب اسلامی را بررسی کرد که شاید این مقطع را بتوان دوران جست‌وجو نامید.

وی در این مقطع از زندگی شهید آوینی به دوران دانشجویی او در سال ۱۳۴۴ در دانشگاه هنرهای زیبا اشاره داشت و تأکید کرد: متأسفانه اخیراً برخی از آدم‌های کم مایه (و غیرمذهبی‌ها) سابقه آوینی را طوری جلوه می‌دهند که او را یک بعدی نشان دهند.

جلیلی تأکید کرد: در گفت‌وگوهایی که در گذشته در مجله سوره انجام داده‌ایم، دریافتیم هم دانشگاهی و دوستان شهید آوینی او را انسانی کاریزماتیک و خاص و عمیق می‌دانستند. او اگرچه دارای تفکر مدرن و یک جوان نخبه ایرانی بود که بعدها به آمریکا رفت و غرب را هم از نزدیک دید، اما او سیر آفاقی می‌کند.

این روزنامه نگار و فعال فرهنگی توضیح داد: همسر شهید آوینی در خصوص شخصیت وی بیان کرده که آوینی بشدت تحت تأثیر شخصیت امام قرار گرفت و از سال ۵۸ جذب شخصیت امام شد. او هنرمندی بود که علاوه بر فیلمسازی، تدوین، نقاشی، شعر و معماری تفکر فلسفی مدرن را تجربه کرده بود.

دوران خودسازی

جلیلی مقطع دوم زندگی شهید آوینی را سال های ۵۷ تا ۶۸ ارزیابی و تأکید کرد: این مرحله را می‌توان دوران خودسازی او نامید.

دورانی که او در مباحث معرفتی، معنوی و مهارتی به اوج می‌رسد و در همین مرحله در حوزه معرفتی فقه و فلسفه اسلامی را خواند.

وی در خصوص شخصیت شهید آوینی یادآور شد که او بشدت تفکر امام و انقلاب اسلامی را قبول داشت.

این فعال فرهنگی مقطع سوم زندگی شهید سیدمرتضی آوینی را سال‌های ۵۷ تا ۶۸ یا دوران خودسازی نامید و بیان داشت: شهید آوینی دارای شخصیتی بود که سلوک معنوی و معرفتی و ابعاد اندیشه‌ای او در تمام زندگیش وجود داشت. جلیلی تأکید کرد: از رحلت امام در سال ۶۸ تا ۲۰ فروردین ۷۲ که شهید آوینی به مرتبه شهادت نایل شد، در این مقطع او نیروهای مؤثری تربیت می‌کند و در حوزه دفاع مقدس جریان سازی می‌کند.

وحید جلیلی با اشاره به سال ۶۸ که جریان ریزش‌ها و رویش‌ها را امروزه می‌توان از آن یاد کرد، گفت: به نظر من شهید آوینی نقش تاریخی‌اش در این مقطع ظهور می‌کند و اگرچه «روایت فتح» شاهکاری در تاریخ ایران است اما بخشی که در مقطع آخر جریان ریزش‌ها جریان ارتجاعی بود، تلاش برای برگشتن از انقلاب و جمهوری انقلاب اسلامی آغاز شد و او مقابل آن ایستاد و به خاطر ظرفیتی که در وجودش پدیدار بود، توانست این نقش تاریخی را ایفا کند و این در حالی بود که عده‌ای منتظر بودند که هنر انقلاب به فروپاشی برسد، بعد از محسن مخملباف نه تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه معماری عمیق‌تری با آوینی آغاز شد.

این فعال فرهنگی خاطرنشان ساخت: شهید آوینی چه در خبر و چه در تحلیل پس از جنگ «روایت فتح» را با خون دل می‌سازد و در واقع یک حافظه تاریخی ملت را حفظ می‌کند، در واقع او به سمت روایت دفاع مقدس و حفظ ارزش‌هایی که انقلاب اسلامی برای آن به وجود آمده بود رفت و برای او هویت مهم بود. او به هویت دینی معتقد بود و بدون هویت دینی و با خروج از پرچم دین و معارف دینی بقیه راه‌ها به سرانجامی نخواهد رسید.

جلیلی تأکید کرد: به اعتقاد من شهید آوینی را می‌توان شهید مبارزه با ارتجاع بخوانیم؛ زیرا وقتی می‌دید جریان ارتجاع می‌خواهد کارنامه انقلاب را زیر سؤال ببرد در مقابل این حرکت ارتجاعی با تمام وجود به میدان آمد و جانش را داد.

تجلیل از فیلمسازان

در ادامه این نشست از فیلمسازان برگزیده سال ۹۶ انجمن فیلمسازان انقلاب قدردانی به عمل آمد و دبیر این انجمن دو اثر شاخص سال گذشته را با عنوان‌های «یک روز یک سرباز» کار اسدالله فرهادی و «بدون لک» کار مجتبی احسانی را در بخش دستاوردهای فنی در حوزه تدوین و تصویربرداری اعلام کرد.

همچنین در این مراسم دو اثر شاخص در حوزه فیلم داستانی «سنگ تمام» اثر رضا زوزنی و «آقای دادستان» اثر محسن اسلام‌زاده معرفی شد. در ادامه این مراسم هنرمند نقاش دیواری چهره‌های شهدا در شهرمان گفت: به عنوان خانواده شهید تصمیم گرفتیم با اهدای جایزه «شهید منصوب» در استمرار راه این شهید هنرمند گام برداریم.

احمد منصوب برادر شهید مهدی منصوب با اهدای تابلوی نقاشی چهره محمد مهدی خالقی به یکی از هنرمندان عرصه فیلمسازی انقلاب اسلامی شهرمان قدردانی خانواده شهید منصوب را از این هنرمند فیلمساز این عرصه اعلام کرد. در پایان این مراسم، انتخابات اعضای انجمن فیلمسازان هنر انقلاب اسلامی خراسان رضوی انجام شد.